ثبات بازار غلات با سیاستهای مناسب مدیریتی
علیقلی ایمانی_ نایبرئیس بنیاد ملی گندمکاران ایران
پیش از پرداختن به مشکلات بازارهای داخلی در تامین غلات و نهادههای دامی، باید به نقش تنشهای بینالمللی در کمبود عرضه جهانی این کالاها اشاره کرد.
در بازار جهانی، روسیه و اوکراین نقش پررنگی در تامین گندم، جو، غلات و دانههای روغنی داشته و همین مسئله نشاندهنده اهمیت و تاثیرگذاری تنشهای میان این 2 کشور بر بازارهای اقتصادی جهانی است.
با شکلگیری بحران سیاسی میان روسیه و اوکراین، نرخ تمام محصولات غذایی استراتژیک در جهان بالا رفت و این افزایش میتواند ادامهدار باشد، از اینرو اهمیت دارد تا کشورها برای مدیریت آثار اقتصادی تنش میان روسیه و اوکراین، متناسب با شرایط اقتصادی و سیاستهای اجرایی خود، دنبال راهکار مناسب باشند.
ایران نیز بهعنوان کشوری که از روسیه و اوکراین غلات خود را وارد میکرد، باید سیاستهای مناسبی را در اینباره اتخاذ کند، چرا که در غیر این صورت، بسیاری از چرخههای تولیدی وابسته به این کالاها مانند صنعت پرورش دام و طیور نیز بهمخاطره خواهد افتاد.
در چند مدت اخیر، دیده شده دولت اصلاح نظام توزیع یارانهای را در دستور کار خود قرار داده و این موضوع را میتوان یکی از راهکارهای مطلوب برای مدیریت بازار معرفی کرد.
باید توجه داشت، تصحیح محل پرداخت یارانه یکی از راهکارهای موثر بر جلوگیری از احتکار است.
در توضیح این موضوع باید گفت: با افزایش نرخ غلات و محصولات خوراکی در جهان، اگر همچنان سیاست تخصیص یارانه بهشیوه سابق بود، شاهد مشکلات اقتصادی مهمی در این ارتباط میبودیم.
در ادامه نیز باید منتظر بود تا سیاست دولت در برابر نهادههای دامی مشخص شود، چرا که تنشهای جهانی همواره بر نرخ نهادههای دام و طیور نیز اثر گذاشته و جهش قیمتی این محصولات پیشبینی میشود، از اینرو دولت باید نسبت به این مسئله نیز راهکار مناسبی در پیش گیرد. در چند ماه اخیر مشکلات مختلفی برای واردات و عرضه نهادههای دامی در بازار وجود داشت.
همین موضوع سبب شد تا کالاهایی مانند مرغ، در بازار رشد قیمتی داشته باشند؛ چراکه تولیدکنندگان مجبور به تامین نهادههای دامی از بازار آزاد بوده و این اقدام، نرخ تمامشده تولید را بهشدت بالا برد. حال با شکلگیری تنشهای جهانی و بدیهی بودن کاهش عرضه این کالا، باید دولت سیاستهای مناسبی را برای حمایت از چرخه تولید بهکار گیرد.
برخی عقیده دارند، توجه به خودکفایی میتواند راهکاری مناسب باشد؛ باید در نظر داشت: کاهش واردات اقلام استراتژیک، عامل مهمی برای تثبیت بازارهای داخلی است. وزارت جهاد کشاورزی برنامههایی برای خودکفایی در تولید محصول گندم و خوداتکایی در دانههای روغنی تدوین کرده است که امیدواریم تا پایان امسال بهنتیجه برسد.
در صورت جوابگو بودن طرحهای توسعهای در بحث گندم و سایر کالاهای استراتژیک، انتظار میرود تا واردات بسیار محدودی در این زمینهها داشته باشیم. باید تاکید کرد: ثبات اقتصادی از مهمترین پیامدهای خودکفایی در تولید محصولات غذایی استراتژیک است.
باید توجه داشت در حال حاضر به فصل برداشت گندم رسیدهایم و زمان برداشت دانههای روغنی نیز نزدیک است.
انتظار میرود تا دولت منابع مالی مناسب برای خرید محصولات از کشاورزان را تهیه کند تا آنها بتوانند ضمن برداشت محصولات خود، درباره آینده فعالیتهای کشاورزی خود نیز برنامهریزی داشته باشند؛ در این صورت از ورود دلالان و واسطهها در خرید محصولات کشاورزی جلوگیری خواهد شد، چرا که در صورت نبود برنامه مناسب برای این موضوع، نمیتوان به تثبیت و آرامش بازار در تامین گندم امیدوار بود.