حذف یارانه انرژی، زیرساخت می‌خواهد
صرفه‌جویی در مصرف انرژی یکی از مباحث موردتوجه این روزهای کشور است. باتوجه به کمبودهای موجود در زمینه انرژی در کشور توصیه‌های فراوانی برای کاهش مصرف انرژی در واحدهای صنفی انجام می‌شود.
البته در این راستا زمزمه‌هایی از حذف یارانه‌های مربوط به انرژی هم به گوش می‌رسد تا بلکه با حربه هزینه، صاحبان کسب‌وکارها برای کاهش و مصرف بهینه انرژی در واحدهای خود اقدام کنند.
البته برخی تولیدکنندگان حوزه اصناف اعتقاد دارند این میزان مصرف باتوجه به تجهیزاتی که بخش تولید در اختیار دارد، چندان هم بالا نیست و باید در این زمینه فکر دیگری کرد. اما آیا مصرف انرژی در واحدهای صنفی کشور زیاد است؟ و آیا می‌توان افزایش نرخ و حذف یارانه‌های انرژی را راه‌حل مناسبی برای حل کمبود انرژی در کشور دانست؟!
در این گزارش از پرونده پیش روی روزنامهصمت با کارشناسان و دست‌اندرکاران حوزه اصناف درباره صرفه‌جویی در مصرف انرژی و موضوعات در ارتباط با آن گفت‌وگو کرده‌ایم.
قیمت‌ها باید واقعی شود
وحید مهرپویان طارانی، رئیس اتاق اصناف اسلامشهر و عضو اتاق اصناف ایران درباره چگونگی بهره‌گیری از انرژی در واحدهای صنفی کشور در گفت‌وگو باصمت عنوان کرد: متاسفانه با شرایط حاکم بر کشور و تحریم‌های موجود اقتصادی، مصرف سرانه انرژی در واحدهای تولیدی افزایش قابل‌توجهی داشته است.
مهرپویان طارانی در این باره افزود: بسیاری از تجهیزات و دستگاه‌های مورداستفاده در کشور، با استانداردهای قابل قبول فاصله دارند و این موضوع مصرف حامل‌های انرژی به‌وسیله آنها را افزایش داده و طبیعی است کاهش این میزان مصرف، بستگی مستقیمی به رفع تحریم‌های اقتصادی و واردات دستگاه‌های روزآمد دارد. در واقع در بسیاری از موارد هزینه حامل‌های انرژی بهایی است که بابت استهلاک دستگاه‌ها و تجهیزات پرداخت می‌شود.
وی در عین حال به مشکلات دیگری نیز در این حوزه اشاره و تاکید کرد: در برخی موارد نیز امکانات موردنیاز برای کاهش این هزینه‌ها وجود دارد اما امکان بهره‌برداری تولیدکنندگان از آنها فراهم نیست.
رئیس اتاق اصناف اسلامشهر در توضیح این مطلب با بیان مثالی تاکید کرد: امکان کاهش مصرف و هزینه‌های حامل‌های انرژی در شهرک‌های صنعتی وجود دارد، اما هنوز شبکه گازرسانی در آنها ایجاد نشده و این موضوع امکان بهره‌برداری را از تولیدکنندگان می‌گیرد.
عضو اتاق اصناف ایران در ادامه تصریح کرد: می‌توان با در نظر گرفتن امکاناتی که در این زمینه وجود دارد، تا حدودی در مصرف انرژی صرفه‌جویی کرد که یکی از این روش‌ها جایگزینی پنل‌های خورشیدی به‌جای مصرف برق سراسری است. بکارگیری این روش‌ها با مشوق‌های در نظر گرفته شده، می‌تواند عاملی برای کاهش مصرف انرژی در کشور باشد.
مهرپویان طارانی درباره طرح آزادسازی نرخ حامل‌های انرژی در کشور نیز بیان کرد: به‌نظر من این آزادسازی قیمت‌ها باید انجام شود، زیرا ارائه ارزان‌تر حامل‌های انرژی در کشور باعث شده سرانه مصرف در این حوزه نسبت به کشورهای دیگر افزایش پیدا کند و اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار دهد. وی یادآور شد: در صورتی که یارانه حامل‌های انرژی در کشور کاهش نیابد، ما همچنان شاهد فرهنگ غلط استفاده از این منابع در حوزه‌های مختلف خواهیم بود که هزینه آن در نهایت از جیب مردم پرداخت می‌شود.
این عضو اتاق اصناف ایران در این زمینه تاکید کرد: یارانه حامل‌های انرژی باید قطع شود و قیمت‌ها به‌روز شوند تا با این واقعی شدن، صرفه‌جویی نیز به‌شکل مطلوب‌تری اتفاق بیفتد.
