آمارها نشان می‌دهد در حوزه صادرات با کشورهای دورتر کاهش‌هایی را تجربه کرده‌ایم، اما ارقام صادرات و واردات حاکی از رشد مبادلات با کشورهای همسایه است. اهمیت توسعه روابط با کشورهای همجوار ایران به دلیل اراده این کشورها برای همبستگی بیشتر است که امنیت و صلح بیشتر در منطقه را به همراه دارد. از سوی دیگر افزایش تجارت و فعالیت‌های اقتصادی می‌تواند منجر به کاهش تنش‌ها شود و همگرایی و همراهی را میان همسایگان افزایش می‌دهد، زیرا منافع مشترک اقتصادی به وجود می‌آید و به همین دلیل می‌تواند در زمینه‌های دیگر تاثیر‌گذار باشد. براساس هدف‌گذاری‌ها، در سال ۱۴۰۱ به تمام ۱۵ کشور همسایه صادرات و از ۱۴ کشور واردات داشته‌ایم. این تعاملات با همه کشورهای هم‌مرز با ایران نشان می‌دهد کشور توجه ویژه و اراده واقعی برای همگرایی با همسایگان و حل مشکلات از طریق تصمیمات جمعی دارد. استفاده از ظرفیت‌های منطقه‌ای از دیگر مسائل مورد توجه دولت‌ها به ویژه دولت سیزدهم است که شرایط جابه‌جایی پول از طریق مبادلات دو کشور و استفاده از ظرفیت حمل‌ونقل مشترک در مرز زمینی را فراهم می‌کنند و این روند از مسائلی محسوب می‌شود که در کاهش آثار تحریم تاثیر‌گذار است. در همین حال در نظر گرفتن سیاست توسعه روابط با کشورهای همسایه باعث شده تا به ارقامی دست پیدا کنیم که بی‌سابقه بوده و این ارقام بدون احتساب خدمات فنی و مهندسی، برق، نفت سفید، نفت خام و تجارت چمدانی بوده است. با توجه به موارد یاد شده حذف تمام موانع، استفاده از ظرفیت بخش خصوصی، توجه به شبکه ارتباطی تجار با حمایت دولت‌ها می‌تواند این مسیر را به سمت رونق بیشتر پیش ببرد.

آنچه مسلم است با توجه به روند صادرات به کشورهای همسایه در سال‌های اخیر و تمرکز دولت سیزدهم در توسعه تجارت با همسایگان، به نظر می‌رسد دولت اراده توسعه روابط با این کشورها را دارد که با تدوین برنامه‌ها و امضای توافقات می‌تواند مسیر اجرایی شدن را هموار و موانع را حذف کند.همچنین در سال‌های اخیر؛ توجه به صادرات کالا به کشورهای منطقه شامل کشورهای آسیای میانه و قاره افریقا از طریق کشورهای همسایه با رشد قابل توجهی همراه بوده است که البته به دلیل صادرات مجدد از کشورهای همسایه بخشی از آمار در گمرک ایران وجود ندارد.

به این ترتیب می‌توان گفت ترکیب مقاصد صادراتی ایران در حال تغییر است و کالاهای ایرانی به بازارهای برخی از کشورهای اروپایی به عنوان مقاصد ثالث کشور ورود پیدا کرده‌اند. در این بین امارات، ترکیه و عمان کشورهایی هستند که به‌عنوان واسطه تجارت با ایران عمل می‌کنند که به کشورهای دیگر صادرات و واردات دارند و توسعه روابط با همسایگان افزایش و تقویت مناسبات تجاری با کشورهای ثالث را به همراه دارد و می‌توانند برای مقاصد بیشتری به‌عنوان میانجی برای ارزآوری بیشتر عمل کنند.