غول‌های ناایمن زیر ذره‌بین ایمن‌سازی
چندین بار، شاهد آن بودیم که حوادث مختلف، ساختمان‌های زیادی را در شهرهای مختلف کشور ویران کرده است.
چندین بار، شاهد آن بودیم که حوادث مختلف، ساختمان های زیادی را در شهرهای مختلف کشور ویران کرده است. رعایت نکردن نکات ایمنی در زمان ساخت، یکی از علت هایی است که باعث می شود بسیاری از ساختمان ها در اثر نبود ایمنی تخریب شوند. بارها توسط سازمان آتش نشانی به ساختمان های در حال ساخت هشدار رعایت نکات ایمنی صادر شده است.
سازندگان ساختمان ها، کمتر به نکات ایمنی توجه کرده و ساخت وساز اصولی را در نظر نمی گیرند. باتوجه به هشدارهای سازمان آتش نشانی و نظارت شان بر ساخت وسازهای اصولی، همچنان شاهد آن هستیم که تعداد ساختمان های پرخطر و در معرض ریزش بسیار هستند. تعدادی از سازندگان، به دلیل هزینه بر بودن ایمن سازی ساختمان ها، توجهی به هشدارهای سازمان آتش نشانی نکرده و قوانین ساخت را نادیده می گیرند. همین امر سبب می شود تا با بروز حوادث مختلف، شاهد تخریب ساختمان های ناایمن باشیم.
نقش ایمنی در بهبود کیفیت زندگی
در کنار ابعاد مختلف کیفیت زندگی، مسکن یکی از مهم ترین این ابعاد تلقی می شود، زیرا دارای یک نقش اساسی در بهبود وضعیت ساکنان شهرها و تامین کننده حس رضایتمندی برای افراد است، همچنین تاثیر عمیقی بر سلامت، کارآیی، رفتار اجتماعی، رضایتمندی و رفاه عمومی جامعه ایفا می کند.
موضوع مسکن باکیفیت و ایمن یکی از مهم ترین مسائل کشورهای در حال توسعه از جمله ایران است؛ زیرا اگرچه سرعت گسترش و سرعت در ساخت وسازها تا حدودی جوابگوی نیازهای کمی و مادی شهروندان است، اما بی توجهی به جنبه های ایمنی، چالش های خطرناکی را در پی خواهد داشت.
اگرچه تقسیم بندی کیفیت ساختمان ها و در نظر گرفتن مسکن و مسائل مرتبط با آن از نظر کارشناسان و صاحب نظران مختلف، متفاوت است،اما این موضوع انکارناپذیر است که یکی از عناصر کلیدی کیفیت زندگی افراد در محیط شهری، ایمنی ساختمان ها است. سرپناه امن تنها به معنای وجود یک سقف بالای سر هر شخص نیست، بلکه آسایش مناسب، فضای مناسب، دسترسی فیزیکی، امنیت مالکیت، امنیت و دوام سازه ای، بهداشت و آموزش و مکان مناسب است که باید موردتوجه قرار بگیرد. صمت در این گزارش ضرورت توجه به ایمنی سازی در ساخت وساز را بررسی کرده است.
روند مثبت ایمن سازی ساختمان ها در پایتخت
جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش نشانی تهران در رابطه با موضوع ایمنی ساختمان به صمت گفت: خوشبختانه پیگیری ایمن سازی ساختمان ها در حال طی کردن روند مثبتی است، چرا که سازمان آتش نشانی به صورت مستمر در رابطه با این موضوع در حال فعالیت است و شهرداری و قوه قضاییه نیز همکاری های موثری در سال های اخیر با این سازمان داشته اند.
وی در رابطه با مخالفت علیرضا زاکانی با انتشار لیست ساختمان های ناایمن به صمت توضیح داد: همان طور که شهردار تهران به آن اشاره کردند، نباید مشکل ساختمان های ناایمن تنها از لحاظ آتش نشانی مورد بررسی قرار بگیرد، چرا که همه چیز ایمنی آتش نشانی نیست.
ملکی در ادامه خاطرنشان کرد: طرح این موضوع، نکته مهمی بود که باید همگان به آن توجه کنند و بنده به طورکامل با آن موافق هستم. سازمان آتش نشانی، ساختمان ها را تنها از حیث استانداردهای خود بررسی می کند، در صورتی که ممکن است یک ساختمان از ابعاد مختلفی مانند فرسودگی، فنی، تخصصی، مهندسی، معماری، گودبرداری و نوع مصالح استفاده شده دارای نواقضی باشد. برای مثال ممکن است یک ساختمان، نوساز و استاندارد باشد، اما از لحاظ آتش نشانی تجهیزات لازم را نداشته باشد و بالعکس، یک ساختمان قدیمی ساز که با مشکل فرسودگی و استهلاک دست وپنجه نرم می کند، به طورکامل از لحاظ آتش نشانی ایمن باشد،اما از جهات مختلفی که یاد شد، ناایمن باشد.