مهرپویان طارانی درباره تاثیر احتمالی حذف یارانه حامل‌های انرژی از حوزه تولید گفت: ممکن است این فرآیند در کوتاه‌مدت تا حدودی فشار را بر مصرف‌کنندگان بیشتر کند، اما قطعا رجوع به قیمت‌های واقعی در بلندمدت می‌تواند اثرات مطلوبی در حوزه تولید کشور داشته باشد. ضمن اینکه ما چاره‌ای جز این کار نداریم و اگر امروز این اتفاق نیفتد، فردا باید هزینه بیشتری را برای این کار بپردازیم.
وی در پایان گفت: ارائه این نوع سوبسیدها در تولید کشور در طول این سال‌ها، جز اینکه تعادل بازارها را بر هم زده اثر مثبتی نداشته و طبیعتا ما برای دستیابی به ثبات بازارها نباید به حرکت در این مسیر اشتباه ادامه دهیم.
زمان مناسبی برای حذف نیست
البته گروه دیگری از تولیدکنندگان گرچه در کل واقعی شدن هزینه حامل‌های انرژی را صحیح می‌دانند و معتقدند این کار می‌تواند موجب صرفه‌جویی در مصرف انرژی شود، اما در عین حال شرایط کنونی را برای این اقدام مناسب نمی‌بینند.
در این زمینه موسی فرزانیان، رئیس اتحادیه فروشندگان نوشت‌افزار درباره تاثیر نرخ حامل‌های انرژی در حوزه تولید و توزیع نوشت‌افزار کشور در گفت‌وگو باصمت اظهار کرد: دیدگاه منطقی درباره تولید این است که بدون اتکا به یارانه اتفاق بیفتد و سود آن واقعی باشد اما تحقق این شرایط نیازمند زیرساخت‌هایی است که به‌نظر می‌رسد حوزه تولید کشور ما در حال حاضر از آن بی‌بهره است.
وی در این باره تاکید کرد: صنف نوشت‌افزار کشور در طول مدت شیوع ویروس کرونا متحمل زیان‌های اقتصادی متعددی در حوزه تولید و توزیع شده و بسیاری از فعالان این حوزه در این مدت با کمترین سود ممکن فعالیت کردند؛ پس حتی با در نظر گرفتن احتمال صرفه‌جویی بیشتر این واحدها در صورت حذف یارانه‌های انرژی، نمی‌توان با این رویکرد آنها را در معرض زیان اقتصادی قرار داد.
فرزانیان در این زمینه تاکید کرد: در ماه‌های گذشته باتوجه به شرایط اقتصادی کشور، ما بدون حذف یارانه‌های انرژی نیز شاهد رشد قابل‌توجه هزینه‌های جاری و نگهداری تجهیزات و همچنین کرایه حمل بوده‌ایم که به‌طور مستقیم بر بهای تمام‌شده کالا نیز تاثیر گذاشته است.
این فعال اقتصادی حوزه اصناف تاکید کرد: اگر در این شرایط که دخل و خرج این واحدها با هم منطبق نیست، قرار باشد یارانه‌های مربوط به تولید مثل یارانه حامل‌های انرژی نیز حذف شود، دیگر نمی‌توان انتظار داشت تولیدکننده بتواند همچنان به کار خود ادامه دهد.فرزانیان در پایان درباره حذف یارانه‌های مربوط به انرژی و دیگر یارانه‌های پنهان تولید تصریح کرد: این کار می‌تواند به واقعی شدن سودآوری تولید کمک کند اما امروز اقتصاد اصناف به‌ویژه در بخش تولید در شرایط بسیار حساسی قرار دارد و اقداماتی از این دست ممکن است تاثیرات نامطلوبی بر این بخش بگذارد و باعث توقف تولید در بسیاری از بخش‌ها شود.
سخن پایانی
باتوجه به آنچه گفته شد به‌نظر می‌رسد دست‌اندرکاران و فعالان حوزه اصناف در اینکه یارانه انرژی باید از اقتصاد کشور حذف شود اتفاق‌نظر دارند و در واقع تفاوت آرا در این موضوع مربوط به نحوه و زمان حذف این یارانه‌های پنهان است که باید مورد توجه قرار گیرد. در حقیقت حذف سوبسید انرژی و دیگر یارانه‌های پنهان در تولید و تجارت کشور باید با برنامه‌ریزی‌های مدون به‌شکلی انجام شود که تولیدکنندگان داخلی بتوانند در این مسیر با تصمیم‌گیران این حوزه همگام شوند و در عین حال افزایش قیمت‌های ایجادشده، این کالاها را از بازار رقابت خارج نکند.
