به گفته کارشناسان، میزان بروز آفت طی۱۲ سال گذشته در گلستان بی‌سابقه بوده و مزارع گندم در این استان درگیر بیماری‌هایی از جمله علف هرز، فوزاریوم خوشه، سپتوریوز برگی، زنگ زرد، زنگ قهوه‌ای، سفیدک‌های سطحی و لکه خرمایی و دیگر موارد شدند که اگر این بیماری‌ها به‌موقع کنترل نشود گندمزارها با کاهش عملکرد مواجه خواهند شد.
رطوبت و دمای بالا
امسال به دلیل شرایط آب و هوایی و رطوبت بالای دما، بیماری و آفت‌های گندم، شیوع زودهنگام و گسترده‌تری نسبت به سال‌های گذشته داشته که این مسئله غافلگیری کشاورزان را به همراه داشت اما اطلاع‌رسانی‌های به‌موقع از سوی کارشناسان جهاد کشاورزی سبب شد تا برخی کشاورزان بتوانند پیشگیری‌های لازم را داشته باشند و اجازه شیوع و گستردگی بیماری را ندهند.
کشاورز اهل روستای مهترکلاته که هفت هکتار گندم دارد درخصوص بروز آفت و بیماری‌های گندم در امسال به خبرنگار بازار گفت: امسال به دلیل شرایط جوی و رطوبت هوا بیماری‌ها و آفت زیادی از جمله بیماری زنگ زرد شیوع پیدا کرده که اگر کشاورزان پیشگیری به موقع نداشته باشند تا ۸۰ درصد به مزارع خسارت وارد می‌شود.
ابراهیم سعید نیا افزود: بیماری زنگ زرد در مزارع غرب گلستان بسیار گسترده شد و با توجه به اینکه سرکشی مرتب از مزرعه خود داشتم قبل از اعلام جهاد کشاورزی با مشاهده بیماری در سه مرحله سم پاشی انجام دادم.
کنترل آفت با سم‌پاشی به‌موقع
این کشاورز گلستانی با بیان اینکه در مزارعی که سم پاشی به موقع انجام شده این آفت قابل کنترل است، خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه هرسال این بیماری در اواخر اسفند ماه مشاهده می‌شد اما امسال از اوایل بهمن در گندمزارها بروز کرد و دلیل آن رطوبت بالای هوا بود. البته امسال گندمزارها با آفت بسیاری مواجه بودند که سبب شده در پایان دوره برداشت، محصول با تناژ کمتری همراه باشد. با توجه به اینکه ما تلاش کردیم تا با سم پاشی به‌موقع جلوی پیشگیری آفت را بگیریم اما این احتمال وجود دارد تا ۳۵ درصد شاهد کاهش تناژ گندم در مزارع باشیم.
امسال با وجود بارش باران و بعد از چند سال خشکسالی و با توجه به اینکه مزارع بیشتری زیر کشت گندم قرار گرفتند انتظار می‌رفت که گلستان مانند سال‌های گذشته بتواند یکی از استان‌های برتر در تولید گندم باشد. با توجه به شیوع آفت‌های بسیار از جمله زنگ زرد باید منتظر ماند تا در زمان برداشت محصول، به این نتیجه برسیم که آیا باز گلستان می‌تواند قطب تولید گندم کشور باشد یا خیر؟
امیدواریم تولید گندم افزایش یابد
دبیر خانه کشاورز گلستان در گفت‌وگو با خبرنگار بازار اظهار کرد: با توجه به اینکه بارندگی خوبی داشتیم بیماری قارچی، زنگ زرد، سفیدک پودری و فوزاریوم خوشه شیوع پیدا کرد اما کشاورزانی که به توصیه کارشناسان توجه کردند مزارع‌شان آلوده نشدند و توانستند بیماری را کنترل کنند.
علی قلی ایمانی افزود: کشاورزانی که توصیه‌های جهاد کشاورزی را جدی نگرفتند و با تاخیر سم پاشی انجام دادند به مزارع آنها خسارت وارد شده است آفت برگ سبز گندم را از بین می‌برد و زمانی که برگ از بین برود غذا ساخته نمی‌شود و گیاه به حد نهایی تولید خود نمی‌رسد.
