جایگاه ویژه ایمنی در صنایع معدنی
فعالیت در حوزه معدن و صنایع معدنی از اثرگذاری ویژهای بر اقتصاد کشور برخوردار است؛ این صنایع با تکیه بر ظرفیتهای غنی معدنی و انرژی کشور شکل گرفته و گامی در جهت ارزشآفرینی برداشتهاند.
در همین حال، نقش ویژهای در اشتغالزایی بر عهده دارند. اما در دنیای کنونی توسعه پایدار صنایع اهمیت ویژهای دارد یعنی توسعه صنایع باید در کنار توجه به شاخصههای HSE (ایمنی، بهداشت و محیطزیست) باشد. بر همین اساس نیز بسیاری از فعالان صنعتی در تلاشند ضمن تولید، موارد یادشده را هم موردتوجه قرار دهند و برای تولید در مسیر پایدار فعالیت کنند. در همین حال، بررسی تجارب جهانی حکایت از آن دارد که همزمان با توسعه صنایع و فعالیتهای تولیدی، سلامتی و ایمنی افراد و محیطزیست بیشازپیش در معرض خطر قرار خواهد گرفت؛ بنابراین توجه به شاخصههای ایمنی، بهداشت و محیطزیست بیشازپیش ضروری بهنظر میرسد.
توجه به موارد یادشده بهواسطه افزایش ارتباط مفهومی میان اجزای تولید و ارتقای دانش مدیریت در زمینه توسعه پایدار در عملیات تولید و همچنین مشخص شدن درست هزینه و منفعت تخریب محیطزیست در فرآیندهای تولیدی صنایع معدنی روشن میشود. در چنین شرایطی، مدیریت میتواند نقش بسزایی در شناخت جایگاه و اهمیت فعالیتهای مرتبط با ایمنی، بهداشت و محیطزیست ایفا کند.
رعایت الزامات مشخصشده در قالب فعالیتهای ایمنی، بهداشت و محیطزیست تاثیر بسزایی در رشد بهرهوری یک مجموعه دارد. بهرهوری زمانی ایجاد میشود که تمامی شاخصهای HSE از جمله سلامت و حفظ محیطزیست بهصورت درست امکان اجرا و ارزیابی پیدا کنند. در همین حال باید تاکید کرد که رعایت الزامات ایمنی، بهداشت و محیطزیست از شاخصهای مهم و تاثیرگذار در رشد بهرهوری بهشمار میرود.
بدون تردید توجه به شاخصهای ایمنی، بهداشت و محیطزیست زمینه کاهش خسارتهای مالی و جانی را فراهم میکند و علاوه بر این، میتواند زمینه افزایش انگیزشها را ایجاد کند و به ارتقای سطح سلامت کارکنان منجر شود.
همانطور که پیشتر هم اشاره شد توجه به شاخصهای ایمنی، بهداشت و محیطزیست زمینه افزایش بهرهوری در تولید را فراهم میکند و همین موضوع نیز به اشتغال پایدار منجر خواهد شد. بهعلاوه آنکه سطح آمادگی برای مقابله با بحرانها و بلایای طبیعی به نحو چشمگیری افزایش خواهد یافت و درنتیجه شاهد کاهش و رفع نگرانیهای اجتماعی از پیامدهای فعالیت واحد صنعتی در کنار جامعه خواهیم بود.
خوشبختانه الزامات مرتبط با حوزه ایمنی، بهداشت و محیطزیست از سوی واحدهای فعال در صنایع معدنی بهطور کامل اجرایی میشوند. بهویژه که الزامات قانونی و قوانین منطقهای در حوزه ایمنی، بهداشت و محیطزیست تعریفشده است. امروزه یکی از عوامل موثر در تداوم روند فعالیت یک کسبوکار و همچنین حفظ مشتری، کسب استانداردهای سیستم مدیریت کیفیت است که با شماره استانداردهای مشخصی (مانند ۹۰۰۱، ۱۴۰۰۱ و۴۵۰۰۱) تعیین و از سوی خریدار بهعنوان یک الزام درخواست میشود؛ بنابراین حتی اگر اعتقاد کافی در حوزه ایمنی، بهداشت و محیطزیست در صنایع معدنی وجود نداشته باشد، تفکر سیستماتیک و حفظ منافع اقتصادی، صنایع معدنی را به سمت رعایت این الزامات هدایت میکند.
البته عموما بودجه کافی به این حوزه اختصاص نمییابد، زیرا اساسا امور ایمنی، بهداشت و محیطزیست منافع مستقیم و کوتاهمدتی ندارند و در مدت زمان طولانی منافع آن بهطور غیرمستقیم به صنعت بازمیگردد؛ بنابراین در چنین شرایطی، مدیران فقط در حد رفعتکلیف و پاسخگویی به الزامات قانونی در این حوزه هزینه
میکند.
در پایان امید میرود ضمن شناخت هرچه بیشتر مباحث مربوط به ایمنی، شاهد ارتقای سطح سلامت کارکنان و مصرفکنندگان باشیم.
سعید برزگر-کارشناس صنایع معدنی