رضا یزدخواستی، معاون خرید شرکت فولاد مبارکه در گفت‌وگو با ایراسین اظهار کرد: تا چند سال آینده شرایط تامین مواد اولیه سیال خواهد بود. بر همین اساس، انتظار می‌رود ساز‌ کار مشخصی برای تامین مواد اولیه کارخانجات تولیدی و محدود نشدن معاملات به بورس کالا مورد توجه کارشناسان قرار گیرد.

وی افزود: آزادسازی قیمت‌گذاری مواد اولیه زنجیره فولاد از سال ۹۹ آغاز شد. در ادامه، مقدماتی برای عرضه این محصولات در بورس کالا فراهم شد. ما نیز با اصل قضیه مشکلی نداشتیم اما در نحوه عملیاتی شدن آن سوالاتی مطرح بود و به نظر می‌رسید ایده‌های مطرح‌شده باید هماهنگ با عرف بین‌المللی تنظیم و فرموله شود.

مذاکره برای خرید مواد اولیه

به گفته وی، شرکت‌های معدنی به طور طبیعی در این مسیر علاقه‌مند به افزایش قیمت محصولات خود بودند. در همین حال بورس را به‌عنوان ابزاری برای تحقق این هدف می‌دانستند؛ درنتیجه عرضه محصولات خود از طریق بورس کالا را با جدیت دنبال می‌کردند. البته دیدگاه ما به‌عنوان یک شرکت فولادی این بود که بورس جایگاه خود را دارد و اما تامین و قیمت‌گذاری در بورس کالا برای تناژهای بالا و سنگین امکان‌پذیر نیست. همان‌طور که تجربه جهانی می‌گوید برای این نوع معاملات سنگین، مذاکره و توافق روش قابل‌قبول و منطقی‌تری خواهد بود. به گفته معاون خرید شرکت فولادمبارکه، در حال حاضر سنگ‌آهن و دیگر مواد اولیه زنیجره فولاد در بورس کالا عرضه و به قیمت‌های معینی معامله می‌شود. اما در برخی موارد مشاهده می‌شود قیمتی که برای این محصولات در بورس کشف می‌شود بالاتر از قیمت بازار آزاد است یا حتی برعکس تولیدکننده می‌تواند محصول خود را با قیمت بالاتری به فروش برساند.

یزدخواستی افزود: در حال حاضر تعداد و حجم کمتری از عرضه‌های مواد اولیه در بورس فروخته می‌شود. به نظر می‌رسد شرکت‌های معدنی نیز به این موضوع واقف شده‌اند که اگرچه وجود بورس لازم و ضروری است اما نمی‌توان همه محصولات را در چارچوب بورس قرار داد.

برای مثال، زمانی‌که یک شرکت فولادی ۵۰۰ هزار تا چند میلیون تن بار خریداری می‌کند، قیمت‌گذاری و نحوه پرداختی که در بورس متعارف است و با توجه به حجم ریالی خرید عملیاتی نیست.

وی تاکید کرد برای پرداخت رقم معامله در بورس ۳ روز مهلت وجود دارد؛ اما این بازه زمانی در بازار آزاد حدود ۲ تا ۳ هفته است.

ضرورت بهره‌مندی از بازارهای موازی

معاون خرید شرکت فولاد مبارکه افزود: اکنون ساز کار معامله در بورس فراهم است و مورد استفاده نیز قرار می‌گیرد اما در این زمینه باید توجه داشت که نمی‌توان تمامی معاملات را در بورس انجام داد، بلکه باید همه شیوه‌های معامله و راهکارها از جمله شیوه مذاکره و توافق نیز دیده

شوند. وی تصریح کرد: به نظر می‌رسد برای تامین مواد اولیه عملی‌ترین راهکار این است که شرکت‌های بزرگ با یکدیگر مذاکره و به تواقق برسند.

به گفته یزدخواستی، شرکت فولاد مبارکه از سال ۹۹ تا کنون تمام نیاز خود را از طریق مذاکره و توافق با شرکت‌های معدنی انجام داده و روی تناژ و قیمت و کیفیت با هم به توافق رسیده‌اند.

وی ادامه داد: در سال جاری تهیه کنسانتره با مشکل روبه‌رو است. پیش‌بینی ما این است که تا سال ۱۴۰۴ تولید کنسانتره و گندله و... به لحاظ تولید و مصرف بالانس خواهد شد اما ممکن است در توزیع این مواد در بین مصرف‌کنندگان ما شاهد ناترازی باشیم.

یزدخواستی افزود: به نظر می‌رسد چند سال آینده با وضعیت سیالی باید رو به جلو حرکت کنیم تا در عمل شاهد استقرار یک سیستم علمی و کارشناسی تولید، تامین و توزیع مواد اولیه در کشور، متناسب با اقتصاد کشور و مختصات صنعت زنجیره فولاد شویم.

سخن پایانی

آزادسازی قیمت‌گذاری مواد اولیه زنجیره فولاد شامل سنگ‌آهن، کنسانتره، گندله و حتی آهن اسفنجی از سال گذشته دنبال شده است. بر همین اساس، عرضه این محصولات در بورس کالا کلید خورد. فعالان زنجیره فولاد با این طرح در حالت کلی مشکلی ندارند اما در نحوه عملیاتی شدن آن همچنان ابهاماتی وجود دارد. به‌علاوه آنکه انتقاداتی نیز به این موضوع وارد است و کمبودهایی نیز در این خصوص احساس می‌شود که رفع آنها ضروری به ‌نظر می‌رسد.