گرانی گوشت، از شایعه تا واقعیت!
دولت سیزدهم با شعار حذف فقر و بهبود معیشت روی کار آمد، اما به گواه بازار تا امروز از این وعده‌ها تنها سفره‌هایی خالی نصیب شهروندان شده است.
مدت هاست که دیگر رفاه، تبدیل به آرزویی برای مردم شده است؛ آرزویی که محال است با حقوق های کارگری به تحقق برسد. زیر سایه همین وعده ها، نوبت به گرانی کالایی دیگر از سفره خانوار رسید و در اقدامی موازی دولت برای کنترل بازار، اقدام به واردات با هدف تامین بازار کرده است. چند روزی می شود که بازار گوشت قرمز خبرساز شده و نرخ هر کیلوگرم گوشت به نیم میلیون تومان رسیده است. اواسط دی سال جاری نرخ ران کامل ممتاز گوسفندی در هر کیلو حدود ۲۲۰ هزار تومان بود که اکنون این محصول به قیمت هر کیلوگرم ۵۵۵ هزار تومان به فروش می رسد. از ابتدای آذر تا پایان بهمن نیز نرخ هر کیلو گوشت گوسفندی بین ۳۰۰ تا ۳۳۰ هزار تومان در نوسان بود. این افزایش نرخ نجومی در حالی رخ داده که مسئولان وعده ثبات نرخ تا ماه رمضان را می دهند و صحبت از واردات گوشت نیز به میان آمده است. صمت در این گزارش به بررسی وضعیت بازار گوشت قرمز و مرغ پرداخته است.
اوج نابسامانی با وجود برنامه ریزی
چندی پیش مسعود امراللهی، مدیرکل نظارت بر کالاهای اساسی وزارت جهاد کشاورزی از واردات و عرضه گوشت قرمز تا به ثبات رسیدن بازار داخلی خبر داد. علاوه بر تهران و البرز به زودی در سایر استان های کشور هم توزیع گوشت گرم وارداتی صورت می پذیرد. وی همچنین نرخ گوشت گوساله چرخ کرده را ۱۷۰ هزار تومان، گوشت گوساله بسته بندی مخلوط را ۱۹۲ هزار تومان، گوشت راسته، ران و شقه گوساله را ۲۱۵ هزار تومان و گوشت گوسفندی بسته بندی را ۲۲۰ هزار تومان اعلام کرد که پس از اعلام این خبر نرخ گوشت قرمز به یکباره افزایشی نجومی را تجربه کرد. در واقع در اتفاقی عجیب هنگامی که برنامه ریزی برای مدیریت نرخ یک کالا انجام می شود، شاهد اوج نابسامانی در آن بخش هستیم. البته برخی مسئولان از جمله مدیرعامل سازمان میادین میوه و تره بار شهرداری تهران، خبر فروش گوشت ۵۰۰ هزار تومانی را کذب اعلام کردند. به عقیده مسئولان میانگین نرخ گوشت شقه در تهران بین ۲۸۰ تا ۲۹۰ هزار تومان است و چندان بالاتر از این رقم ها نیست، اما شواهد حاکی از فروش گوشت قرمز با حدود قیمتی ۵۰۰ هزار تومان در هر کیلوگرم در فروشگاه ها است. هرچند تهیه گوشت قرمز کیلویی ۳۰۰ هزار تومان نیز برای بسیاری از خانوارها مشکل بود؛ چه برسد به ۵۰۰ هزار تومان! مدیرکل دفتر بازرسی و نظارت بر کالاهای اساسی وزارت جهاد کشاورزی از آغاز طرح برخورد با گرانفروشی گوشت قرمز در سراسر کشور خبر داد و گفت براساس مصوبه قرارگاه امنیت غذایی طرح برخورد با گرانفروشی گوشت قرمز در سراسر کشور آغاز شده است. به گفته این مقام مسئول در صورت مشاهده عدم رعایت سود مصوب قانونی توسط فروشندگان گوشت قرمز، با متخلفان برخورد قانونی صورت خواهد گرفت.
گرانی گوشت، خبری کذب است!
منصور پوریان، رئیس مجمع ملی صادرکنندگان دام زنده با اشاره به عوامل تاثیرگذار بر نرخ گوشت قرمز به صمت گفت: در روزهای اخیر شاهد افزایش نرخ گوشت قرمز بوده ایم که مسائل مختلفی می تواند بر این موضوع تاثیرگذار باشد. افزایش کاذب نرخ گوشت گوسفندی می تواند ناشی از نوسان نرخ ارز، نوسان قیمتی برخی کالاها، تاخیر در حمل ونقل به دلیل شرایط آب وهوایی و سودجویی برخی از دلالان باشد که بی رغبتی و تقاضای پایین مصرف کنندگان را به دنبال داشت، این در حالی است که واردات اساسا به دلیل نبود یا کمبود دام نیست، بلکه به دلیل جلوگیری از نوسات قیمتی گوشت گرم صورت می گیرد. وی درباره انتشار اخباری مبنی بر افزایش نرخ گوشت اظهار کرد: افزایش قیمتی در کار نیست، بلکه عرضه گوشت به دو شکل بااستخوان و بی استخوان انجام می شود. در واقع نرخ واقعی ران گوسفندی کیلویی ۲۵۰ هزار تومان است و هنگامی که استخوان آن جدا می شود به ۵۰۰ هزار تومان می رسد. به عبارتی به دلیل جدا شدن استخوان و عرضه گوشت به صورت بسته بندی نرخ آن به مراتب افزایش می یابد.
