اعتراضات قزاقستان خواب اورانیوم را آشفته کرد
با گسترش اعتراضات و سرکوبهای امنیتی در سراسر کشور قزاقستان، قیمت اورانیوم به ۴۶.۳ دلار در هر پوند تا روز جمعه ۷ ژانویه افزایش یافت؛ این رقم بیشترین قیمت معامله آن پس از روزهای پایانی نوامبر ۲۰۲۱ یعنی تقریبا ۴۰ روز اخیر است. در عین حال این ناآرامیها باعث شده ارزش بازاری شرکتهای بزرگ اورانیومی در دنیا رو به کاهش بگذارد. قزاقستان بزرگترین تولیدکننده جهانی اورانیوم است که ۴۰ درصد تولید معدنی آن را در اختیار دارد.
اگرچه ادعا میشود این ناآرامیها بر روند تولید و صادرات اورانیوم اثرگذار نمیشود اما فعالان بازار به این اخبار واکنش نشان دادهاند.
به گزارش اکوایران، ناآرامی در قزاقستان در اعتراض به افزایش قیمت سوخت در این کشور طی روزهای ابتدایی سال ۲۰۲۲ آغاز و در ادامه این ناآرامیها تبدیل به اعتراضات ضد دولتی شد.
اگرچه تا به حال این آشفتگیهای سیاسی بر صنایع کلیدی این کشور اثرگذار نشده اما بهای اورانیوم در بازارهای جهانی وارد مسیر رشد قیمتی شده است.
در حالی بازار جهانی اورانیوم از اخبار ناآرامی در قزاقستان تاثیر گرفت که یکی از سخنگویان کازاتومپروم بزرگترین تولیدکننده اورانیوم جهان واقع در قزاقستان گفت: استخراج اورانیوم طبق برنامه پیش میرود، هیچ توقفی در تولید این محصول به وجود نیامده و این شرکت در حال اجرای قراردادهای صادراتی خود است.
اعتراض به افزایش قیمت سوخت و کشته شدن هزاران قزاق
اعتراضات گسترده در قزاقستان ابتدا در غرب این کشور در واکنش به افزایش قیمت گاز مایع (LPG) آغاز شد که بسیاری از قزاقها از آن بهعنوان سوخت اصلی خودروهای خود استفاده میکنند اما در ادامه این اعتراضات تبدیل به انتقاد علیه حاکمیت این کشور شد.
قزاقستان تاریخ تحولات اجتماعی پرآشوبی را پشت سر گذاشته است. پس از فروپاشی شوروی نورسلطان نظربایف از سال ۱۹۹۱ تا ۲۰۱۹ بر این کشور حکومت کرد. در ادامه قاسم ژومارت توقایف، متحد نظربایف، در سال ۲۰۱۹ در انتخاباتی که توسط ناظران، انتخاباتی غیرآزادانه توصیف شد شد، بهعنوان رئیسجمهوری این کشور انتخاب شد و نظربایف در سمت امنیت ملی در دولت باقی ماند.
با گسترده شدن اعتراضات علیه حکومت در قزاقستان، توقایف از سازمان امنیت منطقهای CSTO به رهبری روسیه خواسته است تا نظم را به کشور بازگرداند. برآورد میشود ظرف روزهای اخیر حدود ۱۰۰۰ نفر از معترضان در قزاقستان مجروح شده و دهها معترض دولتی در آلماتی پایتخت پیشین و بزرگترین شهر قزاقستان کشته شدهاند.
اعتراضات به معادن اورانیوم نرسید
قزاقستان حدود ۴۰ درصد از تولید اورانیوم جهان را در اختیار دارد؛ کازاتومپروم در سال ۲۰۲۰ برابر ۲۳ درصد تولید جهانی اورانیوم را در اختیار داشت. با این وجود گفته میشود معادن اورانیوم این کشور در نواحی دورافتاده استان ترکستان قزاقستان مستقر هستند که این مناطق عمدتا تحت تاثیر اعتراضات و درگیریهای جاری این کشور قرار نگرفتهاند. همچنین تا ۶ ژانویه، هیچ گزارشی از پیوستن کارگران اورانیوم به اعتراضات سراسری در قزاقستان وجود نداشته است.
سیآریو در گزارشی اعلام کرد: اگرچه درگیری در قزاقستان به معادن اورانیوم این کشور نرسیده اما این امکان وجود دارد که این درگیریها موانع لجستیکی برای تحویل محصولات به مرزها به وجود آورد.
اغلب مسیرهای مرزی این کشور از منطقه آلماتی یعنی جایی که همچنان درگیری ادامه دارد میگذرد و بنابراین احتمال توقف صادرات وجود دارد.
مصونیت چین از اختلال در عرضه اورانیوم
بیش از نیمی از صادرات اورانیوم قزاقستان به چین میرود. در دهه گذشته، چین ذخایر عظیم اورانیوم را جمعآوری کرده که میتواند کفاف تقاضای داخلی این کشور برای ۱۱ تا ۱۲ سال را بدهد؛ بنابراین هرگونه اختلال کوتاهمدت باعث میشود اورانیوم کافی در انبارها باقی بماند تا نیازهای فوری بازار را پوشش دهد.
قرمزپوشی سهام شرکتهای اورانیومی
ادامه ناآرامیها در قزاقستان بر بازار سهام شرکتهای تولیدکننده اورانیوم نیز اثرگذار شد؛ به گونهای که رشد سهام اورانیوم در هفته گذشته متوقف و باعث فروختن دارایی بر پایه ذخایر اورانیوم در تورنتو شد.
سهام کازاتومپروم در لندن نیز در روز پنجشنبه تقریبا ۵ درصد کاهش یافت و به پایینترین سطح از پایان سپتامبر رسید؛ این افت در حالی رخ داد که سهام این شرکت در روز چهارشنبه نیز کاهش ۸ درصدی را تجربه کرده بود.
این در حالی بود که سهام سایر تولیدکنندگان اورانیوم، مانند کامکو، تا روز چهارشنبه افزایشی بود؛ هرچند این روند افزایشی ظرف ۲ روز پایانی هفته معکوس شد.
شرکتهای اورانیوم کانادایی مانند Cameco (TSX: CCO)، Denison Mines (TSX: DML) و NexGen Energy (TSX: NXE) هرکدام حدود ۵ تا ۷ درصد در معاملات صبح روز پنجشنبه با کاهش ارزش روبهرو شدند.
سخن پایانی
امنیت در عرضه اورانیوم نقش مهمی در آرامش این بازار دارد؛ استمرار این وضعیت سیگنالی در جهت رشد قیمت اورانیوم بهویژه در معاملات تحویل فوری است. در عین حال این رشد قیمت به افزایش ارزش سهام شرکتهای اورانیومی منجر نمیشود چراکه زنگ خطری برای توقف تولید آنها نیز به شمار میرود.