بررسی ۳۳ هزار ساختمان از لحاظ ایمنی
وی در رابطه با نظارت مستمر بر ساختمان های ناایمن به صمت گفت: سازمان آتش نشانی بیش از ۳۳ هزار ساختمان را از لحاظ ایمنی موردبررسی قرار داده است. این ساختمان ها به ۴ دسته کم خطر، میان خطر، پرخطر و بسیارپرخطر تقسیم شده اند. تا یک سال قبل، در مجموع ۱۲۹ ساختمان مسکونی، تجاری، اداری، شخصی و دولتی بسیار پرخطر در شهر تهران وجود داشت که در برابر ایمن سازی مقاومت می کردند، اما با حمایت های شهرداری و دستگاه قضایی، سازمان آتش نشانی جلسات متعددی را با مالکان، شهرداری ها و مقامات ارشد دستگاه های قضایی برای حل مشکل این ساختمان ها برگزار کرد و طی این جلسات، رعایت اصول ایمنی به این افراد گوشزد شد تا هرچه سریع تر، نواقص موجود را پیگیری و حل و فصل کنند.
در نتیجه جلسات برگزارشده، چیزی حدود ۱۰ ساختمان از بین ۱۲۹ سازه پرخطر، همکاری های لازم را با سازمان آتش نشانی کرده اند و امید است، ۱۱۹ ساختمان باقیمانده، هرچه سریع تر ایمن سازی را در دستور کار خود قرار دهند تا دیگر شاهد حوادث جبران ناپذیر در بخش ساختمان نباشیم.
اگر مالکان باقیمانده در فرصتی که به آنها داده شده است، اقدامات اولیه ایمن سازی را انجام دهند، می توانند برای فعالیت های عملیاتی و اجرایی مجدد وقت بگیرند، اما اگر به اخطارها بی توجهی کنند، دستگاه قضایی این موضوع را به طورجدی پیگیری می کند.
سخنگوی سازمان آتش نشانی در پایان گفت: ما باید در آموزش فرهنگ ایمنی وقت بیشتری بگذاریم تا شاهد حوادث و خسارت کمتری باشیم. هر کدام از ما که خانه می خریم، به همه جزئیات دقت می کنیم؛ از پنجره تا سنگ کف و مسائل مالیاتی و دارایی و مالیات، اما کمتر پیش می آید، تاییدیه آتش نشانی را درخواست کنیم که امیدواریم با تلاش ما و مراکزی که در حوزه فرهنگ سازی کار می کنند و البته مردم، این موضوع هم به عنوان یک اصل در خریدوفروش املاک مدنظر قرار گیرد.
تاکید بر رعایت اصول ایمنی در ساختمان سازی
محمدهادی قانع، کارشناس ایمنی و آتش نشانی در رابطه با این موضوع به صمت گفت: باید نگاه جامعه را نسبت به ساختمان سازی تغییر داد تا رعایت اصول ایمنی بر تزئینات ظاهری ترجیح داده شده و در اولویت قرار گیرد. عمده ترین دلایل بروز حریق و حادثه در ساختمان ها، بی توجهی به موارد اولیه ایمنی در ساخت و بی اعتنایی به ایمنی در بهره برداری و بی اطلاعی ساکنان این ساختمان ها نسبت به مسائل ایمنی محیط زندگی است.
وی افزود: شهروندان هنگام خرید مسکن یا حتی ملک تجاری و اداری باید به مسائل ایمنی ساختمان توجه ویژه ای داشته باشند و در مسیر ارتقای آگاهی از نظر کارشناسان بهره مند شوند.
ضعف دستگاه های ایمنی در برخی ساختمان ها
قانع گفت: هنگام وقوع حوادث آتش سوزی در بعضی ساختمان ها معمولا شهروندان به سرعت وقوع حادثه را اطلاع رسانی می کنند و آتش نشانان با تمام توان ماموریت خود را انجام می دهند، اما موضوع مهم ضعف امکانات و دستگاه های ایمنی و اطفای حریق و بی توجهی کارفرمایان به تجهیز ساختمان ها به این امکانات و دریافت تاییدیه از آتش نشانی است. مسائل ایمنی حتی جزئی ترین آنها امکان دارد، موجب تاخیر در انجام عملیات امداد و نجات شوند.
این کارشناس افزود: هر ساختمان با کاربری های مختلف باید دارای امکانات، تمهیدات ایمنی و حفاظت در برابر حوادث و آتش سوزی باشد تا در زمان بروز حادثه، در درجه اول ساکنان و کارکنانی که لزوما با اصول اولیه ایمنی و آتش نشانی آشنایی دارند، از گسترش آن جلوگیری کنند، زیرا بسیاری از حوادث را می توان با آموزش و آگاه سازی در لحظات اولیه تحت کنترل درآورد و خسارت های مالی و جانی را کاهش داد.
