در این همایش عباس علی‌آبادی وزیر صنعت، معدن و تجارت، فرشاد مقیمی معاون وزیر صمت و رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی، نمایندگانی از قوای سه‌گانه، برخی از مدیران تشکل‌های گوناگون بخش خصوصی و مسئولان دولتی و فعالان اقتصادی حضور داشتند.

خودروسازان انتقادپذیر باشند

عباس علی‌آبادی در آیین بزرگداشت روز ملی صنعت و معدن با اشاره به گزاره‌های موثر تاثیرگذار در حوزه صنعت، معدن و تجارت گفت: یکی از این گزاره‌ها، موضوع کیفیت و کمیت است و برای اینکه به این هدف بسیار مهم دست یابیم باید برای تولید جذابیت ایجاد کنیم. گزاره بعدی، توسعه و گسترش قدرت طراحی است. بر این اساس باید قدرت طراحی و تحقیق و توسعه را در صنایع گسترش دهیم. به اعتقاد من، اگر در تولید یک خودرو همه قطعات را تولید کنیم، اما موتور آن را نسازیم یا حتی موتور خودرو را هم بتوانیم بسازیم، اما آن را طراحی نکرده باشیم، یعنی به‌طور کامل تلاش نکرده‌ایم. در این دوره سعی کردیم به‌گونه‌ای ریل‌گذاری کنیم که با ارتقای سطح فناوری کشور به سطوح عالی و هم‌ترازی با جهان برسیم و در ادامه با تحقیق و توسعه و اتکا به ظرفیت‌های علمی کشور بتوانیم به سمت یک صنعت دانش‌بنیان حرکت کنیم.

به گزارش صمت، وزیر صنعت، معدن و تجارت در ادامه سخنانش به موضوع تخصیص ارز اشاره و اظهار کرد: بهتر است در تخصیص ارز به سمت خودروهایی برویم که مشابه داخلی دارند، نه اینکه خودروهای لوکس و گرانقیمتی وارد کنیم که در داخل ساخته نمی‌شوند. این رویکرد باعث ایجاد رقابت‌های سازنده با خودروهای داخلی می‌شود و نشان می‌دهیم با هزینه کمتر می‌توان خودرو داخلی سوار شد و مثلا با ۸ هزار دلار هم می‌توان خودرو درجه یک تولید کرد. خودروسازان باید انتقاد سازنده را بپذیرند و انتقادپذیر باشند، در غیر این صورت در همین جا متوقف خواهند شد.

علی‌آبادی افزود: در نتیجه آن تلاش‌ها اگر موفق شدیم، کیفیت و ارزش‌افزوده بالاتری کسب خواهیم کرد و آن موقع است که گلوگاه‌های آزاردهنده در تولید از بین می‌رود و بازارهای جهانی به روی ما گشوده خواهد شد و نخبگان ما فرصت حضور در صنعت کشور را خواهند داشت و مهاجرت نمی‌کنند.

وی در بخشی دیگری از صحبت‌های خود به اهمیت محیط زیست و تقابل صنعت و معدن با آن اشاره کرد و گفت: به اعتقاد من، هر کسی به محیط‌زیست احترام نگذارد، آدم نیست. به‌شدت معتقدم وضعیت فعلی محیط‌زیست کشور ناشی از عدم‌دستیابی به فناوری‌های پیشرفته است.

ما هنوز اصرار داریم به صورت سنتی کار کنیم. مادامی‌که فناوری در بخش معدن ارتقا نیابد، همکاری مناسبی بین معدنکاران و محیط‌زیست شکل نمی‌گیرد. بدون تردید تا زمانی که صنایع ما تعامل سازنده با مراکز علمی پیشرفته دنیا نداشته باشند نمی‌توانند خود را روزآمد بدانند؛ بنابراین باید صنایع ایرانی را با دانشگاه‌ها و مراکز صنعتی دنیا مرتبط کنیم که نیازمند تعامل گسترده با جهان است.

