بندر امیرآباد و منطقه ویژه اقتصادی آن در شرق مازندران با وسعتی حدود هزار هکتار واقع شده و فعالیت خود را از سال ۱۳۸۰ با احداث واحد کمرگ شروع کرده است. این بندر بعد از استقرار گمرک به فعالیت‌های واردات مواد اولیه و مصرفی منطقه و صادرات تولیدات وارد شده و بعد از تدابیر اندیشیده‌شده و اخذ مجوزهای لازم به منطقه ویژه اقتصادی امیرآباد تبدیل شده است. این بندر از ابتدا فعالیت خود را با پنج اسکله آغاز کرد و اکنون ۱۳ اسکله در بندر امیرآباد مستقر بوده و وجود خط ریلی مجهز مختص منطقه ویژه اقتصادی از دیگر مزیت‌های آن است که با توجه به موارد گفته شده سالانه شاهد ترانزیت‌های مهم داخلی و خارجی از مرز‌های آبی و زمینی از این منطقه هستیم و لازم به ذکر است که گمرک مستقر در منطقه ویژه اقتصادی امیرآباد ظرفیت بارگیری ۷میلیون تن را در سال دارا است. با توجه به وجود چهار گمرک مستقر در استان مازنداران (نوشهر، فریدونکنار، ساری و امیرآباد) گمرک امیرآباد بیشترین توانایی بارگیری در استان دارد به طوری که تا کنون بیش از ۲.۵ تن صادرات به کشور‌های موسوم به آسیای مرکزی و روسیه داشته است.

از بیشترین کالا‌های صادراتی این کمرگ و منطقه ویژه اقتصادی می‌توان به سیمان، کچ سفید، مواد خامی همچون سنگ آهن و کلینگر (مواد اولیه تولید سیمان) و مصنوعات فلزی را اشاره کرد و از عمده‌ترین کالاهای ترازیتی می‌توان به گازوئیل، بنزین و آهن‌آلات و... است. خدمات واردات کالا نیز به کالا‌هایی همچون گندم، جو و برنج در غلات، آهن‌آلات مختلف، ملزومات مصرفی متالوژی مثل کک، تخته و فرآورده‌های چوبی، کنستانتره مصرفی برای خوراک دام و طیور و ماشین‌آلات خطوط تولید مختلف و قطعات یدکی آنها تعلق می‌گیرد که از کشور‌هایی همچون روسیه، قزاقستان، ترکمنستان، ازبکستان، اوکراین و آذربایجان بوده است.

در این پیوند سرپرست گمرک منطقه ویژه اقتصادی امیرآباد به وضعیت صادرات استان در ۶ ماهه نخست امسال اشاره کرد و گفت که با ۸۳ درصد افزایش تجارت خارجی این گمرک در این مدت نسبت به مدت مشابه پارسال، ارزش صادرات استان به ۹۷۱ میلیون و ۷۶۶ هزار دلار رسید.

رضا گرزین در گزارشی به خبرنگاران اعلام کرد: میزان صادرات غیرنفتی این گمرک در ۶ ماهه نخست امسال ۶۰۸ هزار تن کالا به ارزش ۳۰ میلیون و ۹۷۶ هزار دلار است که این میزان صادرات از حیث وزن ۴۱ درصد و به لحاظ ارزش ۴۰ درصد رشد داشته است.

وی در خصوص اقلام عمده صادراتی گمرک امیرآباد در ۶ ماهه نخست امسال آنها را شامل سیمان، مواد معدنی، محصولات شیمیایی، مواد پلاستیکی، ماشین‌آلات نام برد و گفت که این پنج قلم اول کالاهای صادراتی در این مدت بودند.

سرپرست گمرک منطقه ویژه اقتصادی امیرآباد کشورهای عمده مقصد کالاهای صادراتی به گمرک منطقه ویژه امیرآباد را شامل ترکمنستان، روسیه، قزاقستان، عراق و ارمنستان نام برد.