ضرورت آموزش های ایمنی در اطفای حریق
دستگاه های اعلام و اطفای حریق در ساختمان ها باید آماده به کار و فعال و همه قسمت های ساختمان، پوشش دهی کامل اعلام و اطفای متناسب با حریق را دارا باشند. خاموش کننده های دستی در تمامی طبقات و باتوجه به نوع و بار اشتعال هر طبقه، به تعداد کافی وجود داشته باشد، همچنین باید کلیه نگهبانان نیز آموزش های ایمنی لازم شامل نحوه اطفای حریق با خاموش کننده دستی و دستگاه های اطفائی موجود را دیده باشند تا بتوانند در لحظات ابتدایی حریق اقدام به اطفای آن کنند.
قانع ادامه داد: در همه حوادث مربوط به آتش سوزی، سهل انگاری و بی اهمیت نگاشتن مقوله ایمنی به چشم می خورد و حوادث، نتیجه بی احتیاطی ها هستند، بنابراین می توان با رعایت اصول و توصیه های لازم، جلوی بسیاری از حوادث را گرفت. به متولیان ساخت وساز ساختمان های بلندمرتبه توصیه می شود که در هنگام ساخت، اصول و استانداردهای لازم در راستای دسترسی خودروهای آتش نشانی به ویژه خودروهای عملیاتی ویژه رعایت شود تا در هنگام آتش سوزی در راستای امدادرسانی برای نیروهای عملیاتی به کار گرفته شوند.
وی در پایان گفت: برای ساختمان های جدید بدون مجوز، آتش نشانی پایان کار صادر نمی شود. املاک ناایمن و بحرانی، به طورمکرر مورد بازدید قرارگرفته اند و اخطارهای لازم توسط شهرداری ها داده شده است. باتوجه به اینکه ایمنی بحث مهمی است، بنابراین باید در اسرع وقت مشکلات اصلی ابلاغ و مالکان متعهد شوند که نکات ناایمن را برطرف کنند که ثمره و نتیجه آن، این است که مردم با ایمنی کامل از ساختمان و اماکن عمومی استفاده می کنند. انبارهای آتش نشانی خالی از تجهیزات است و اگر به قید فوریت به آن رسیدگی نشود تا پایان سال دچار بحران خواهیم شد.
سخن پایانی
ایمنی در ساخت، یکی از مهم ترین عوامل در ساخت وساز است. با رشد روزافزون جمعیت، تحولات عظیمی در صنعت ساختمان سازی به وجود آمده است. در برخی پروژه های ساختمانی، کارگران مشغول به کار در ساختمان ها مجروح می شوند. احتمال وقوع حوادث را به کلی نمی توان از بین برد، اما با رعایت بعضی از نکات ایمنی و حفاظتی، می توان آن را به مقدار قابل توجهی کاهش داد، بدین معنی که به وسیله مدیریت صحیح و طرح نقشه از قبل و کنترل روش های انجام کار، می توانیم به هدف های حفاظتی خود برسیم.
افزایش نرخ مسکن و همچنین کاهش توان خرید مردم، شرایط را برای رونق بازار واحدهای مسکونی بی کیفیت بیش از همیشه فراهم کرده است. این وضعیت موجب شده تقاضای مردم در بازار مسکن به سمت حاشیه نشینی و نیز واحدهای بی کیفیت و ناایمن سوق یابد که این موضوع تا حد زیادی موجب نگرانی در سطح جامعه شده است.
در این میان، مسئولان و متصدیان نیز از ساخت وسازهای شبانه و غیرمجاز در حاشیه شهرها، توسعه سکونتگاه های غیررسمی و خانه سازی های غیراصولی ابراز نگرانی می کنند. در این شرایط ممکن است خریداران کم بنیه از روی شتابزدگی و برای عقب نماندن از قافله قیمت ها، به ناچار دست به خرید واحدهای مسکونی بی کیفیت بزنند و سرمایه ها را هدر دهند.
سیاست های تامین مسکن روشن و شفاف نبوده و قشر ضعیف جامعه اکنون در تامین مسکن با مشکل جدی روبه رو شده اند و در این شرایط امکان رشد و توسعه سکونتگاه های غیررسمی، ممکن است بخشی از نیازها را برای مسکن به شکل نادرستی به سمت این سکونتگاه ها هدایت کند. در این راستا، ضرورت دارد ساخت مسکن باکیفیت و ایمن باتوجه به نقش حیاتی و مهمی که در زندگی افراد ایفا می کند، موردتوجه قرار بگیرد و فقط جنبه های کمی ساخت وساز در اولویت قرار نگیرد.