وزیر صمت افزود: در حال‌حاضر ۳۷ خودروساز داریم که تولید اقتصادی ندارند. درست این است که برای داشتن تولید واقعی محصول اقتصادی، کنسرسیوم صنعتی درست کنیم تا به اندازه مطلوب اقتصادی برسیم. اگر دامنه، محدوده و مقیاس تولید ما اقتصادی نباشد، کالای ما هم رقابتی نیست.

صادرات فتح‌الفتوح است

علی‌آبادی در ادامه تاکید کرد: صادرات فتح الفتوح است و تا زمانی که شرکت‌ها صادرات نداشته باشند با مقصد فاصله بسیاری دارند؛ باید با ابزارهای مختلف اعم از دیپلماسی، تشویق و حتی تنبیه، شرکت‌ها را وادار به صادرات کنیم؛ یعنی اگر شرکتی نتواند کالا صادر کند باید تنبیه شود و ارز به او تعلق نگیرد. ارز باید به کسی پرداخت شود که بتواند صادرات انجام دهد. محور همه امور باید صادرات باشد.

وزیر صمت در بخش دیگری به قیمت‌گذاری دستوری اشاره کرد و گفت: تمام عواملی که در نهایت منجر به قیمت‌گذاری دستوری می‌شود، نشأت گرفته از رانت است. هیچ‌یک از شرکت‌ها تاکنون از من وام ارزی نخواسته‌اند، بلکه مطالبه وام ریالی دارند، چراکه در قبال وام ارزی باید ارز پس دهند، اما به‌دلیل تورم بالا، وام ریالی برای شرکت‌ها جذاب‌تر است و با یک درصد تغییر تورم هم جذاب‌تر می‌شود. این وضعیت نشان می‌دهد که صنعت ما مولد و اقتصادی نیست.

بسته حمایت از تولید و تجارت با رویکردی سه‌گانه

فرشاد مقیمی، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی نیز در آیین بزرگداشت روز صنعت و معدن خاطرنشان کرد: برگزاری بیست‌وهشتمین دوره بزرگداشت روز ملی صنعت و معدن را در مقطع حساسی برگزار می‌کنیم. دستاوردهای تولید و تجارت، برگ زرینی در تاریخ سرزمین‌مان به‌شمار می‌رود. مقیمی با اشاره به تلاش‌هایی که طی دهه تولید و تجارت انجام شده، روز ملی صنعت و معدن را روز مرور کارنامه بخش صنعت و معدن و تمام تلاشگران عرصه تولید و تجارت دانست و این روز را به تمام تلاشگران عرصه تولید و تجارت در تمام بخش‌ها تبریک گفت.

معاون وزیر صمت با بیان اینکه این روز، فرصت مناسبی برای بررسی کارنامه صنعتی و معدنی کشور است، گفت: تلاش شد امسال مراسم روز ملی صنعت و معدن را با مشارکت جدی همه فعالان، تشکل‌ها و انجمن‌های خصوصی برگزار کنیم و حاصل این همدلی، تهیه بسته حمایت از تولید و تجارت خادم‌الرضا بود.

مقیمی با اشاره به نحوه آماده‌سازی بسته حمایت از تولید و تجارت کشور اظهار کرد: نتیجه ۳ هزار نفرساعت کار ۱۰ تشکل در بسته حمایت از تولید و تجارت برای تحقق جهش تولید با مشارکت مردم و با سه رویکرد رفع موانع تولید، تسریع در انجام فعالیت‌های تولید و تجارت و همچنین کاهش هزینه اقدامات متمرکز شده است. با رونمایی که در همین مراسم انجام می‌شود به‌زودی شاهد اجرای این بسته حمایتی خواهیم بود.

تولید، کلیدواژه اصلی توسعه اقتصادی

در این مراسم همچنین علی القاصی‌مهر، رئیس‌کل دادگستری تهران و نماینده قوه قضاییه ضمن نکوداشت روز صنعت و معدن گفت: برای تقویت جایگاه تولید که کلیدواژه اصلی توسعه اقتصادی است به همدلی و انسجام بین همه قوا نیاز دارد. در سال‌های اخیر، رهبر معظم انقلاب توجه همه بخش‌ها به سمت تولید را موردتاکید قرار دادند و حمایت از این حوزه را وظیفه کشور دانستند؛ بنابراین قوانین خوبی در این مسیر تصویب‌شده که راهگشا هستند.

