بحران انرژی، محرک قیمت کامودیتی‌های فلزی
بیش از چند ماه است که موسسات تحقیقاتی دنیا درباره کمبود گاز و احتمال ایجاد بحران برای تامین انرژی هشدار داده‌اند. در همین حال، موجودی ذخایر گاز در کشورهای اروپایی به پایین‌ترین سطح خود طی یک دهه گذشته رسیده است.
این محدودیت در کشورهای آسیایی ازجمله چین نیز به چشم می‌خورد. بحران یادشده در هفته‌های اخیر محرک قیمت کامودیتی‌های فلزی در بازارهای جهانی بوده، تاجایی که شاهد صعود کمسابقه بهای اغلب فلزات در بورس فلزات لندن بوده‌ایم. از آنجا که هنوز در ابتدای فصل سرما هستیم، انتظار می‌رود این روند محدودیت گاز و اثرات آن بر بهای قیمتی فلزات پایه ادامه‌دار باشد.
براساس گزارشی از ، چین در رده بزرگ‌ترین تولیدکنندگان اغلب فلزات صنعتی دنیا قرار دارد. این کشور طی هفته‌های اخیر با کمبود جدی برق روبه‌رو شده و همین موضوع روند تولید صنایع را در این کشور و به‌دنبال آن بازارهای جهانی کامودیتی‌های فلزی را متاثر کرده است. با وجود محدودیت‌های کنونی در روند تامین انرژی در چین، یکی از مقامات سازمان برنامه‌ریزی دولتی چین در تاریخ ۱۳ اکتبر ادعا کرد این کشور منابع موردنیاز انرژی برای مصارف داخلی را در زمستان امسال تامین می‌کند.
در حال حاضر چندین استان چین با بدترین بحران انرژی خود در چند سال اخیر روبه‌رو شده‌اند. رشد قابل‌توجه ظرفیت‌های تولید در صنایع گوناگون و همچنین افزایش بی‌سابقه بهای زغال‌سنگ به‌عنوان سوخت اصلی مورد استفاده در نیروگاه‌های این کشور، علت اصلی کمبود برق در چین هستند. در چنین شرایطی، بسیاری از واحدهای صنعتی چین ناچار شده‌اند بخشی از فعالیت‌های تولیدی خود را متوقف کنند.
در این میان، لی مینگ، مسئول شبکه برق دولتی چین پیش‌بینی کرده که توان تولیدی شبکه سراسری برق چین در زمستان امسال به ۱۰۰۰ گیگاوات برسد، درحالی‌که توان تولید شبکه برق این کشور در زمستان سال گذشته برابر ۹۷۰ گیگاوات رسید. با وجود تمام تلاش‌های دولت چین برای تامین برق، همچنان تامین این انرژی به معضلی برای این کشور بدل شده و حدود ۱۷ منطقه در چین از ماه سپتامبر کاهش مصرف برق را اعمال کرده‌اند. پکن نیز اجازه رشد ۲۰ درصدی قیمت برق از سطوح پایه را برای صنایع پرانرژی صادر کرده و به دولت‌های محلی دستور داده ضمن انتشار فهرست شرکت‌های پرمصرف از هرگونه مصرف غیرقانونی برق توسط آنها جلوگیری کنند.
در ادامه باید خاطرنشان کرد که کشورهای اروپایی نیز طی ماه‌های گذشته با بحران جدی در تامین گاز روبه‌رو شده‌اند و شاهد رشد قابل‌توجه بهای گاز در این کشورها بوده‌ایم که در مواردی حتی به تعطیلی برخی واحدهای تولیدی نیز منجر شده است. البته در این میان، کشورهای گوناگون تلاش کرده‌اند با اجرای طرح‌های ملی هرکدام نیاز خود به گاز را ساماندهی کنند. به‌عنوان مثال، دولت اسپانیا به‌دنبال آن است تا بستری متمرکز برای خرید گاز طبیعی را با هدف ایجاد ذخایر استراتژیک ایجاد کند. هلند و انگلیس نیز بهای گاز مصرفی را برای فصل سرما به ۲ برابر افزایش خواهند داد تا بدین‌ترتیب زمینه صرفه‌جویی هرچه بیشتر در مصرف این حامل انرژی فراهم شود. آلمان نیز قیمت برق مصرفی را برای سال آینده حداکثر ۱۳ درصد افزایش خواهد داد. در همین حال برخی واحدهای بزرگ صنعتی به‌دلیل افزایش قیمت گاز و زغال‌سنگ، کارخانه‌های خود را تعطیل کرده یا تولیدشان را کاهش داده‌اند.
