نقش بیمه در توسعه اقتصاد
محمد غریب_ کارشناس بیمه
اقتصاد ایران طی سالهای اخیر شرایط ویژه و منحصربهفردی را تجربه کرده و انتظار میرود این شرایط طی سالهای آینده نیز ادامه داشته باشد. بروز بیکاری، کاهش ارزش پول ملی، وابستگی بیش از حد به درآمدهای نفتی، واردات بیرویه و نامناسب بودن فضای کسبوکار از مهمترین مشکلات و چالشهای اقتصاد ایران طی یک دهه اخیر بوده است.
ارتقای سطح تولید داخلی، محور اصلی سیاستهای اقتصاد مقاومتی است که منجر به ارتقای قدرت ملی ایران خواهد شد. همچنین باید فضا را برای سرمایهگذاری در کشور فراهم کرد که بهدلیل مخاطرات فراوان و نبود پوشش ریسک متناسب ازسوی شرکتهای بیمه، این مهم امکانپذیر نخواهد بود.
اقتصاد مقاومتی شکل خاصی از نظام اقتصادی است که در وضعیت حمله همهجانبه اقتصادی دشمن پدید میآید.
وظیفه صنعت بیمه، بهمنزله موسسه مالی این است که توان و قدرت خویش را در ارائه تامین و تشکیل سرمایه و تقویت بنیه سرمایهگذاری اقتصادی جامعه نشان دهد.
علاوه بر بانکها که بهعنوان تامینکننده اعتبارات کوتاهمدت یا میانمدت واحدهای اقتصادی شناخته میشوند، صنعت بیمه نیز بهمنزله یک منبع مهم تامین مالی و سرمایهگذاری نقش مهمی در اقتصاد ایفا میکند.
در حقیقت صنعت بیمه از یک سو نهادی مالی است که در تقویت بنیه اقتصادی جامعه نقش دارد و ازسوی دیگر، با ایجاد امنیت و اطمینان، زمینه گسترش فعالیتهای تولیدی و خدماتی را فراهم میکند. تاثیرگذاری توسعه صنعت بیمه بر رشد اقتصادی به 4 روش محقق میشود:
الف) بیمه باعث افزایش ثبات مالی میشود.
ب) بیمه جانشین و تکمیلکنندهای برای برنامههای تامین اجتماعی دولت است.
ج) بیمه به تجهیز پساندازها کمک میکند.
د) بیمه به کاهش خسارت کمک میکند.
شفافسازی در شرکتهای بیمه امری ضروری و اجتنابناپذیر است. تا زمانی که دخل و خرج این شرکتها از ضریب شفافیت بالایی برخوردار نباشد، تصمیمهای درست در این صنعت با مشکل جدی مواجه خواهد شد.
شفافسازی نیاز به عزم جدی و جسارت مدیران شرکتهای بیمه دارد تا صرفا براساس مسئولیتپذیری حرفهای و پاسخگویی به سهامداران اقدام کنند.
برنامه عملیاتی صنعت بیمه در اجرای اهداف و سیاستهای اقتصاد مقاومتی توسط بیمه مرکزی تدوین شده است که از جمله این برنامهها گسترش هدایتشده شبکه فروش و توسعه پوششهای بیمهای جدید و ایجاد شرکتهای بیمه اتکایی جدید است.
بیمه، بهویژه بیمه عمر موجب میشود قسمتی از درآمد اشخاص بهجای آنکه به فوریت مصرف شود، بهصورت حقبیمه نزد موسسات بیمه تمرکز یابد و سپس برای سرمایهگذاری در رشتههایی که از لحاظ اقتصادی مطلوب است، مورد استفاده قرار گیرد. از سوی دیگر شرکتهای بیمه بهطور مستقیم و غیرمستقیم در ایجاد اشتغال و در نتیجه در اقتصاد ملی تاثیر میگذارند. اداره موسسات بیمه مستلزم وجود تعدادی کارکنان اداری است؛ بنابراین شرکتهای بیمه بهطور مستقیم صدها نفر را مشغول کار میکنند. همچنین نقش بیمه محصولات در فعالیتهای کشاورزی، پوشش احتمال زیان در شرایط بد آبوهوایی است. یعنی امنیت سرمایهگذاری را در فعالیتهای اقتصادی افزایش میدهد. وجود ریسک و عدم حتمیت در سوددهی فعالیتهای کشاورزی مانع بسیار مهمی در زمینه پذیرش فناوری جدید و سرمایهگذاری توسط کشاورزان تلقی میشود. برای جبران ریسکهای شرکتهای دانشبنیان مدل حمایت بیمهای از شرکتهای دانشبنیان ارائه شده که این مدل 8 پوشش بیمهای موردنیاز شرکتهای دانشبنیان را نشان میدهد. اعتبار مالی هر شخص اعم از حقیقی یا حقوقی برای افراد طرف معامله، ارتباط مستقیم با میزان دارایی او دارد و این اعتبار تا زمانی برقرار است که دارایی شخصی باقی باشد و به محض تلف شدن دارایی، اعتبار وابسته به آن نیز منتفی میشود. اعتبار اشخاص تا زمانی که داراییهای او پاسخگوی تعهداتش باشد، برقرار خواهد بود.