در مهر سال ۱۴۰۲، شاخص تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل، افزایش ۲.۲ و ۸.۲درصدی را تجربه کرده است، همچنین نسبت به ماه قبل، شاخص تولید و فروش به‌ترتیب افزایش ۳.۵و ۳.۱درصدی داشته‌اند. در مهر سال ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل، شاخص تولید و فروش رشته فعالیت خودرو و قطعات کاهش ۱.۳۲و ۳.۴۶درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۷.۸و ۶.۸درصدی داشته است. همچنین، شاخص تولید و فروش رشته فعالیت شیمیایی جز دارو نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۹.۲و ۵.۱۳درصدی و نسبت به ماه قبل شاخص تولید کاهش ۸.۱درصدی و شاخص فروش افزایش ۲.۸درصدی داشته است. در مهر سال ۱۴۰۲ نرخ رشد ماهانه نرخ فعالیت‌های صنعتی بورسی رشد مثبت یک درصدی را ثبت کرده، همچنین رشد نقطه به نقطه با کاهش ۹.۰واحد درصدی نسبت به ماه قبل، به ۲۴ درصد رسیده است. گفتنی است، میانگین سالانه شاخص نرخ نیز در مهر سال ۱۴۰۲، روند نزولی یک سال اخیر خود را ادامه و با ۳.۱واحد درصد کاهش نسبت به ماه قبل، میزان ۴.۲۶درصد افزایش را نشان می‌دهد.به‌گزارش صمت، تحلیل روند رشد بخش صنعت از جنبه‌های مختلف، عاملی کلیدی در تحلیل‌های خرد و کلان اقتصادی و یکی از ارکان تصمیم‌گیری در اقتصاد است.

 شاخص تولید بخش صنعت به‌دلیل تاثیر نوسانات سطح فعالیت صنعت بر بخش‌های دیگر اقتصاد، به‌عنوان یک شاخص مهم اقتصادی کوتاه‌مدت مورد استفاده قرار می‌گیرد. اهمیت این شاخص به‌روز، برای اقتصاد ایران که تحولات زیادی را از سر گذرانده است، بیشتر خواهد بود، زیرا بازخورد شوک‌های وارده به اقتصاد ایران و واکنش‌های سیاست‌گذاران باید در تواتر کمتر از فصل موردرصد قرار گیرد. این در حالی است که آمار رسمی بخش حقیقی به‌شکل فصلی و با تاخیر زیاد ارائه می‌شود.شاخص تولید، فروش و نرخ صنایع بورسی با استفاده از داده‌های ماهانه شرکت‌های صنعتی بورسی پذیرفته‌شده در بورس محاسبه می‌شوند. در تهیه این شاخص از اطلاعات ماهانه ۳۱۶ شرکت بورسی استفاده می‌شود که علاوه بر اندازه‌گیری تغییرات میزان تولید، فروش و نرخ در بخش صنعت، در محاسبات ملی نیز نقش مهمی دارد و برآوردی از تغییرات ماهانه ارزش‌افزوده ایجادشده را در صنایع مختلف و به‌دنبال آن در کل اقتصاد منعکس می‌کند. شاخص تولید صنعت را بانک مرکزی و مرکز آمار ایران با تواتر فصلی و همچنین شاخص نرخ صنعت به‌صورت فصلی را مرکز آمار و آمار ماهانه را بانک مرکزی منتشر می‌کند، اما الزامی به انتشار شاخص فروش صنعت ندارد. از طرفی، این آمار چندین ضعف اساسی دارد که مهم‌ترین آن، وقفه سه‌ماهه در انتشار داده‌ها و گاه متوقف شدن انتشار آنها و نداشتن تواتر ماهانه است.

شاخص‌های ماهانه تولید، فروش و نرخ استخراج‌شده از اطلاعات عملکرد شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران تا حد زیادی می‌توانند با دقت مناسب و به‌شکل بهنگام، تحولات بخش صنعت و معدن کشور را توضیح دهند و باتوجه به بررسی‌های انجام‌شده و تطبیق دادن این شاخص با شاخص تولید بانک مرکزی و مرکز آمار ایران که به‌صورت فصلی منتشر می‌شود، مشخص شده است این شاخص به‌خوبی می‌تواند در وقفه انتشار این شاخص‌های رسمی، شاخص جایگزین مناسبی برای آن باشد.

