پیچ‌وخم‌های صادرات گل ایران
تولید و پرورش گل و گیاه زینتی، یک صنعت پاک، درآمدزا و برخوردار از ظرفیت صادراتی است که زیرساخت‌های عظیمی در کشور برای آن وجود دارد، اما فعالان این بخش گرفتار دغدغه‌های تولید و صادرات هستند.
امروز صنعت تولید گل و گیاهان زینتی در جهان به یکی از سودآورترین صنایع تبدیل شده است؛ به‌طوری که سالانه میلیاردها دلار سود نصیب کشورهای تولیدکننده گل در جهان می‌شود. در ایران نیز باتوجه به شرایط اقلیمی تولید گل و گیاه یک زمینه مناسب برای ارزآوری و ایجاد اشتغال پایدار محسوب می‌شود، اما تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله دارد. در بازار کشورهای خارجی این صنعت توجه صادرکنندگان را به خود جلب کرده است.
اشتغالزایی صنعت گل
حسین شیرزاد، مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران با بیان اینکه ارزش اقتصادی ۱۰۰ شاخه گل رز معادل یک بشکه نفت است، افزود: توسعه صادرات، افزایش معنادار اشتغال، جذب منابع سرمایه‌ای و استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان در زمینه تامین و تولید اندام‌های تکثیری از جمله سیاست‌های محوری وزارت جهاد کشاورزی در صنعت گل و گیاه کشور است. به گزارش فارس، وی به سیاست‌های حمایتی وزارت جهاد کشاورزی در زیر بخش تولیدات گل و گیاه زینتی اشاره و اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌های اشتغال در بخش کشاورزی مربوط به زنجیره تولید گل و گیاه است و باتوجه به مزیت‌های صادراتی محصولات و ظرفیت بسیار مناسب زنجیره تامین و تولید این صنعت در ایجاد اشتغال پایدار و افزایش بهره‌وری منابع آب و خاک کشور و همچنین ویژگی‌های بی‌شمار دیگر، لزوم برنامه‌ریزی و تلاش مضاعف در توسعه همه‌جانبه این رشته از فعالیت‌های کشاورزی احساس می‌شود. مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران با تاکید بر مثبت بودن تراز تجاری تولیدات گل و گیاه کشور و ضرورت برندسازی و افزایش توان رقابتی در بازارهای بین‌المللی تصریح کرد: در نظر داریم با استفاده از ظرفیت‌های مناسب بخش خصوصی و توانمندسازی آنها از طریق انسجام‌بخشی تشکیلاتی در جهت توسعه صادرات و همچنین جذب منابع سرمایه‌ای داخلی و خارجی، سهم قابل‌توجهی از بازار اتحادیه اروپا را به صنعت گل و گیاه کشور اختصاص دهیم.
تامین مالی، حلقه مهم تولید
وی با ارائه به آمار تولید و تجارت گل و گیاه زینتی و برنامه‌های پیش روی وزارت جهاد کشاورزی و سازمان مرکزی تعاون روستایی، افزود: تامین مالی فعالان و علاقه‌مندان از طریق ترغیب سیستم بانکی به اعطای تسهیلات ارزان‌قیمت، ایجاد زیرساخت‌های بازرگانی محصولات نظیر باراندازهای تخصصی و تشکیل صندوق تخصصی و فدراسیون تولیدکنندگان گل و گیاه از جمله برنامه‌های مهم در دست اقدام مجموعه وزارت جهاد کشاورزی و سازمان تعاون روستایی است.
گفتنی است هم‌اکنون براساس آمارهای موجود، اتحادیه سراسری گل و گیاه ایران مشتمل بر ۳۰ شرکت تعاونی در حال فعالیت است و استان تهران با ۹۳۳ میلیون، استان مرکزی با ۲۶۱ میلیون و استان مازندران با ۱۴۷ میلیون شاخه و گلدان گل، حائز رتبه‌های برتر در تولید گل و گیاه کشور هستند. ارزش تولیدات صنعت گل و گیاه به‌ویژه در 4 نوع گل پرمصرف داخلی، معادل ۴۰۰ میلیون یورو و میزان صادرات محصولات در سال گذشته بالغ بر ۲۲.۷ میلیون دلار بوده است.
