سهام عدالت ، بسته‌ای سهامی است که شامل سهام شرکت‌های دولتی است و به مردم عرضه شده است. سهام عدالت فرصتی برای دسترسی مردم به سهام شرکت‌های دولتی و بهره‌مندی از سود حاصل از فروش آنها است. با خرید سهام عدالت ، می‌توانید به تحقق اقتصاد مقاومتی و رشد اقتصادی کمک کنید. به عنوان یک شهروند، حق دارید که از این فرصت بهره‌مند شوید و سهام عدالت را به خود اختصاص دهید.

با وجود همه وعده‌های مسئولان در سال ۱۴۰۱ مبنی بر اعطای سهام عدالت به ۳.۵ میلیون جامانده از سه دهک کم درآمد،‌ هنوز این وعده عملی نشده است.

طبق آخرین اظهارات مسئولان، قرار بود واگذاری سهام عدالت برای جاماندگان تا پایان سال 1401 اجرایی شود، اما خبرها حاکی از آن است، اختصاص سهام عدالت با مخالفت معاونت حقوقی رییس جمهور در سال جاری منتفی شد.

«حال سؤال ما این است که تکلیف جاماندگان چه می‌شود؟ آیا نباید سهام عدالت عادلانه بین اقشار جامعه توزیع شود؟ آیا حق هر ایرانی برخورداری از سهام عدالت نیست؟»

در این زمینه سید احسان خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی دیروز در مورد طرح سهام عدالت جاماندگان گفت: ما مصوبه هیات دولت را برای سه و نیم نفر میلیون نفر از اعضای تحت پوشش نهادهای حمایتی گرفتیم، در آذرماه هیات تطبیق مصوبات مجلس اعلام کرد که این مصوبه باید اول در شورای عالی اصل ۴۴ تصویب شود و سپس به دست دولت برسد که ما مجدد در انتهای سال گذشته در شورای عالی اصل ۴۴ این مساله را مطرح کردیم و در نهایت مصوب شد و برای بار دوم که به هیات دولت ارجاع دادیم تا دولت آن را با جزئیات تایید کند؛ متاسفانه از آنجایی که برخی از وزارتخانه‌ها حاضر به واگذاری برخی از شرکت‌های زیرمجموعه خود نبودند، این سهام تا انتهای سال 1401 بلاتکلیف ماند.

پیش از این هم حسین قربان زاده رییس سازمان خصوصی سازی، در مورد آخرین خبر از اختصاص سهام عدالت به جاماندگان سه دهک کم درآمدی جامعه، گفت: بعد از مخالفت معاونت حقوقی ریاست جمهوری، وزارت نفت و وزارت صمت برای اختصاص سهام دولت در سه شرکت پتروشیمی خلیج فارس، ملی مس و فولاد مبارکه، خبر جدیدی نیست.

وی گفت: غیر از این سه شرکت دولت سهام قابل توجه دیگری ندارد که به این منظور بدهد.

گرچه در قانون بودجه 1401 دولت مکلف به شناسایی جاماندگان سه دهک کم درآمد جامعه شد و در این زمینه جامعه آماری 3.5 میلیون نفری هم از سوی سازمان خصوصی سازی در خرداد سال قبل شناسایی و اعلام شد، در نهایت در اواخر اسفند گذشته اعلا شد که معاون حقوقی رییس جمهور با دادن سهام عدالت به این افراد مخالفت کرد.

اخیرا هم قربان زاده گفت: آخرین تصمیم همان مخالفت معاون حقوقی ریاست جمهوری است، در مورد اختصاص سهام عدالت به جاماندگان در سال جاری هم باید ببینیم در قالب قانون بودجه 1402 چه تکلیفی آمده است.

وی همچنین در مورد اصلاح آئین‌نامه اجرایی سهام عدالت گفت:‌ برخی از مواد آئین‌نامه اصلاح، حذف و یا اضافه شده و یکسری از تبصره‌ها حذف شده‌اند، البته همه مواد آئین‌نامه نیاز به اصلاح ندارد، برخی از موارد مثل انتخاب روش مدیریت مستقیم و غیرمستقیم قبلاً انجام شده و نیازی به تغییر ندارد بقیه موارد هم توسط کارگروه سه نفره سهام عدالت پیگیری می‌شود.