گرانفروشی انصاف نیست
رئیس مجمع ملی صادرکنندگان دام زنده ضمن اعلام نرخ یک کیلوگرم گوشت گوسفندی، افزود: نرخ منطقی یک کیلوگرم گوشت گوسفندی ۲۵۰ تومان است که با افزایش ۱۰ درصدی به ۲۷۰ هزار تومان می رسد؛ در نتیجه فروش محصول با قیمتی بالاتر از این انصاف نیست، این در حالی است که عرضه دام به صورت گسترده انجام می شود. همچنین عرضه گوشت های منجمد گوسفندی به صورت انبوه در حال انجام است و با بررسی فروشگاه های زنجیره ای این موضوع مشهود است. در حال حاضر با عرضه مویرگی گوشت قرمز منجمد توسط شرکت پشتیبانی امور دام کشور و گوشت گرم وارداتی، نرخ گوشت گوسفندی در برخی استان ها و مناطق تهران فروکش کرده، اما در برخی مناطق نیز همچنان با قیمت های بالا و غیرمنطقی مواجهیم.
فروشگاه های اینترنتی مبنای تعیین نرخ نیستند
پوریان درباره افزایش نرخ گوشت های بسته بندی در سایت های فروش اینترنتی اظهار کرد: سایت های فروش اینترنتی در تعیین نرخ نقشی ندارند و معمولا هر کدام قیمت های خود را بی هیچ نظارتی افزایش می دهند، اما افزایش نرخ در همین سایت های فروش اینترنتی می تواند ناشی از موجی باشد که وارد بازار شده است.
راهکار چیست؟
رئیس مجمع ملی صادرکنندگان دام زنده با ابراز امیدواری نسبت به کاهش نرخ گوشت قرمز گفت: راهکار خاصی برای کاهش نرخ گوشت وجود ندارد اما امیدواریم با عرضه زیاد به ثبات قیمت برسیم. مشکل افزایش نرخ گوشت در چند روز آینده رفع خواهد شد.
چرا گوشت گران شد؟
اظهارات رئیس مجمع ملی صادرکنندگان دام زنده مبنی بر اینکه «واردات اساسا به دلیل نبود یا کمبود دام نیست، بلکه باهدف جلوگیری از نوسات قیمتی گوشت گرم صورت می گیرد» در حالی بیان می شود که علی اصغر ملکی، رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی کشور درباره دلیل گرانی گوشت در چند روز اخیر گفت: عرضه دام زنده کم شده و همین امر نرخ آن را افزایش داده و از هر کیلو ۹۰ هزار تومان به ۱۶۰ هزار تومان رسانده است.
وی افزود: عرضه دام زنده به اندازه نیاز بازار گوشت نیست و نرخ آن در روزهای پایانی سال صعودی شده است.
کمبود دام
ملکی در چرایی کمبود دام توضیح داد: بخشی از چالش به گرانی غذای دام بازمی گردد، به طوری که در ۶ ماه نخست سال دامداران توانایی نگهداری دام را نداشته و دام ها به مقدار زیادی ذبح شدند. مشکل دیگر به قاچاق دام زنده از مرزهای غرب و جنوب کشور بازمی گردد. البته در این زمینه از قبل هشدار داده شد که کمبود دام در ۶ ماه دوم تنش بازار را به دنبال خواهد داشت.
او اظهار کرد: دامدار دام خود را به دلار عرضه می کند و با تامین جو کیلویی ۱۳ هزار تومانی، یونجه ۹ هزار تومانی، کاه ۶ هزار تومانی و... راغب نیست محصول خود را به تومان به فروش برساند.
به گزارش مهر، وی در ادامه سخنان خود درباره قیمت های ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومانی گوشت گوسفندی در بازار عنوان کرد: هنگامی که ضایعات گوشت از آن جدا و گوشت خالص خورشتی آماده می شود طبیعی است قیمت بالاتر برود. همچنین بخش ران گوسفند گران تر از سایر بخش های آن است. مسئولان دولتی قول داده اند تا ۳ ماه پس از سال جدید برای تنظیم بازار، واردات گوشت ادامه داشته باشد.
گرانی گوشت باوجود واردات
رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی کشور در پایان گفت: در حال حاضر اگر نرخ گوشت باوجود واردات و توزیع گوشت دولتی در بازار افزایش یافته به این دلیل است که راه ها از آسیای میانه به علت یخبندان مسدود است. این موضوع هم باعث افزایش هزینه حمل ونقل شده و هم سبب می شود بارها با تاخیر وارد کشور شوند که نتیجه هر دو این مسائل افزایش نرخ گوشت در داخل است.