وی با بیان اینکه اگر شدت بیماری خیلی زیاد باشد صددرصد مزارع را از بین می‌برد، تصریح کرد: چنانچه کشاورزان به موقع آفت را شناسایی و با سم پاشی جلوی پیشگیری آن را بگیرند ۱۰ تا ۶۰ درصد می‌تواند از خسارت احتمالی پیشگیری کند.
ایمانی ابراز امیدواری کرد که با همه اتفاقاتی که امسال در مزارع گلستان رقم خورده اما انتظار داریم با توجه به بارندگی‌های به موقع امسال یک میلیون تن تولید در سطح گلستان داشته باشیم که نسبت به سال گذشته از افزایش خوبی برخوردار است.
اطلاع رسانی داشتیم!
جهاد کشاورزی به منظور پیشگیری از این بیماری اطلاع‌رسانی‌های خوبی را با همراهی دهیار و شورای روستاها و دیدار در مساجد به صورت چهره و به چهره با کشاورز داشته است که این اقدامات سبب شد تا بسیاری از کشاورزان مبادرت به سم پاشی کنند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی گلستان در گفت‌وگو با خبرنگار بازار اظهار کرد: بیماری زنگ زرد سالیان سال در گلستان انتشار دارد و از بیماری‌های درجه یک در گلستان است. هر چند کم و بیش استان‌های دیگر نیز درگیر این بیماری هستند اما در استان‌های شمالی به دلیل شرایط آب و هوایی شیوع این بیماری بیشتر بوده است.
علی اکبر مهقانی افزود: امسال زنگ زرد از دوم بهمن در مزارع گلستان و در منطقه غرب استان شناسایی شد که در همان زمان اطلاع رسانی در خصوص استفاده از آفت‌کش‌ها، پیشگیری و کنترل این بیماری آغاز شد.
وی با اشاره به اینکه به دلیل رطوبت بالای دما شرایط محیطی برای رشد این آفت بسیار مستعد بوده است، تصریح کرد: در گلستان ۳۸۰ هزار هکتار گندم کشت شده که تقریبا ۲۰۰ هزار هکتار از این زمین‌ها مستعد رشد این آفت بوده است. سم پاشی در بیشتر مزارع انجام و حتی برخی مزارع تا دو و سه مرتبه هم سم پاشی شده و از سوی دیگر باید تاکید کرد که بیماری تحت کنترل بوده و شرایط دمایی هم روبه گرما است که این موضوع سبب می‌شود قدرت شیوع آن کمتر شود.
آفت‌ها و عملکرد زمین
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی گلستان در خصوص تاثیر شیوع آفت بر عملکرد گندم گفت: هر عامل بیماری و هر آفتی حتی علف هرز اگر کنترل نشود بر میزان عملکرد تولید گندم تاثیری بسزایی خواهد داشت. با توجه به شدت آفت، این بیماری می‌تواند بین ۱۰ تا ۵۰ درصد خسارت به همراه داشته باشد که به مرحل رشد آفت و میزان پیشگیری‌های انجام شده بستگی دارد.
مهقانی گفت: امسال به دلیل شرایط جوی سال حساسی در پیش داریم و می‌طلبد کشاورزان برای مبارزه با بیماری‌ها و آفت‌های مختلف از جمله زنگ زرد اقدامات به موقعی انجام دهند در غیر این صورت اگر قصوری صورت گیرد با خسارت شدیدی مواجه خواهند شد.

سخن پایانی

آنچه مسلم است بعد از یک دوره خشکسالی انتظار می‌رفت که گلستان به روزهای اوج تولید گندم برسد اما شیوع بی‌سابقه آفت مطمئنا تاثیر بسزایی بر عملکرد این محصول خواهد داشت. باید منتظر ماند و دید که با توجه به اقدامات پیشگیرانه و کنترلی که کشاورزان انجام دادند آیا برداشت مقرون به صرفه‌ای از مزارع خود خواهند داشت یا خیر؟