حدادی همچنین در مورد اینکه تا کنون چه تعداد از سهامداران عدالت شماره شبا برای دریافت سود اعلام نکرده‌اند، گفت: آمار این افراد در دست شرکت سپرده‌گذاری است، اما بارها اطلاع‌رسانی کرده‌ایم که سهامداران عدالت چه افراد زیر سن قانونی از طریق سرپرست و یا افراد دیگر باید شماره شبای حساب بانکی خود را از طریق سامانه سجام و یا سامانه سهام عدالت اعلام کنند تا زمان توزیع سود به صورت متمرکز سود آنها نیز واریز شود.

رییس سازمان بورس با اشاره به پرداخت سود سهام عدالت در آینده نزدیک اظهار خبر داد.

رییس سازمان بورس با اشاره به پرداخت سود سهام عدالت در آینده نزدیک اظهار داشت: باید شرکت‌های سرمایه‌گذارپذیر این سودهای سهام عدالت را پرداخت کنند و با دریافت این سودها در آینده نزدیک سود سهامداران پرداخت می شود اما امروز نمی‌توان زمان قطعی آن را اعلام کرد.

مجید عشقی درباره بازگشایی نماد سهام عدالت گفت: بازگشایی نماد پس از تشکیل مجامع شرکت‌های استانی انجام خواهد شد اما در حال حاضر اختلاف نظرهایی در نحوه برگزاری مجامع وجود دارد که پس از برگزاری مجامع شرکت های استانی سهام عدالت نماد آن هم بازگشایی خواهد شد.

سهام عدالت متوفیان هزینه‌بر است؟

اقدامات مربوط به تعیین تکلیف سهام عدالت متوفیان در حال انجام است، اما زمان دقیق اجرای آن هنوز مشخص نیست.

حمیدرضا دانش کاظمی عضو شورای عالی بورس گفت: در آخرین جلسه شورای عالی بورس که در نخستین روزهای مهرماه برگزار شد، مصوبه تعیین تکلیف متوفیان سهام عدالت صادر شد. وراث باید درخواست خود را اعلام و برگه انحصار به وراثت را در اختیار داشته باشند.

دانش کاظمی به معضل موجود در زمینه سهام عدالت متوفیان تاکید کرد و ادامه داد: فرآیند سهام عدالت متوفیان از سال‌ها قبل بلاتکلیف مانده و مشکل اصلی این است که حتی شاید وراث هم فوت کرده باشند.

عضو شورای عالی بورس ادامه داد: اینکه چگونه بتوان سهام عدالت و سود این سهام را به دست وارث اصلی برسانیم، خود دارای یک فرآیند حقوقی است که باید آنها را طی کنیم.

دانش کاظمی تاکید کرد: پس از تصمیمات اتخاذ شده از سوی شورای عالی بورس در نهایت مصوب شد تا دفاتر خدمات الکترونیک قضایی امکانی را فراهم کند که سهامداران بتوانند از طریق برگه انحصار وراثت، فرمی را به‌صورت رایگان از طریق سامانه‌ای که به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی متصل است، پر کنند.

حمیدرضا دانش کاظمی ادامه داد: از سود سهام سال‌های گذشته فرد متوفی که در شرکت سپرده‌گذاری مرکزی قرار دارد. هزینه انتقال به مبلغ کمتر از ۶٠هزار تومان کسر می‌شود و باقی منابع به همراه سهام و سودها به وراث منتقل خواهد شد. این مصوبه در شورای عالی بورس تصویب و در اختیار قوه قضاییه و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی داده شد تا این فضا عملیاتی شود.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه این مصوبه از چه زمانی به مرحله اجرا می‌رسد، گفت: اقدامات مربوط به این طرح به‌سرعت در حال انجام است، اما تعیین دقیق زمان اجرای آن اصلا کار ساده‌ای نیست.

این عضو شورای عالی بورس تاکید کرد: وراث باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنند. در آنجا تقاضای دریافت سهام داشته باشند، پس از آن شرکت سپرده‌گذاری به‌صورت خودکار سود و اصل سهام را در اختیار وراث قرار می‌دهد.