گرانی تخم مرغ در راه است؟
باتوجه به افزایش نرخ گوشت قرمز برای بررسی بیشتر به سراغ بازار مرغ و تخم مرغ رفتیم تا شاید در آینده درگیر شوکی دیگر به واسطه افزایش نرخ مرغ و تخم مرغ نشویم. ناصر نبی پور، رئیس هیات مدیره اتحادیه مرغ تخم گذار درباره میزان تولید تخم مرغ به صمت گفت: روزانه ۳ هزار و ۳۰۰ تن تخم مرغ در کشور تولید می شود که با این حجم از تولید نه تنها کمبودی در بازار این محصول وجود ندارد، بلکه حداقل ۲۰۰ تا ۳۰۰ تن از این میزان تولید، مازاد بر نیاز کشور است. همچنین با توجه به نزدیکی ایام نوروز و مصادف شدن آن با ماه رمضان تقاضای چندانی ازسوی قنادی ها برای خرید وجود ندارد. وی با اشاره به میزان تولید تا پایان سال ۱۴۰۱ بیان کرد: برآوردها حاکی از آن است که تولید تخم مرغ تا پایان سال با افزایش حداقل ۱۰۰ هزارتنی نسبت به سال قبل به یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن برسد، این در حالی است که تولیدکنندگان مرغ های تخم گذار، توزیع کننده نیستند و توزیع این محصول توسط بنکداران با خریداری از مرغداران صورت می گیرد.
بازار شب عید
رئیس هیات مدیره اتحادیه مرغ تخم گذار با اشاره به وضعیت بازار شب عید بیان کرد: مصرف تخم مرغ در ایام عید و ماه رمضان کاهش می یابد؛ در نتیجه نرخ این محصول تغییری نخواهد داشت. البته احتمالا شب عید با افزایش نرخ مرغ مواجه خواهیم شد. وی درباره صادرات تخم مرغ گفت: صادرات تخم مرغ انجام می شود، اما در واقع تخم مرغ کالای صادراتی نیست و فقط با کشورهای هم مرز مبادله می شود و کشورهای همسایه نیز کشش و ظرفیت چندانی ندارند. صادرات تخم مرغ به طور مرتب به عراق و افغانستان انجام می شود، اما این امر تاثیری بر بازار داخل ندارد، زیرا با مازاد تولید در این بخش مواجهیم. بنا بر آمار از ابتدای سال تاکنون ۳۱ هزار تن تخم مرغ به عراق و افغانستان صادر شده است.
نرخ مصوب از کجا آمده است؟
نبی پور ضمن تاکید بر اینکه در حال حاضر با فروش تخم مرغ به نرخ مصوب نیز متضرر هستیم، افزود: میانگین نرخ هر کیلو تخم مرغ درب مرغداری ها در روزهای گذشته ۳۶ هزار و ۴۰۰ تومان بود، این در حالی است که نرخ تمام شده هر کیلو تخم مرغ برای مرغداران ۴۴ تا ۴۵ هزار تومان و نرخ مصوب نیز ۳۹ هزار و ۵۰۰ تومان است. یعنی نرخ تخم مرغ در مرغداری ها حتی به نرخ مصوب نیز نرسیده است. مشخص نیست این قیمت گذاری از کجا صورت گرفته است. اکنون به دلیل مازاد تولید با همان نرخ نیز نمی توانیم تخم مرغ را به فروش برسانیم.
کنجاله نیست
رئیس هیات مدیره اتحادیه مرغ تخم گذار ضمن تاکید بر بحرانی شدن شرایط بازار کنجاله سویا گفت: در حال حاضر مرغداران در تامین نهاده دامی به ویژه کنجاله سویا مشکل دارند. اکنون کنجاله در بازار آزاد حتی به نرخ کیلویی ۲۵ هزار تومان هم پیدا نمی شود، در حالی که نرخ مصوب هر کیلو کنجاله ۱۶ هزار و ۳۰۰ تومان است، این در حالی است که واردکنندگان هزینه این نهاده را از مرغداران گرفته اند، اما آن را تحویل نمی دهند. به گفته واردکنندگان ارز موردنیاز آنان تامین نشده و به همین دلیل قادر به ترخیص محموله های خود نیستند.
سخن پایانی
شواهد حاکی از افزایش نرخ گوشت قرمز و رسیدن آن به کیلویی ۵۰۰ هزار تومان در بازار است، اما نکته جالب این است که برخی دست اندرکاران در عین اینکه افزایش نرخ گوشت را تکذیب می کنند، علل افزایش را نیز تشریح می کنند. همچنین معتقدند واردات گوشت قرمز از نوسانات قیمتی جلوگیری کرده و اگر واردات این کالا تا امروز موجب ثبات نرخ گوشت قرمز نشده به دلیل مشکلات حاشیه ای است. به عنوان نمونه اعلام می کنند مسدود بودن راه ها از آسیای میانه به علت یخبندان و افزایش هزینه بار منجر به افزایش نرخ تمام شده کالا شده است.
