این روزها اخبار جدید و البته ضد و نقیضی از عرضه خودرو در بورس کالا به گوش می رسد برخی کارشناسان معتقدند که این موضوع اتفاقی فرخنده است که منجر به کشف و کاهش قیمت خودرو در بازار می شود اما از سوی دیگر سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت کشورمان موافقت وزارت صمت درباره این موضوع را مشروط عنوان کرده است. درباره اما و اگرهای عرضه خودرو در بورس کالا، گفتگویی با امید قالیباف سخنگوی وزارت صمت داشته ایم که ماحصل آن را در ذیل می خوانید؛

بفرمایید قضیه عرضه خودرو در بورس چقدر واقعیت دارد و نظر وزارت صمت در این باره چیست؟

بورس کالا؛ محلی است که باید مواد اولیه تولید در آن خرید و فروش شود نه کالای نهایی یا واسطه ای همچون خودرو . در نتیجه اگرچه وزارت صمت علی رغم این که بستر بورس را مناسب عرضه خودرو نمی داند و در هیچ جایی هم شاید مشابه آن وجود نداشته باشد اما معتقد است در این باره مخالفتی ندارد. منتهی نکته مهم درباره بورس کالا (در مورد همه کالاها)، این است که بورس باید در خدمت تنظیم بازار باشد نه این که به محلی برای دور زدن افراد و تولیدکنندگان نسبت به مصوبات ستاد تنظیم بازار تبدیل شود. متاسفانه گاهی شاهد هستیم که افراد یا تولیدکنندگانی که حاضر نیستند تن به مصوبات ستاد تنظیم بازار بدهند از بورس کالا به عنوان یک ابزار برای دور زدن این مصوبات استفاده می کنند در نتیجه این موضوع برای وزارت صمت که مسئولیت تنظیم بازار خودرو را برعهده دارد قابل قبول نیست.

موافقت وزارت صمت در این خصوص به چه شکلی است؟

وزارت صمت، قبول کرده عرضه خودرو در بورس کالا مشروط اتفاق بیفتد و شرط آن این است که اختیارات وزارت صمت در تنظیم بازار خودرو زیر سوال نرود به عبارتی؛ اگر بخواهیم با همین قاعده اختیار تنظیم بازار را از دست ندهیم ، بورس کالا شاید محل مناسبی برای کشف قیمت خودرو باشد اما مکان خوبی برای عرضه تمام یا صد در صد خودروها نیست. چراکه خودروسازان دارای نمایندگی فروش بوده و اگر قرار باشد، صد در صد خودرو در بورس عرضه شود شبکه وسیع نمایندگی در حوزه خودروسازی از بین می رود بنابراین وزارت صمت فقط می تواند با عرضه درصدی از خودرو در بورس کالا موافقت کند و آن هم صرفا برای کشف قیمت خودرو. اما هرگز در مورد خودروهایی که دارای ترافیک تقاضا هستند این ریسک را نخواهیم کرد چرا که دچار رقابت شده و منجر به ایجاد افزایش قیمت خودروهای یاد شده می شود و سیگنال به بازار آزاد داده و تمامی زحمت هایی که وزارت صمت برای آرام کردن بازار و کنترل قیمت های خودرو داشته است با مشکل جدی مواجه می شود. در نتیجه وزارت صمت حاضر نیست که این آرامش را به بهای عرضه خودرو در بورس از دست بدهد پس با شرط حفظ وظیفه و سایر شروط وزارت صمت ، خودرو می تواند در بورس کالا عرضه شود.

پس وزارت صمت موافق این اقدام است؟

وزارت صمت موافق مشروط عرضه خودرو در بورس است و وقتی وزیر صمت در شورای عالی بورس اعلام موافقت کرده یعنی این که بسترهای مورد نظر آماده است و در حال حاضر معاونان خودرویی وزارتخانه با مسئولان بورس کالا در حال مذاکره و تعامل هستند.

تصمیم گیری ها درباره واردات خودرو به کجا رسید؟

قطعا وزارت صمت از اول با ماجرای واردات خودرو موافقت خود را اعلام کرده و خود وزارت صمت بود که اقدام به اخذ مجوزها کرده است. زمانی که این طرح در پیچ و خم های بروکراسی های اداری گیر کرده بود این طرح را عبور داده و مصوب کرد لذا وزارت صمت همیشه مدافع واردات بوده اما این که چه دلیلی برای حمایت از این واردات مد نظر قرار داده؛ این است که اگر در بازار خودرو فرض بر این باشد که تقاضای واقعی برای عرضه خودرو در بازار یک میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه در سال باشد در حالی که طی سال گذشته،‌ ۹۰۰ هزار خودرو تولید کرده ایم در نتیجه با کمبود ۶۰۰ هزار دستگاه خودرو مواجه هستیم. لذا با واردات این کمبود موفق به تعادل در بازار می شویم.

نکته دوم این که عمده تمرکز تقاضا در بازار خودرو مربوط به سه دهک کم درآمد است به عبارت دیگر بیش از ۷۰ درصد تقاضای خودرو مربوط به سه دهک کم درآمد جامعه است در نتیجه آن ۶۰۰ هزار دستگاه خودرویی که با کمبود تولید آن مواجه هستیم شامل خودروهایی می شود که توسط این سه دهک خریداری خواهد شد و نکته بعدی به خروج خودروهایی همچون تیبا، سمند و پراید باز می گردد که مورد تقاضای طبقات کم درآمد بوده و امروز از خط تولید حذف شده اند.

بنابراین جمع بندی این سه نکته حکایت از تنظیم بازار خودرو در حدی که پاسخگوی تقاضای بازار بوده و حمایت وزارت صمت از واردات خودرو دارای منطق است.

آخرین خبردر مورد واردات خودرو چیست؟

آئین نامه این اقدام در وزارت صمت مدتهاست که تهیه و به دولت ارائه شده و به نظر می رسد در برخی کمیسیون های دولت مورد بررسی واقع شده است و منتظریم که دولت مصوب و سپس ابلاغ کند.

هنوز مشخص نیست برای چه زمانی مصوب می شود؟

خیر؛ هنوز مشخص نیست و پیگیری ها در حال انجام است این در حالی است که در حال حاضر لوایح زیادی باید بررسی شود.

واردات خودرو به علت کمبود خودرو یا کیفیت آن است؟

در درجه اول کمبود در بازار خودرو، وزارت صمت را بر آن داشت تا به فکر واردات بیفتد چرا که اگر کمبودی احساس نمی شد طبعاْ واردات خودرو با این ابعاد، دارای موضوعیت متفاوتی بود و نسبت به کیفیت از اولویت پایین تری برخوردار بود اما چون کمبود در بازار خودرو احساس شد دنبال این اتفاق هستیم. ضمن این که وقتی از واردات خودرو صحبت می کنیم قطعا در مورد ورود خودروها،‌ فناوری ها یا تکنولوژی هایی که حول صنعت خودرو سازی هم هست می تواند اتفاق بیفتد یعنی تامین قطعات یدکی خودروهای وارداتی توسط قطعه سازان داخلی انجام گرفته و خدمات پس از فروش انجام شود.

به عبارتی بحث واردات خودرو علاوه بر تنظیم بازار و پر کردن شکاف عرضه و تقاضا بحث های فنی خودش را به دنبال دارد که برای وزارت صمت نیز مهم است.