توسعه کیفی جایگزین رشد کمی شود

استفاده حداكثری از ظرفیت‌های موجود

محمدیاسر طیب‌نیا، مدیرعامل فولاد مبارکه در دیدار با رئیس و اعضای هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با اشاره به اینکه اصلاح گفتمان توسعه کمی به توسعه کیفی و راه‌اندازی نهضت استفاده از حداکثر ظرفیت‌های موجود، افزایش بهره‌وری و رفع موانع تولید ازجمله مواردی است که امروز بیش ‌از پیش باید در دستور کار نهادها و انجمن‌های صنفی قرار گیرد، گفت: انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران به‌عنوان نهادی که شرکت‌های فولادی و صنایع پایین‌دست و بالادست زنجیره فولاد در آن عضو هستند، به‌خوبی می‌تواند نقش نمایندگی و گفتمان‌سازی در جهت برقراری تعادل در زنجیره فولاد را ایفا کند. از این ‌رو، انتظار مجموعه‌های فولادی عضو انجمن این است که انجمن اگرچه جایگاه حاکمیتی ندارد اما با آینده‌نگری و لحاظ کردن تهدیدها و فرصت‌هایی که در زنجیره وجود دارد، گفتمان‌سازی را به‌خوبی اجرا کند چراکه در زنجیره فولاد عدم تعادل‌هایی نیز به چشم می‌آید. به گزارش روابط‌عمومی شرکت فولاد مبارکه، مدیرعامل فولاد مبارکه خاطرنشان کرد: در سال‌های گذشته و به‌واسطه نیازی که کشور در حال ‌توسعه به صنعت فولاد داشت، گفتمان توسعه کمی، گفتمان رایج و حاکم بر زنجیره فولاد بود و همه موظف و مکلف بودیم در این گفتمان و پارادایم حرکت کنیم و توسعه‌های بسیار خوبی که در چند دهه گذشته در همین راستا شکل گرفته، نتیجه این گفتمان است به ‌طوری‌ که اکنون شاهد هستیم زنجیره فولاد نه‌تنها پاسخگوی نیاز بازار داخل است، بلکه امکان صادرات نیز در زنجیره وجود دارد. طیب‌نیا افزود: از ۳۰ میلیون تن تولید فولاد، ۱۷ میلیون تن در داخل مصرف می‌شود‌ در حالی ‌که بیش از ۴۰ میلیون تن ظرفیت وجود دارد و طرح‌های توسعه در دست اجرا به سمتی حرکت می‌کند که طی ۴ تا ۵ سال آینده، بالاتر از برنامه ۵۵ میلیون تن ظرفیت احداث‌شده خواهیم داشت. پر واضح است که در سال‌های گذشته، گفتمان توسعه کمی، برای کشور نیاز بوده اما امروز در شرایطی هستیم که زیرساخت‌ها، منابع و مواد اولیه در زنجیره پاسخگو نیست و این می‌طلبد گفتمان امروز تغییر کند و نقش نهادهایی مانند انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در ایجاد این گفتمان نقشی بی‌بدیل و تعیین‌کننده است. این نهاد باید نقش روشنگری داشته باشد و فعالان زنجیره را نسبت به توسعه‌هایی که انجام می‌دهند هوشیار کند؛ چه بسا بسیاری از توسعه‌هایی که در شرایط فعلی شکل می‌گیرد، خود برهم‌زننده تعادل در زنجیره باشند. به همین دلیل باید گفت امروز تبدیل گفتمان توسعه کمی به گفتمان توسعه کیفی با ارزش افزوده بالاتر، نخستین نقشی است که انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران می‌تواند عهده‌دار آن باشد. طیب‌نیا تصریح کرد: اکنون می‌توانیم بگوییم ظرفیت‌های ایجادشده در بسیاری از حوزه‌ها بیش از نیاز مصرف‌کنندگان داخلی است. اگرچه در حوزه محصولات کیفی کمبودها همچنان پابرجاست اما در حوزه محصولات تجاری، انرژی، مواد غذایی و دیگر زنجیره‌ها، ظرفیت‌های خوبی در کشور ایجاد شده است. با این حال، به ‌علت مشکلات موجود، از این ظرفیت‌ها به‌طور کامل استفاده نمی‌شود. از همین رو، نیازمند ایجاد نهضت استفاده حداکثری از ظرفیت‌های موجود و افزایش بهره‌وری در کنار رفع موانع تولید هستیم.

