ناکارآمدی استانداردهای ۸۵گانه خودرویی
علیرضا محمدزاده-کارشناس حوزه خودرو
استانداردهای ۸۵گانه در حقیقت تعریفی است که اداره استاندارد و وزارت صنعت، معدن و تجارت برای حوزه خودرو دارند. این استانداردها براساس یکسری معایبی که برندهای اروپایی یا بعضی از برندهای آسیایی معروف مانند هیوندا و کیا شناسایی کردهاند، تدوین و منتشر شده است. واقعیت این است که تمام استانداردهای خودرویی باعث بالا رفتن ایمنی خودرو میشود. اینکه این خودرو، پلتفرم و سازه بدنه آن و در سطح جزئیتر استاندارد ورقه بدنه و اصولا ملاحظاتی که در طرح و تستهای خودرو انجام شده تا چه حد میتواند استانداردها را پاس کند، موضوع مهمی است که به آن توجه نمیشود. واقعیت این است که بیشتر خودروهای تولید داخل، به لحاظ سازه بدنه و پلتفرمی هیچکدام از استانداردهای روز را پاس نمیکنند؛ یعنی قراردادن ۸۵ الزام استاندارد در این خودروها تنها قدری کیفیت آنها را بهبود میدهد. بنایی که فوندانسیون نامناسبی دارد اگر داخل آن ۱۰ کپسول آتشنشانی هم قرار دهید، ایمنی آن بالا نمیرود. مشکلی که از زیرساخت است را باید اساسی برطرف کرد. در این شرایط این امکان که بدون اصلاح زیرساختها بتوانید اقدام مفیدی انجام دهید، وجود ندارد.علاوه بر اینکه سازه و پلتفرمها قدیمی هستند، واقعیت این است که در هیچ کجای جهان تمام این استانداردها در تمام خودروهای تولیدی رعایت نمیشود، چراکه آپشن هستند و اجباری نیست.
بر همین اساس اینکه اجبار کنیم تمام این موارد رعایت شود، اشتباه است، اما به هر حال براساس قوانین کشور اگر الزام است باید رعایت شود. به عبارتی شاید بتوانیم تنها آنها را نقد کنیم، اما براساس قانون باید عمل کنیم. در کل استفاده از قطعات استاندارد در خودروها طبیعتا باعث میشود کیفیت و ایمنی خودرو بالاتر برود و ارتقا پیدا کند و از سوی دیگر باعث میشود خودرو ایراد کمتری داشته باشد. در نهایت ایمنی سرنشینان خودرو مطمئن و راحتتر میشود. در مجموع استانداردهای ۸۵گانه سودمند و مفید است، اما چون زیرساختها یعنی سازه و پلتفرم مشکل دارد، قرار دادن آنها در خودرو نیز تاثیر چندانی ندارد. بهعنوان نمونه، طراحی اتاق وانتنیسان برای ۴۰ سال پیش است که از هیچ نظر نه بحثهای ارگونومی، نه آنترومتریک استانداردهای ایرانی را پاس نمیکند، پس قرار دادن ایبیاس یا ۲ ایربگ اصلا تاثیری در افزایش کیفیت آن ندارد. فاصله فرمان تا راننده آنقدر کم است که با نخستین ترمز محکم، بدن راننده در فرمان فرو میرود و ضربه میخورد. علاوه بر این، فرهنگ رانندگی ما آنقدر مشکل دارد و بیاحتیاطی در آن زیاد است که به نظر من ایمنترین خودرو دنیا را هم در ایران تولید کنید، یک خودرو چینی ایمن باشد یا خودرو ژاپنی، با رفتارها و عادات رانندگی و فرهنگ ترافیکی که داریم، احتمالا تاثیر خیلی شگفتی در کاهش مرگومیر، و تلفات جادهای ندارند.
تمام تستهای تصادف که روی خودرو انجام میشود، در بازه سرعتی بین ۵۰ تا ۷۰ کیلومتر در ساعت است، در حالی که در کوچه باریکی که دوطرف ماشین پارک است و فقط یک خودرو میتواند عبور کند، با سرعت بالای ۸۰ عبور میکنیم. به نظر من هرقدر هم خودروها ایمن شوند، تا زمانی که فرهنگ رانندگی اصلاح نشود، خیلی چیزها اصلاح نخواهد شد. فرهنگ رانندگی هم یک عزم جمعی میخواهد که آن را هم نداریم؛ یعنی در واقع اصلا نیست و بهتر است خودمان را گول نزنیم. به همین دلیل به نظر من تاثیر آنچنانی ندارد. درحالحاضر چینیها برای اینکه بتوانند خودشان را وارد بازار اروپا کنند، بهشدت روی بحث کیفی خودروها سرمایهگذاری و از بهترین متخصصهای اروپا، امریکا و ژاپنی استفاده میکنند؛ از اینرو قطعا خودروهای وارداتی چینی مونتاژی در ایران مثل خودروهایی که امویام، کرمان، آرین، بهمن، ایران خودرو و سایپا عرضه میکنند، از لحاظ سطح ایمنی بالاتر از خودروهای تولید داخل هستند. کمتر کارشناسی هم امروزه میگوید خودرو چینی کیفیت ندارد. شاید بگویند کیفیت خودروهای چینی در حد کره و ژاپن نیست، اما فاصله زیادی هم با این خودروها ندارد. این در حالی است که فاصله خودروهای تولید داخل ما به لحاظ کیفیت، تکنولوژی، مواد و متریال، قطعه ساختمان و آلایندهها و... با خودروهای ژاپنی، کرهای و حتی چینی، حداقل ۲۰ سال است.