القاصی‌مهر ادامه داد: قوانینی در مسیر تسهیل شرایط تولید و رفع موانع موجود به تصویب رسیدند. قوه قضاییه تمام ظرفیت خود را برای حمایت از تولید و بخش صنعت و معدن به کار گرفته است. در دستگاه قضا به‌طور غیرمستقیم مأموریت‌هایی را در راستای حمایت از تولید عهده‌دار هستیم.

وی افزود: در رسیدگی‌های قضایی به پرونده‌های مربوط به فعالان تولیدی، رویکرد حمایتی دنبال و در صدور آراء قضایی سعی شده از فعالان تولید با رعایت موازین قانونی حمایت شود. از سویی این پرونده‌ها توسط قضاتی که با موضوعات اقتصادی آشنا هستند، موردرسیدگی قرار می‌گیرند. البته در گام اول تا حد ممکن از قضایی شدن این پرونده‌ها جلوگیری می‌کنیم.

رئیس‌کل دادگستری تهران گفت: در این مسیر با موانعی هم روبه‌رو هستیم و همچنان آسیب‌هایی وجود دارد که باید برای حل آنها تلاش کنیم. در حال حاضر ایجاد واحدهای تولیدی کوچک و متوسط در شهرک‌های صنعتی با چالش‌هایی مواجه هستند. قصور در انجام مأموریت‌ها توسط دستگاه‌های مسئول موجب شده زیرساخت‌ها در شهرک‌ها مهیا نشود؛ بنابراین واحدهای تولیدی نتوانند شکل بگیرند و با واحدهایی که فعال‌اند نتوانند از تمام ظرفیت تولیدی خود استفاده کنند.

القاصی‌مهر در بخشی از سخنانش از ایجاد ۱۲ کارگروه در دستگاه قضا با حمایت دبیرخانه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی برای شناسایی چالش‌های بخش تولید نیز خبر داد و افزود: با کمک این کارگروه‌ها، تقویت بخش تولید در همه حوزه‌ها را دنبال می‌کنیم.

دست از نقدهای نادرست علیه بخش معدن برداریم

محمدرضا بهرامن، نایب‌رئیس اتاق ایران و رئیس خانه معدن نیز در این مراسم، همدلی برای ساخت و توسعه کشور را ضروری دانست و تاکید کرد: امروز تورم موجب‌شده تولید تحت‌تاثیر قرار بگیرد و تا حدودی امیدها ضعیف شود، اما باید بدانیم در کنار هم می‌توانیم ضمن شناسایی چالش‌ها با استفاده از ظرفیت‌ها، اقتصاد را جلو ببریم.

او ادامه داد: ذخایر معدنی در ایران به‌علاوه ذخایر نفت و گاز موجب شده یک مزیت خاص در کشور شکل بگیرد و نباید آن را نادیده گرفت.

براساس اظهارات بهرامن، در مجموع ۴ درصد سرزمین ایران تحت‌پوشش فعالیت‌های معدنی است و در بهترین شرایط توانستیم ۵۵ میلیارد دلار سهم در تامین ارز کشور داشته باشیم، پس نباید به ناحق، بخش معدن را نقد منفی کنیم. این ذخایر معدنی، داده‌های خدادادی است و باید از این مزیت‌ها طبق قانون بهره ببریم.

این فعال اقتصادی تصریح کرد: متولی بخش معدن مشخص است، هرچند متاسفانه اجازه نمی‌دهند این متولی طبق قانون تصمیم‌گیری کند. در برنامه هفتم توسعه، رشد ۱۳ درصدی برای بخش معدن دیده شده و باید بتوانیم در این راستا قدم برداریم.

