اندر احوالات بازار خودرو

بازار خودرو کشور در شرایطی به‌سر می‌برد که در ابهام است و چون وضعیت باثباتی ندارد به هر خبری واکنش نشان می‌دهد. اینکه شورای رقابت به بحث قیمت‌گذاری خودروها ورود کرد و سامانه یکپارچه به نوعی روند عرضه و تقاضای خودرو را به دست گرفت، از جمله اتفاق‌هایی بود که در سال جاری بیشترین تاثیر را بر بازار خودرو داشت. با این حال هر هفته و هر ماه در این بازار شاهد اتفاقات جدید و تاثیرگذاری هستیم که بازار خودرو را به واکنش وامی‌دارند. در این شرایط تحلیل‌ها و ارزیابی‌ها از وضعیت بازار خودرو به هفته و ماه رسیده است و هر بار هم داستان تازه‌ای به داستان‌های قبلی اضافه می‌شود که انتظار می‌رود بر بازار خودرو تاثیر بگذارد و در مواردی هم به معنای واقعی تاثیر می‌گذارند. بر همین اساس در این نوشته درباره وضعیت بازار خودرو و اتفاقات مهم آن در هفته‌های نخست پاییز پرداختیم تا شناخت نسبی از روند کنونی بازار خودرو کسب کنیم و بتواند کمک کند در بازار خودرو تصمیم‌ مناسبی بگیریم. در هفته‌های نخست از پاییز سال جاری موضوع خودروهای وارداتی و ورود اولین گروه از این خودروها، بیشترین تاثیر را بر بازار خودرو داشته و به‌نوعی بعد از مدت‌ها تحرکی به این بازار داده و مقدار کمی آن را از رکود خارج کرده است. تا پیش از این اتفاق، بازار به‌نوعی به خواب رفته و در رکود به‌سر می‌برد و ما شاهد این وضعیت در هر دو بخش بازار، هم خودروهای داخلی و هم وارداتی و خارجی بودیم. موضوع تاثیرگذار بعدی، حمله حماس و به‌تبع آن، افزایش نرخ دلار بود. وقتی نرخ دلار افزایش دارد برخی برای حفظ سرمایه‌های خود به سمت بازار خودرو می‌روند. البته در ادامه با شروع روند کاهشی و به نوعی کنترل نرخ دلار، کم‌کم این روند هیجانی در بازار خودرو کاهش یافت.

مورد دیگری که در این مدت بر بازار تاثیر داشت، تغییر داستان واردات خودرو بود. اینکه وضعیت این بخش از بازار خودرو براساس انتظارات پیش نرفت هم بازار را متاثر کرد. خودروهای وارداتی کنونی بسیار گران‌تر از خودروهایی هستند که پیش از این خبرهایی درباره آنها شنیده می‌شد. در جریان بررسی چگونگی و معیارهای واردات خودرو براساس آنچه متولیان امر اذعان داشتند، مقرر شده بود قیمت این خودروها در رده خودروهای متوسط باشد که مردم عادی هم توان خرید آنها را داشته باشند. در این زمینه صحبت از خودروهای ۷ تا ۱۰ هزار یورویی بود در حالی که خودروهایی که واردات آنها قطعی و پیش‌ثبت‌نام‌شان انجام شده همه بالای یک میلیارد و نیم و ۲ میلیارد هستند که خرید آنها برای مردم عادی دور از دسترس است. وقتی خودرو با قیمت متوسط به بازار عرضه نشود و آلترناتیو و جایگزینی برای خرید در بازار نباشد، به‌طبع قیمت‌ها همچنان بالا خواهد بود و خرید خودرو برای بسیاری امکان‌پذیر نیست.در این میان، خبرهایی هم درباره واردات دست‌دوم‌ها مطرح است و به نظر می‌رسد به‌زودی در این بخش شاهد اتفاقاتی باشیم. اگر این مورد رخ دهد، بازار خودرو شاهد کاهش قیمت‌ها خواهد بود. البته در این بخش نیز آنچه شنیده‌ایم، بیشتر در حد خبر است، ضمن اینکه روند آن و نحوه تامین ارز برای خرید این خودروها مشخص نیست.در این دوره زمانی ، افزایش مجدد قیمت خودروها و تغییرات احتمالی دستورالعمل شورای رقابت نیز تاثیر‌گذار بود. البته در کل بازار خودرو، وضعیت مشخصی و باثباتی ندارد و بطن آن مشوش و انتخاب‌ها در آن سخت است و انتخاب‌ها در این بازار بیشتر مربوط به خودروهای چینی است.

همان‌طور که در ابتدای مطلب عنوان شد و با توجه به آنچه در بازار خودرو شاهد آن هستیم پیش‌بینی آینده دور و نزدیک این بخش سخت است، اما به نظر می‌رسد در بازار خودرو تا پایان سال یا بهمن، قدری نوسان قیمت داشته باشیم که متاثر از واردات خودرو خواهد بود. البته چون تعداد خودروهای وارداتی مشخص نیست نمی‌توان به‌طور دقیق واکنش بازار را پیش‌بینی کرد. از سویی هم همان‌طور که می‌دانید باید در کشور پول باشد تا بازار رونق بگیرد که در این زمینه هم اطلاع دقیقی از میزان پول و نقدینگی که در دست مردم است، نداریم. در ادامه حرکت سرمایه‌های سرگردان اینکه کجا می‌روند نیز تاثیرگذار است. با توجه به رکود و تورم شدید بخش مسکن انتظار می‌رود بخش زیادی از سرمایه‌ها برای حفظ ارزش وارد بازار خودرو شوند. در این میان،‌ مکانیسم فروش هم بسیار تعیین‌کننده خواهد بود و ماندن سامانه یکپارچه ماندن یا بسته شدن آن هم جای بحث دارد و نامشخص است. به‌هرحال وضعیت بازار خودرو در تمام بخش‌ها غیرشفاف است و صرفا باید منتظر ماند و دید چه خواهد شد. در نهایت در وضعیت فعلی که میزان عرضه و تقاضا تغییرات آن‌چنانی ندارند، تنها محرک بازار خودرو می‌تواند نرخ دلار باشد و در صورتی‌که افزایش قیمت دلار رخ دهد، می‌توان انتظار تحریک تقاضای انباشته از ماه‌های گذشته را داشت. موضوع بعدی میزان و نحوه عرضه خودرو است که تا حدودی هیجانات این بازار را کنترل می‌کند.