رکورد ۱۳ ساله آلومینیوم شکسته شد
بهای فروش آلومینیوم در بورس فلزات لندن طی روزهای اخیر رکوردهای جدیدی را ثبت کرد و به بالاترین سطح خود طی ۱۳ سال گذشته رسید. این فلز نقره‌ای در تاریخ ۱۸ اکتبر سال جاری میلادی با بهای ۳۱۸۰ دلار به‌ازای هر تن به فروش رفت. رکورد قبلی ثبت شده از این فلز در ژوئیه سال ۲۰۰۸ برابر ۳۲۹۱ دلار به‌ازای هر تن بود. آلومنیوم فلزی است که در تولید آن از انرژی قابل‌توجهی استفاده می‌شود تاجایی‌که از آن با عنوان برق جامد هم یاد می‌شود. برق موردنیاز برای تولید هر تن آلومینیوم، ۱۴ مگاوات ساعت برآورد می‌شود. بر همین اساس نیز بحران‌های پیش آمده در حوزه انرژی به شدت بر روند قیمتی این فلز در بازارهای جهانی اثرگذار بوده‌اند. درواقع افزایش هزینه‌های انرژی در کشورهای اروپایی و آسیایی زمینه کاهش هرچه بیشتر عرضه آلومینیوم را فراهم می‌کند. همین موضوع نیز می‌تواند محرک بهای آلومینیوم در ماه‌های آینده باشد. در چنین شرایطی، سرمایه‌گذاری روی آلومینیوم پیشنهاد می‌شود.
چین در مقام بزرگ‌ترین تولیدکننده آلومینیوم دنیا شناخته می‌شود. میزان مصرف برق در این صنعت در کشور چین، قابل‌توجه برآورد می‌شود. بدین ترتیب چین برای کاهش مصرف انرژی خود باید تولید آلومینیوم را محدود کند. در همین حال انتظار می‌رود چشم‌اندازهای تولید آلومینیوم این کشور نیز کاهشی باشند؛ بدین ترتیب مصرف این فلز با کسری قابل‌توجهی همراه خواهد شد. کسری عرضه برق در چین موجب شده واحدهای ذوب آلومینیوم در استان چینگهای چین تولید خود را به‌منظور کاهش بار در شبکه برق کاهش دهند.
رشد کمسابقه هزینه انرژی با محوریت گاز طبیعی در اروپا نیز بر محدودیت‌های تولید آلومینیوم افزوده است. در چنین شرایطی برخی از واحدهای ذوب آلومینیوم اروپایی ازجمله شرکت هلندی آلدل، تولید خود را متوقف کرده‌اند. تمام موارد یادشده از یک‌سو زمینه افزایش هزینه تمام‌شده تولید آلومینیوم را فراهم می‌کنند و از سوی دیگر به رشد بهای فروش این فلز نقره‌ای در بازارهای جهانی به سبب کمبود تولید و عرضه، دامن می‌زنند.
با وجود شرایط یادشده و محدودیت‌های کنونی در تولید آلومینیوم، اتحادیه اروپا اقدام به وضع عوارض ضددامپینگ برای خرید این فلز نقره‌ای رنگ از چین کرده است. این اقدام که با هدف حمایت از صنایع تولیدکننده آلومینیوم در اروپا اجرایی شده، هزینه‌های مضاعفی را به صنایع مصرف‌کننده این فلز همچون خودروسازی یا واحدهای تولیدکننده قوطی نوشابه و ظروف یک‌بارمصرف تحمیل خواهد کرد.
افزایش قیمت برق، عامل صعود مس
بهای فروش هر تن مس در ۱۹ اکتبر سال جاری میلادی رکوردی جدید ثبت کرد و برابر ۱۰۶۵۲ دلار گزارش شده است. کاهش موجودی این فلز سرخ رنگ در انبارهای بورسی جهان و همچنین افزایش قیمت برق از عوامل اصلی رشد قیمت آن یاد می‌شوند. موجودی انبارهای بورس فلزات لندن در تاریخ موردبحث به ۱۷۸۲۲۵ تن رسیده که کمترین میزان از سال ۱۹۷۴ تاکنون است و همین موضوع زمینه رشد قیمت این فلز را در بازارهای جهانی فراهم کرد.