نقش استراتژیک فولاد مبارکه در انجمن

بهرام سبحانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران نیز در نخستین دیدار با مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه، این شرکت را بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد کشور و مهم‌ترین عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران دانست و بر نقش موثر و تعامل‌ساز آن در اتخاذ خط‌مشی و تصمیم‌گیری‌های این انجمن تاکید کرد. سبحانی‌ درباره هدف نشست انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه، گفت: اعضای انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران فولادسازان هستند و این انجمن به‌عنوان سازمانی مردم‌نهاد یا تشکلی که صنعت فولاد را نمایندگی می‌کند، در راستای حل مشکلات، مسائل و منافع اعضا فعالیت می‌کند و نیاز است ارتباط تنگاتنگی با اعضای خود داشته باشد. وی افزود: شرکت فولاد مبارکه با توجه به اینکه بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد کشور و مهم‌ترین عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران است، نقش موثر و تعامل‌سازی در اتخاذ خط‌مشی و تصمیم‌گیری‌های این انجمن دارد و از سوی دیگر این انجمن می‌تواند از مسائل، مشکلات و برنامه‌های توسعه و تولید شرکت فولاد مبارکه مطلع شود تا نقش حمایتی خود را در سطح کلان را به‌درستی ایفا کند. رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با اشاره به نقش حمایتی این انجمن از فولادسازان کشور، تصریح کرد: انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با ماهیت صنفی در صدد رفع محدودیت‌ها و مشکلات و ناهماهنگی‌های موجود در زنجیره فولاد، از معدن تا محصول نهایی است. برخی از مشکلات از حیطه مدیریتی بنگاه خارج است و در سطح ملی مطرح می‌شود که با طرح در انجمن و گردآوری مسائل و مشکلات می‌توان به حل آن در سطح کلان امید داشت. وی افزود: با روی کار آمدن دولت سیزدهم، نقش انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در شناساندن واحدهای فولادسازی به مسئولان جدید، ویژه است تا با غنای اطلاعاتی صحیح به مسئولان امر، شاهد اتخاذ تصمیمات درست باشیم و در رفع موانع مشترک بر سر راه فولادسازان کشور تسهیلگر باشیم. وی افزود: واحدهایی مانند شرکت فولاد مبارکه که زنجیره تولید فولاد از سنگ‌آهن تا محصول نهایی را دارا هستند، کمتر دچار مشکل می‌شوند. درمجموع، بخش اعظم مشکل از آنجا نشأت می‌گیرد که زنجیره تولید فولاد در واحدهای فولادسازی کشور پراکنده شده است و مسائلی مانند مسافت، شرایط اقتصادی، دشواری‌های تعاملی و ناتوانی در انعقاد قراردادهای بلندمدت و... باعث شده یک واحد تولیدی نتواند مواد موردنیاز را از واحد بالادستی تامین کند. هرچه زنجیره تولید فولاد دچار گسستگی شود، مشکلات بیشتر خواهد بود.

سخن پایانی

یکی از مشکلات اساسی صنایع فولاد کشور بی‌توجهی به زیرساخت‌های کشور است. برای نمونه، واحد فولادسازی در نقطه‌ای جانمایی شده که با محدودیت تامین انرژی و حمل‌ونقل نمی‌تواند مواد اولیه موردنیاز را به مجموعه‌اش وارد کند تا به تولید ظرفیت اسمی برسد. در همین حال موضوعاتی همچون تامین نقدینگی و مدیریت نیز بر این روند اثرگذار هستند. در ادامه، از مسائل لجستیک و زیرساختی نیز باید به‌عنوان موانع مهم نرسیدن به ظرفیت تولید در واحدهای فولادسازی کشور نام برد.