وی اظهار کرد: این موضوع باید قابل توجه باشد که تعیین تکلیف سهام عدالت متوفیان، نیازمند انحصار وراثت از طریق قوه قضاییه است زیرا نوع احکام مذهبی نسبت به سهام و مایملک باید متفاوت باشد.

تعداد جاماندگان سهام عدالت

اما تعداد جاماندگان سهام عدالت چند نفر است و دولت باید به چند نفر سهام عدالت پرداخت کند؟ اولین آمارهایی که در این خصوص مطرح شد، پرداخت سهام عدالت به حدود ۲۰ میلیون نفر بود. اگر مبنا چنین عددی باشد، با وجود پرداخت سود سهام عدالت به ۴۹ میلیون نفر، حدود ۷۰ میلیون نفر از جمعیت ایران مشمول سهام عدالت می‌شوند.

البته این آمار هرگز از سوی هیچ مسئولی تایید نشد تا اینکه نمایندگان مجلس شورای اسلامی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، در مصوبه‌ای راهکاری برای تعیین تکلیف جاماندگان سهام عدالت در سال ۱۴۰۱ مشخص کردند.

اما حدود سه ماه قبل حسین قربازاده، رییس سازمان خصوصی‌سازی، تعداد جاماندگان سهام عدالت را تنها سه میلیون و ۳۳۷ هزار نفر عنوان کرد و گفت این افراد تنها شامل افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی هستند.

چند روز پیش بود که وزیر اقتصاد خبر از واریز سود سهام عدالت سال ۱۴۰۰ را داد. اما این سود چقدر است و به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟احساس خاندوزی، وزیر اقتصاد چندی پیش از پرداخت سود سهام عدالت 1400 تا پایان آذر ۱۴۰۱ خبر داد. بر اساس جزییاتی که تاکنون منتشر شده، قرار است این سود برای 49 میلیون سهامدار عدالت واریز شود.

سود سهام عدالت سال 1400 برای هر برگ سهام حدود 500 هزار است. این سود احتمالا برای دارندگان سهام یک میلیونی دو برابر یا معادل حدود یک میلیون تومان خواهد بود.

بر همین اساس یک خانواده چهار نفره تا پایان فصل پاییز حدود دو میلیون تومان سود سهام عدالت دریافت می‌کنند.

اقدامات مربوط به تعیین تکلیف سهام عدالت متوفیان در حال انجام است، اما زمان دقیق اجرای آن هنوز مشخص نیست.

حمیدرضا دانش کاظمی عضو شورای عالی بورس به ایرنا گفت: در آخرین جلسه شورای عالی بورس که در نخستین روزهای مهرماه برگزار شد، مصوبه تعیین تکلیف متوفیان سهام عدالت صادر شد. وراث باید درخواست خود را اعلام و برگه انحصار به وراثت را در اختیار داشته باشند.

دانش کاظمی به معضل موجود در زمینه سهام عدالت متوفیان تاکید کرد و ادامه داد: فرآیند سهام عدالت متوفیان از سال‌ها قبل بلاتکلیف مانده و مشکل اصلی این است که حتی شاید وراث هم فوت کرده باشند.

عضو شورای عالی بورس ادامه داد: اینکه چگونه بتوان سهام عدالت و سود این سهام را به دست وارث اصلی برسانیم، خود دارای یک فرآیند حقوقی است که باید آنها را طی کنیم.

سهام عدالت چقدر می‌ارزد؟

سبد سهام عدالت از تعدادی سهام ارزنده و نماد‌های بزرگ بازار سرمایه تشکیل شده است که در هفته‌های گذشته با نوسان در میزان ارزش همراه بوده است. این سهام در بهمن ماه با کاهش ارزش مواجه شد و در اسفندماه نیز روند نوسانی داشت.

ارزش این سهام در هفته اول فروردین ماه برخلاف رشد شاخص‌های عملکردی بازار سرمایه، با کاهش ارزش مواجه شد، اما در هفته دوم فروردین ماه و با رشد شاخص کل، ارزش سهام عدالت نیز رشد قابل قبولی داشته است. البته ارزش این سهام در هفته سوم فروردین ماه با افت مواجه شد. ارزش این سهام در هفته چهارم فروردین ماه با رشد ۴ درصدی که داشت افزایش قابل توجهی پیدا کرد.