افزایش تولید و صادرات گل
مدیرکل دفتر امور گلخانه‌ها، گیاهان زینتی و قارچ خوراکی معاونت امور باغبانی از افزایش تولید گل و گیاهان زینتی باوجود کرونا در سال گذشته خبر داد. به گزارش ایانا غلامرضا تقوی، مدیرکل دفتر امور گلخانه‌ها، گیاهان زینتی و قارچ خوراکی معاونت امور باغبانی در بررسی وضعیت تولید و میزان صادرات گل و گیاهان زینتی، گفت: تولید گل و گیاهان زینتی (گلخانه‌ای و فضای باز) در سال گذشته (۱۴۰۰) با روندی افزایشی به ۴ هزار و ۵۰۰ میلیون عدد رسیده است. وی با اشاره به کاهشی بودن میزان صادرات این محصولات، یادآور شد: براساس آمار رسمی گمرک جمهوری اسلامی ایران در 10 ماه ابتدایی سال گذشته میزان صادرات گل و گیاهان زینتی بالغ بر ۶ هزار و ۹۰۰ تن بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال پیش از آن کاهش ۲۸.۸ درصدی در وزن و ۳۶ درصدی در ارزش داشته است.
تقوی از جمله دلایل کاهش صادرات را افزایش سختگیری‌ها در اجرای پروتکل مربوط به صادرات درخت و درختچه‌های زینتی با خاک عنوان کرد و افزود: کاهش قدرت خرید که به‌صورت جهانی مشهود بوده نیز از دیگر دلایل کاهش صادرات در حوزه یادشده محسوب می‌شود. بخشی از محصولات صادراتی به‌ازای ریال از کشور خارج شده که در آمارهای رسمی صادراتی لحاظ نمی‌شود.
صادرات اسانس گل محمدی
حسین زینلی، مجری طرح گیاهان دارویی و دبیر علمی کنفرانس بین‌المللی گل محمدی در سومین کنفرانس بین‌المللی گل محمدی که به‌صورت برخط در دانشگاه کاشان برگزار شد، گفت: سال گذشته بیشترین میزان صادرات گل خشکِ محمدی را داشتیم و ۳۰۲ تن غنچه و گل خشک صادر کردیم. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، وی میزان صادرات اسانس را در سال گذشته، 2 هزار و ۵۰۰ کیلوگرم عنوان کرد و افزود: صادرات این میزان اسانس، ۲۰۲ میلیون و ۴۳۰ هزار دلار ارزآوری داشته است. مجری طرح گیاهان دارویی و دبیر علمی کنفرانس بین‌المللی گل محمدی ایران را تولیدکننده بیشترین گلاب در جهان دانست و گفت: هر لیتر اسانس، حدود هزار دلار ارزش صادراتی دارد که ما در مقایسه با کشورهای دنیا عقب هستیم.
اهمیت روزآمد بودن فناوری
حسین زینلی توسعه کشت ارگانیک گل محمدی را ضروری دانست و افزود: صندوق گل محمدی برای ایجاد ارتباط بین صنعتگران و تولیدکنندگان مهم است تا بتوان گلاب استاندارد و متناسب با نیاز بازار تولید کرد. ایجاد رشته‌ای در زمینه اسانس و گل محمدی را در دانشگاه‌ها لازم است. این موضوع می‌تواند به نفع توسعه صنعت گل کشور باشد. باید توجه داشت در کشور به لحاظ سطح زیر کشت اول هستیم، اما به لحاظ تولید عقب هستیم. مجری طرح گیاهان دارویی و دبیر علمی کنفرانس بین‌المللی گل محمدی، روزآمدی دانش تولید گل و اسانس را رمز توسعه این محصول عنوان کرد و افزود: ما بیشترین باغستان و گلستان‌های گل محمدی را داریم و امید می‌رود رویکردها به سمت توسعه و حفظ این صنعت باشد.
سخن پایانی
باتوجه به مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم و تورم، تولید و پرورش گل و گیاه باید یکی از مسائل قابل‌توجه باشد. ارزش اقتصادی این صنعت از جمله ارزآوری مناسب و اشتغالزایی، حمایت از فعالیت‌های این بخش را ضروری ساخته است. همچنین فعالان صنعت گل و گیاه باید با روش‌های نوین، هزینه‌های تولید را کاهش دهند و در جهت افزایش بهره‌وری کوشا باشند.