وی در خصوص میزان واردات در ۶ ماهه نخست امسال نیز گفت: در این مدت یک میلیون و ۵۹۲ هزار تن کالا به ارزش ۹۴۰ میلیون و ۷۹۰ هزار دلار وارد شد که از حیث وزنی و ارزش به ترتیب ۹۷ و ۸۵ درصد افزایش داشته است.

گرزین، اقلام عمده کالاهای وارداتی به گمرک امیرآباد را جو دامی، ذرت دامی، گندم، کنجاله آفتابگردان، روغن آفتابگردان و کاغذشیمیایی، انواع کک و گندم اعلام و خاطرنشان کرد: این کالاها به طور عمده از کشورهای ترکمنستان، قزاقستان، روسیه، چین و ترکیه وارد مازندران شده‌اند.

وی با بیان رشد ۱۰۳ درصدی درآمد گمرک امیرآباد، گفت: در این مدت درآمد گمرک امیرآباد از تجارت خارجی بالغ بر ۷هزار و ۶۷۲ میلیارد ریال بود.

سرپرست گمرک امیرآباد با اشاره به ترانزیت خارجی از این گمرک اعلام کرد: کالاهایی نظیر کانتینر، محصولات شیمیایی، خودرو، انواع کک به ارزش ۱۱۰میلیون و ۷۴۰ هزار دلار از طریق گمرک امیرآباد به کشورهای حوزه cis و منطقه ترانزیت شده است.اتحادیه کشورهای مستقل هم‌سود یا کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (به اختصار cis اتحادیه‌ای شامل برخی از جمهوری‌های مستقل اتحاد جماهیر شوروی سابق است. تاسیس این اتحادیه به‌دست روسای مملکتی کشورهای روسیه، بلاروس و اوکراین بود. مرکز اصلی آن در مینسک پایتخت بلاروس، است و نشست‌های آن در کاخ تاوری در سن‌پترزبورگ انجام می‌شود. این اتحادیه در دسامبر سال ۱۹۹۱ در یک قرار رؤسای کشورهای روسیه، بلاروس و اوکراین و سپس عضو شدن ۸ کشور دیگر، شکل گرفت. در سال ۱۹۹۳ پس از عضو شدن کشور گرجستان، که خود را تا آن زمان از این اتحادیه دور نگه می‌داشت، تعداد این کشورها افزایش یافت. گرجستان پس از جنگ مرداد سال ۱۳۸۷ در منطقه اوستیای جنوبی و دخالت روسیه از این سازمان خارج شد. همین مسئله موجب تقدیم پیش‌نویس قانونی به مجلس اوکراین برای خروج از این سازمان شد. هرچند هم‌اکنون نیز اوکراین فعالیت چندانی در این سازمان ندارد و عملا از آن خارج شده‌است. از فوریه ۲۰۰۶ کشور قزاقستان در نشست‌های وزرای دفاع اتحادیه شرکت نمی‌کند و ترکمنستان نیز از سال ۲۰۰۵ عضو جانبی به حساب می‌آید. اهداف این اتحادیه، سعی در بازسازی فضای اقتصادی و امنیت کشورهای پیشین اتحاد جماهیر شوروی سابق است.

آذربایجان، ارمنستان، ازبکستان، بلاروس، تاجیکستان، روسیه، قرقیزستان، قزاقستان و مولداوی به عنوان عضو اصلی و کشورهای افغانستان و مغولستان به‌عنوان عضو ناظر و ترکمنستان به عنوان عضو همکار در این اتحادیه همکاری دارند.

سخن پایانی

جمهوری اسلامی ایران با چهار گذرگاه مرزی، حدود هزار کیلومتر مرز زمینی با ترکمنستان دارد که نیمی از آن در محدوده استان خراسان رضوی است و گمرک و گذرگاه‌های سرخس، لطف آباد و باجگیران در خراسان‌رضوی و اینچه‌برون در استان گلستان از طریق زمینی و بنادر انزلی و امیرآباد در گیلان و مازندران از طریق دریا، مراودات تجاری بین ۲ کشور را سر و سامان می‌دهند.