بحران آب در تهران جدی شد
پدرام جدی-کارشناس انرژی
بحران آب تهران که ما مدت بسیاری درگیر آن هستیم و در رسانه ها موردبحث قرار گرفته است، فقط مربوط به شهر تهران نیست، بلکه بسیاری از شهرهای ما درگیر این موضوع هستند. دلیل اصلی هم به کاهش بارش هایی که در سال های اخیر شاهد آن بودیم، برمی گردد. کمبود بارش ها سبب شد تا سدهای موجود به میزان مناسب نرسد و ما ذخایر مناسبی را برای تامین آب شرب نداشته باشیم؛ اما ابعاد دیگری هم در بحث کمبود آب شهر تهران وجود دارد. یکی از این ابعاد بحث های فنی و اکولوژیک است.
نکته ای که وجود دارد، این است که کاهش میزان بارش در کشور بسیار مشهود است، امکان دارد در بعضی از سال ها بارش به میزان مطلوب باشد، اما در برخی سال ها، کشور با کم آبی مواجه باشد. مسئله ای که در سال های اخیر متوجه آن بودیم، این است که جنس بارش ها تغییر کرده است و تفاوت در شدت بارش ها کاملا مشهود است، به این معنا که در یک هفته به میزان یک سال، بارش باران رخ می دهد که در نهایت چنین اتفاقی تبدیل به سیل و رواناب می شود.
از طرف دیگر، هرچقدر دمای هوا بالا برود، شرایط برای تبخیر، فراهم می شود. کشور ایران از لحاظ جغرافیایی، در کمربند گرم و خشک کره زمین قرار دارد و به طور طبیعی دمای هوا بالا است. این دمای بالا، متاثر از تغییر اقلیم جهانی است و چنین چیزی در کشور ما تاثیرگذاری بیشتری خواهد داشت. ما ظرفیت یک کشور گرم و خشک را داریم که مصرف آب شرب ما ۱۲ درصد است و در شهرهای مختلف این مقدار متفاوت است. در قیاس با ۱۰۰ درصد، این مقدار عدد کمی محسوب می شود، همچنین بخشی از همین ۱۲ درصد، در شبکه های شهری و بخش دیگر در شبکه های انتقال از دست می رود.
اکنون بخشی از آب موردنیاز پایتخت از شهرهای کرج و قزوین تامین می شود. اگر آب تهران تامین نشود، همین ۱۴ میلیون نفر که در تهران حضور دارند، معترض خواهند شد و مسئولان مجبور می شوند آب موردنیاز شهروندان را از خلیج فارس تامین کنند، حتی در بحث آلودگی هوای تهران نیز، این استان گنجایش این تعداد خودرو را ندارد. فارغ از آنکه، آیا این سوختی که وارد این خودروها می شود پاک است یا خیر؟
یکی از شرط های لازم برای توسعه، موضوع آب است. در تاریخ هم اگر دیده باشید، هرکجا که آب در جریان بوده، تمدنی در آنجا برقرار شده است. یک انسان شهری، تنوع و نیاز مصرفی بالایی دارد؛ اما در روستا و شهرهای کوچک چنین چیزی وجود ندارد.
همین بحث آلودگی هم مصرف آب را افزایش می دهد. شما نگاه کنید زمانی که در تهران هوا آلوده است و باران می بارد، خودروی شما کثیف می شود و مجبور هستید به کارواش مراجعه یا خودتان اقدام به تمیزی خودرو کنید. حالا این را در نظر بگیرید که در تهران چند میلیون ماشین وجود دارد؟ اگر یک دهم این تعداد هم اقدام به تمیزی خودرو کنند، می دانید چه حجمی از آب مصرف می شود؟
ما باید در میزان مصرف آب یک کنترل قابل توجه داشته باشیم. حالا در این میزان مصرف، می توانیم از تکنولوژی نیز استفاده کنیم. برای مثال، در روزهای گرم تابستان، مشاهده می شود، کولرهای آبی دائم در حال فعالیت هستند و برخی افراد برای کاهش مصرف آب، کولرها را به سایه بان مجهز می کنند.
دستگاه ها، شرکت ها و مجموعه های دولتی می توانند به این بحث ورود و آب باران را در سقف های خود ذخیره و در فضای سبزشان استفاده کنند، همچنین همان آب را می توانند برای شست وشوی ماشین مورداستفاده قرار دهند؛ اما همین آب را هم می شود، تصفیه کرد. ما باید به سمت کمک گرفتن از فناوری برویم. ما باید به سمتی برویم که بتوانیم از آب های جاری استفاده کنیم.
ما در فصل پاییز قرار داریم و زمستان در راه است، همچنین در این ۲ فصل، احتمال بارندگی وجود دارد، تنش کم آبی در طول این ۲ فصل رد می شود اما در بهار و تابستان آینده، بحران فراخواهدرسید. در صورتی این بحران را رد خواهیم کرد که میزان بارش ها به گونه ای باشد که سدها پر از آب شوند.