سامانه‌ها، بستر ایجاد فساد شده‌اند

محمدرضا مرتضوی، رئیس کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران با انتقاد از عملکرد سامانه‌های فعال در حوزه تولید گفت: این سامانه‌ها تکالیفی برعهده تولیدکنندگان قرار دادند که هیچ نقش موثری در کنترل فساد ندارند و حتی در مقابل، این سامانه‌ها، رکورد فساد را در اقتصاد ایران زدند. براساس اظهارات این فعال اقتصادی، بی‌برنامگی در تخصیص ارز برای واردات مواد اولیه تولید، اعتراض‌های بخش خصوصی و تولیدکنندگان را به‌دنبال دارد و مانع برنامه‌ریزی شده است.

مرتضوی تاکید کرد: دولت دست از قیمت‌گذاری دستوری بردارد، چراکه در کنترل تورم هیچ اثر مثبتی ندارد. رفتارهای تعزیراتی به دوران جنگ مربوط می‌شود؛ مگر امروز جنگ است. چه کسی موجب‌شده نظام غلط قیمت‌گذاری دستوری کمر تولید را بشکند.

رئیس کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران گفت: از دولت می‌خواهیم برنامه‌ریزی کند و پیش از اینکه دیر شود به سمتی برود که قیمت‌گذاری دستوری متوقف شود.

مرتضوی مسابقه غول تورم و سطح درآمد کارگران را یک لکه ننگ توصیف کرد و افزود: باید برای تامین نیازهای اساسی کارگران با دولت همکاری کنیم. ۵۰ درصد تورم با ۲۰ درصد افزایش سطح درآمد، مانع ادامه حیات تولید است، چون کیفیت زندگی کارگران را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. ادامه حیات تولید صنعتی بدون حمایت اصناف امکان‌پذیر نیست. پس باید به کمک قانون، شیوه مصارف مالیات‌های دریافتی را اصلاح کنیم. مالیاتی که از اصناف و تولیدکنندگان گرفته می‌شود باید صرف تامین برق و آب موردنیاز تولید شود.

ارتقای تولید بدون زیرساخت‌های اولیه

صمد حسن‌زاده، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز در مراسم روز ملی صنعت و معدن با تاکید بر نبود زیرساخت‌های اولیه تولید در کشور، گفت: با توجه به شرایط باید سعی کنیم مراسم تجلیل از تولیدکنندگان و صنعتگرانی که باوجود این وضعیت، در عرصه تولید فعال هستند را در سطوح بالاتری برگزار کنیم.

حسن‌زاده افزود: صحبت از سرمایه‌گذاری‌های بزرگ، حضور در بازارهای جهانی و حرکت به سمت فناوری‌های نو ضروری است، اما درعین‌حال نداشتن زیرساخت‌های ابتدایی تولید، نبود ناوگان حمل‌ونقل مناسب، عدم‌همکاری نظام پولی و مالی کشور با تولیدکنندگان و تورم بالا، مانع توسعه اقتصادی کشور است.

وی ادامه داد: در ایران ظرفیت‌های ناب منابع طبیعی و نیروی انسانی باتجربه و حرفه‌ای وجود دارند که به دلیل شرایط حاکم بر اقتصاد، قابل‌استفاده نیستند. این وضعیت در شأن مردم ایران نیست.

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران ضمن تاکید بر اهمیت توجه به انتظارات فعالان بخش تولید و تقدیر از این افراد، تصریح کرد: باید فرهنگ حفظ و تجلیل از مدیران بنگاه‌های اقتصادی را در سطوح بالاتر برگزار کنیم.

رونمایی از بسته حمایتی و تجلیل از برگزیدگان

در ادامه این رویداد، نخست از بسته خادم‌الرضا رونمایی شد. بسته خادم‌الرضا، بسته حمایت از تولید و تجارت و بیانگر انسجام بخش‌های غیردولتی و دستگاه‌های دولتی برای رفع چالش‌های تولید و تجارت است. طبق گفته مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت، تلاش شده به کمک این بسته برای رفع ۸۷ موضوع، راهکار ارائه شود. در پایان مراسم هم ستاد گرامیداشت دهه تولید و تجارت، از برگزیدگان صنعت و تولید و تجارت کشور با اهدای لوح و تقدیرنامه، تجلیل به عمل آورد.