سهام عدالت در تمام هفته‌های اردیبهشت ماه با افزایش ارزش روبرو شد. ارزش سهام عدالت در هفته اول اردیبهشت ماه با رشد ۰.۸۵ درصدی مواجه شده است. ارزش این سهام در هفته دوم اردیبهشت ماه کاهش ۰.۴۲ درصدی یافت. ارزش این سبد دارایی در هفته سوم اردیبهشت ماه رشد ۰.۶۸ درصدی را تجربه کرد. ارزش سهام عدالت در هفته پایانی اردیبهشت ماه با رشد ۱.۷ درصدی روبرو شد.

ارزش برگه‌های سهام عدالت در هفته ابتدایی خردادماه با کاهش ۱.۲۹ درصدی روبرو شد. این روند نزولی در هفته دوم خرداد نیز ادامه پیدا کرد و ارزش سهام عدالت در هفته گذشته با کاهش ۲.۱۳ درصدی مواجه شد.

این سهام عدالت در هفته سوم خردادماه باز هم با کاهش ارزش ۱.۵۵ درصدی روبرو شد که این مساله به دلیل افت در شاخص‌های عملکردی بورس رخ داده است. سبد سهام عدالت در هفته چهارم خردادماه با رشد ۲ درصدی مواجه شد. ارزش این سهام در هفته پایانی خردادماه نیز با افت ۲.۱۵ درصدی داشت.

البته سبد سهام عدالت به دلیل تشکیل شدن از سهام شرکت‌های بزرگ، بسیار متاثر از شاخص کل بورس است. سهام عدالت در هفته ابتدایی تیرماه با افت ۲.۸۶ درصد مواجه شده است. این سهام هفته دوم تیرماه را با کاهش ۱.۳۹ درصدی در ارزش پشت سر گذاشته است. در حال حاضر و در هفته سوم تیرماه ارزش این سهام با کاهش ۱.۳۷ درصدی روبرو شده است. ارزش این سهام در هفته چهارم و پایانی تیرماه با افت ۲ درصدی داشته است.

برگه‌های سهام عدالت در هفته ابتدایی مردادماه با کاهش ۲.۶۵ درصدی روبرو شده است؛ در هفته دوم مردادماه ارزش سهام عدالت ۴۶ صدم درصد افت کرد، در هفته سوم مردادماه برخلاف شاخص‌های بورس، ارزش سهام عدالت ۷.۶۲ درصد کاهش یافت. در هفته چهارم مردادماه برخلاف هفته‌های گذشته، ارزش سهام عدالت با رشد ۷۲ صدم درصدی روبرو شده است. ارزش سهام عدالت در هفته پایانی مردادماه با کاهش ۱.۶۴ صدم درصدی روبرو شده است.

بورس در ماه‌های گذشته با وضعیت نزولی همراه بوده است که این مساله بر روند ارزش برگه‌های سهام عدالت نیز تاثیر زیادی داشته است.

کاهش ارزش سهام عدالت در هفته‌های اول و دوم شهریور ادامه داشت و ارزش این سهام به ترتیب با کاهش ۱.۸۱ و ۲.۸۹ درصدی روبرو شد. ارزش برگه‌های سهام عدالت در هفته سوم شهریور ماه نیز با کاهش ۱.۳۲ درصدی همراه بوده است. سهام عدالت در هفته‌های گذشته با توجه به افت در شاخص‌های بورس با کاهش ارزش مواجه بوده و در هفته چهارم شهریور ماه بیشترین افت در ۶ ماه گذشته را تجربه کرده است. ارزش سهام عدالت در هفته چهارم شهریورماه با افت ۳.۳۶ درصدی همراه بوده است.

رشد ارزش سهام عدالت در هفته دوم آبان

سهام عدالت در هفته اول مهرماه پس از هفته‌ها افت، با رشد ۸۲ صدم درصدی روبرو شد، اما در هفته دوم مهرماه ارزش سهام عدالت با کاهش ۳.۷۳ روبرو شده است. این افت در هفته سوم مهرماه نیز ادامه داشته و ارزش سهام عدالت در هفته گذشته کاهش ۴ دهم درصدی را تجربه کرده است. ارزش این سهام در هفته چهارم مهرماه ۵۸ صدم درصد کاهش یافت.