علاوه بر موارد یادشده باید تاکید کرد که مس در آینده و با توجه به اهداف تولید و صنعتی شدن با بهره‌گیری از انرژی‌های پاک، جایگاه ویژه‌ای دارد، چراکه مس در ساخت توربین‌‌‌های بادی، خودروهای برقی و پنل‌‌‌های خورشیدی کاربرد دارد. بر همین اساس نیز پیش‌بینی می‌شود با توجه به اقبال جهانی در مصرف انرژی‌های پاک، تقاضا برای این فلز سرخ‌رنگ طی سال‌های آینده رو به رشد باشد.
روی در سقف قیمتی ایستاد
بهای فروش هر تن روی در بورس فلزات لندن در تاریخ ۱۸ اکتبر برابر ۳۸۱۵ دلار گزارش شد. این رشد قیمتی پس از آن حاصل شد که شرکت نیرستار اعلام کرد میزان تولید ۳ واحد ذوب روی خود در اروپا را به‌دلیل افزایش قیمت برق تا ۵۰ درصد کاهش می‌دهد. همان‌طور که پیش‌تر هم اشاره شد قیمت برق در هفته‌های اخیر به‌دلیل کمبود انرژی در آسیا و اروپا به بالاترین حد خود رسیده است. گفتنی است نیرستار به‌عنوان دومین تولیدکننده بزرگ روی و یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های ذوب روی در جهان شناخته می‌شود و در سراسر شمال اروپا، ایالات متحده و استرالیا فعالیت می‌کند.
روند رو به رشد قیمتی و همچنین کاهش تولید این فلز در حالی رقم خورد که شرکت تحقیقاتی فیچ سولوشنز پیش‌بینی کرده بود مازاد تولید جهانی روی که در سال ۲۰۲۰ به‌وجود آمد در میان‌مدت ادامه خواهد داشت و نتیجه آن افزایش موجودی روی خواهد بود. این موسسه همچنین برآورد کرده بود که این روند مازاد عرضه زمینه کاهش قیمت روی را در بازار جهانی فراهم خواهد کرد. در همین حال، میانگین قیمت روی را در سال ۲۰۲۱ حدود ۲۶۰۰ دلار به‌ازای هر تن برآورد کرده بود اما در حال حاضر این فلز با بهای به مراتب بالاتری در سطح جهانی به فروش می‌رسد. در ادامه باید خاطرنشان کرد که مدیران شرکت نیرستار تاکید دارند که هزینه‌های محیط زیستی و اقتصادی انتشار کربن توسط نیروگاه‌های برق به مشتریان صنعتی و خانگی وارد می‌شود و در شرایط کنونی، دیگر کارکرد چنین نیروگاه‌هایی با ظرفیت کامل از نظر اقتصادی به صرفه نیستند.
روند کمبود انرژی و افزایش بهای آن، روند تولید روی را در چین هم تحت‌تاثیر قرار داده، تاجایی که بسیاری از واحدهای ذوب روی در چین طی ماه‌های گذشته چندین بار، میزان تولید خود را کاهش داده‌اند. البته در حالت کلی میزان تولید روی در جهان مازاد تقاضا برای این محصول است اما با توجه به شرایط موجود و همچنین روند کاهشی این فلز، گروه مطالعات بین‌المللی سرب و روی پیش‌بینی کرده در سال جاری و سال آینده میلادی، همچنان جهان با اندکی مازاد عرضه روی روبه‌رو خواهد بود.
سخن پایانی
میانگین قیمت اغلب فلزات در بازارهای جهانی طی هفته‌های اخیر رو به رشد گزارش شده و در همین حال شاهد ثبت رکوردهایی خارج از انتظار تحلیلگران هستیم. در همین حال، فعالان بازار کامودیتی‌ها این روند رو به رشد قیمتی را در سال آینده نیز ادامه‌دار پیش‌بینی می‌کنند. براساس اعلام بورس فلزات لندن، در سال آینده آلومینیوم بیشترین ظرفیت رشد قیمتی را دارد. میانگین رشد قیمتی آلومینیوم در سال ۲۰۲۲ برابر ۳۹ درصد در مقایسه با سال جاری میلادی عنوان شده است. احتمال می‌رود مس نیز رشد ۳۵ درصدی قیمتی را از آن خود کند و در جایگاه دوم قرار گیرد. در همین حال انتظار می‌رود نیکل و سرب نیز با احتمال افزایش ۲۱ و ۵ درصدی در رده‌های بعدی رشد قیمتی قرار گیرند.
