طی سال‌های گذشته شاهد رشد قابل‌توجه نقدینگی در کشور بوده‌ایم. این نقدینگی با ورود به بازارهای گوناگون همچون دلار، مسکن، خودرو و... زمینه رشد مضاعف این محصولات را فراهم کرد و بر التهابات حاکم بر بازار افزود. البته این رشد نقدینگی به قدری شدت گرفت که حتی شاهد ورود آن به سایر بازارهای کالایی همچون فولاد و آهن‌آلات بودیم. در واقع واسطه‌گری و دلالی در این بازارها شدت گرفت. تمام چالش‌های یادشده در حالی هستند که می‌توان این سرمایه را به سمت تولید هدایت کرد تا از یک‌سو با تامین سرمایه موردنیاز برای توسعه، رشد و بهبود اقتصادی فراهم شود و از سوی دیگر، آسیب‌های ناشی از رشد نقدینگی به حداقل ممکن کاهش یابد. هرچند اجرای این هدف به الزامات متعددی نیاز دارد.

در حالت کلی از رشد نقدینگی باید به‌عنوان یکی از آسیب‌های جدی در هر اقتصادی نام برد. این چالش برای ایران که با تحریم، محدودیت در روابط بین‌المللی و انواع مشکلات اقتصادی روبه‌رو است، به‌مراتب شدیدتر ظاهر خواهد شد و در این مسیر، رشد نقدینگی آسیب‌های جدی به اقتصاد وارد می‌کند. این سرمایه به هر حوزه‌ای ورود کند، زمینه رشد نرخ و به‌دنبال آن واسطه‌گری را ایجاد خواهد کرد. با این وجود می‌توان با هدایت نقدینگی به سمت تولید و ایجاد اشتغال، بسیاری از مشکلات کشور را برطرف کرد. در واقع با بهره‌گیری از ابزارهای پولی و مالی می‌توان این نقدینگی را به سمت تولید و اقتصاد مولد جذب کرد. البته در ۲ سال گذشته تجربه ناموفقی در بهره‌گیری از بورس به‌عنوان ابزار مالی داشته‌ایم؛ هرچند این تجربه تلخ از عملکرد اشتباه دولتمردان نشأت می‌گیرد و اساس این ابزار مالی را زیر سوال نمی‌برد. در واقع دولت با حمایت بیجا زمینه‌ساز رشد سهام برخی شرکت‌ها و کل ارزش بورس و اوراق بهادار شد اما این پایان کار نبود، چراکه با توقف حمایت دولت از بورس، این بازار ریزش کرد و بسیاری از مردم متضرر شدند یا سرمایه‌های خود را از دست دادند. علاوه بر این، اعتماد عمومی به این بازار از دست رفت. گویی سیاست‌گذاران تنها در دوره‌ای به‌دنبال تامین کسری بودجه از طریق بورس بودند و تمام. توجه به این نکته ضروری به‌نظر می‌رسد که توسعه اتفاقی نیست و برای آنکه در مسیر بهبود تولید و توسعه گام برداریم باید برنامه‌ای جامع در تمام سطوح داشته باشیم و این برنامه باید تمام فعالیت‌های بخش تولید، صنعت، معدن، کشاورزی، خدمات و به‌صورت عام حوزه تولید را در برگیرد. بدون تردید اختصاص برنامه‌ای به تولید و آگاهی‌رسانی در این زمینه و همچنین بهره‌گیری از شفافیت کامل در این مسیر، زمینه تشویق سرمایه را به تولید فراهم می‌کند. علاوه بر این، در چنین فضای روشن و شفافی امکان رانتخواری و سودجویی محدود می‌شود. علاوه بر تمام راهکارهای یادشده باید زمینه ارتقای سواد مالی مردم را فراهم کرد؛ بدین معنی که مردم با بازارهای مالی و انواع ریسک‌های آن آشنا شده و در نهایت با چشمانی باز و شناخت از نقاط قوت و ضعف آن برای حضور در این فضا داوطلب شوند. براساس آمارها، نقدینگی که در اختیار مردم است، مقدار قابل‌توجهی بوده که هر ساله نیز بر میزان آن افزوده می‌شود. در چنین فضایی از یک‌سو مردم نسبت به ارزش سرمایه خود بیم دارند و از سوی دیگر، آسیب‌هایی به اقتصاد وارد می‌شود؛ بنابراین باید در مسیر راهکارهای یادشده و با سرعت هرچه بیشتر گام برداشت. اگر مردم سرمایه خود را در بانک یا خانه نگه می‌دارند، به این دلیل است که با سایر ابزارهای مالی آشنایی ندارند و اینکه در یک سال گذشته نسبت به بازار سرمایه بی‌اعتماد شده‌اند.