در خصوص شرکت‌های غیر بورسی سهام عدالت کارشناس بازار سرمایه مواردی را بیان کرده بود.

آقای مهدی قلی پور گفت: پتروشیمی‌های ارومیه، تبریز، خوزستان، بندر امام، بیستون و بوعلی سینا بیشترین سهم را در پرتفوی غیر بورسی سهام عدالت دارند که از ۶ تا ۳۰ درصد مالکیت این شرکت‌ها را در بر می‌گیرد.

او می‌گوید: سهام عدالت در شهرک صنعتی رشت مالکیت ۵۸ درصدی دارد و تنها سهم با مالکیت بالای پنجاه درصد در پرتفوی است و بعد از آن شرکت ساختمان سد و تاسیسات آبیاری با مالکیت ۴۹ درصدی قرار دارد. سهام عدالت نیم درصد مالکیت مگاموتور را نیز دارد. مشانیر، دخانیات ایران، شهرک صنعتی کاوه و شهرک صنعتی البرز دیگر سهام موجود در پرتفوی سهام عدالت هستند.

با پایان شهریور و عدم واریز سود شرکت های غیربورسی سهام عدالت بار دیگر وعده های داده شده از سوی مسئولان مربوطه محقق نشد! وعده هایی که گویا تنها برای رفع مسئولیت است چرا که افراد در برابر وعده هایی که می دهند پاسخگو نیستند و تنها این سهامداران هستند که چشم انتظار واریز این سود بعد از گذشت بیش از پانزده سال مانده اند.

واریز سود سهام عدالت برای این افراد از امشب

قائم مقام مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی گفت:اگر شرکت‌ها و مسئولان شرکت‌ها با سپرده گذاری مرکزی همکاری کنند در تلاش هستیم که زودتر سود را به حساب کلیه سهامداران سهام عدالت واریز کنیم.

اقای غلامرضا ابوترابی گفت:در خصوص واریز سود سهام عدالت یک پلن (برنامه) وجود دارد که با توجه به شرکت‌هایی که مجامع خود را در سال ۱۴۰۱ برگزار کرده اند (سود مربوط به سال مالی ۱۴۰۰) بتوانیم سود سهام‌ها را سریع تردریافت، تجمیع و پرداخت کنیم.

او گفت:سال گذشته سپرده گذاری بخش عمده ایی از سود سهام عدالت را به صورت یکجا پرداخت کرد و تنها دو شرکت بودند که وجوه را پرداخت نکردند. سال قبل عملا بالغ بر ۹۵ درصد سود سهام عدالت را پرداخت کرده ایم و تنها یک بخش جزیی برای آن۲ شرکت ماند که بعدا محقق شد.

ابوترابی می‌گوید:برای واریز زود هنگام سود سهام عدالت در تلاش هستیم اگر شرکت‌ها و مسئولان شرکت‌ها با سپرده گذاری مرکزی همکاری کنند در تلاش هستیم که زودتر این وجوه را به حساب کلیه سهامداران سهام عدالت واریز کنیم، اما اگر همکاری لازم انجام نشد عملا سپرده گذاری نمی‌تواند کاری انجام دهد

جزئیات واریز سود سهام عدالت

عسگر توکلی در گفتگو با خبرنگار بازار با اشاره به این که قیمت سهام عدالت حدود ۱۵ میلیون تومان است و تا ۳۰ میلیون تومان فاصله زیادی دارد، از سهامداران خواست همچنان از فروش سهام خود خودداری کنند.

وی با بیان این که سود سهام عدالت اسفندماه امسال پرداخت می شود، افزود: به افراد و سهامداران تحت پوشش کمیته امداد دو میلیون تومان و افراد عادی یک میلیون تومان سود پرداخت می شود.

وی با اظهار این که پول چندانی از فروش سهام عدالت نصیب افراد نمی شود، گفت: خوشبختانه دولت و مجلس پای می شود. کار سهام عدالت آمدند و انتظار ساماندهی این وضعیت را داریم..

/منبع: ملث