رشد کم‌رمق صنایع

در مهر امسال، شاخص تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه در سال ۱۴۰۱ افزایش ۲.۲ و ۲.۸ درصدی را تجربه کرده است. همچنین نسبت به شهریور امسال، شاخص تولید و فروش به‌ترتیب افزایش ۵.۳ و ۱.۳ درصدی را از سر گذراندند.در سه‌ماهه منتهی به مهر امسال، رشد میانگین متحرک سه‌ماهه شاخص تولید افزایش ۰.۳ درصدی و شاخص فروش آن کاهش ۴.۷ درصدی را نشان می‌دهد.در مهر امسال نسبت به ماه مهر ۱۴۰۱، از میان ۱۵رشته فعالیت صنعتی بورسی، ۱۱رشته فعالیت افزایش در شاخص تولید و ۴رشته فعالیت کاهش در این شاخص را تجربه کرده‌اند. رشته فعالیت دارو، تجهیزات برقی و لاستیک و پلاستیک بیشترین افزایش در شاخص تولید و رشته فعالیت‌های خودرو و قطعات، چوب و کاغذ و کاشی و سرامیک بیشترین کاهش شاخص تولید در نخستین ماه پاییز امسال تجربه کرده‌اند. همچنین در ماه مذکور، نسبت به مهر ۱۴۰۱، از میان ۱۵رشته فعالیت صنعتی بورسی، ۱۱رشته فعالیت افزایش در شاخص فروش و ۴ رشته فعالیت کاهش در شاخص فروش را از سر گذرانده‌اند. رشته فعالیت‌های سایر کانی غیرفلزی، سیمان و شیمیایی بیشترین افزایش در شاخص فروش و رشته فعالیت‌های خودرو و قطعات، چوب و کاغذ و محصولات فلزی جز ماشین‌آلات و تجهیزات بیشترین کاهش در شاخص فروش را مشاهده کرده‌اند.در ماه مهر گذشته، نسبت به پایان تابستان، رشته فعالیت‌های فلزات پایه، چوب و کاغذ و سایر کانی غیرفلزی افزایش در شاخص تولید داشته‌ و رشته فعالیت‌های خودرو و قطعات، کاشی و سرامیک و شیمیایی کاهش را در شاخص تولید ثبت کرده‌اند.

همچنین، رشته فعالیت‌های لاستیک و پلاستیک، محصولات فلزی ‌جز ماشین‌آلات و تجهیزات و چوب و کاغذ افزایش در شاخص فروش و رشته فعالیت‌های خودرو و قطعات، کاشی و سرامیک و کک و پالایش کاهش در شاخص فروش داشته‌اند.در مهر امسال نسبت به مهر ماه سال گذشته، رشته فعالیت‌های تجهیزات برقی، دارو و لاستیک و پلاستیک بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشته‌اند، همچنین رشته فعالیت‌های سایر کانی غیرفلزی، تجهیزات برقی و کاشی و سرامیک بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش نسبت به مهر ۱۴۰۱ و رشته فعالیت‌های خودرو و قطعات، محصولات فلزی جز ماشین‌آلات و تجهیزات و چوب و کاغذ بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش داشته‌اند.در مدت زمان موردبحث، در مقایسه با شهریور، رشته فعالیت‌های فلزات پایه، سایر کانی غیرفلزی و دارو بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشته فعالیت‌های کاشی و سرامیک، خودرو و قطعات و تجهیزات برقی بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشته‌اند. همچنین، رشته فعالیت‌های لاستیک و پلاستیک، محصولات فلزی جز ماشین‌آلات و تجهیزات و سایر کانی غیرفلزی بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش و رشته فعالیت‌های کاشی و سرامیک، تجهیزات برقی و خودرو و قطعات بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش ثبت کرده‌اند.

نزول شدید در بخش خودرو و قطعه‌سازی

در آغاز پاییز امسال، شاخص تولید رشته فعالیت خودرو و قطعات برمبنای شرکت‌های بورسی نسبت به مهر ۱۴۰۱ کاهش ۳۲.۱ درصدی و نسبت به شهریور ۱۴۰۲ نیز کاهش ۸.۷ درصدی را ثبت کرده است. شاخص فروش این رشته فعالیت نسبت به مهر سال گذشته، کاهش ۴۶.۳ درصدی و نسبت به ماه شهریور هم ۸.۶ درصد کاهش یافته است. در مقایسه با آخرین ماه تابستان امسال، تنها شاخص تولید و فروش زیر بخش «خودرو سنگین» رشد مثبت داشته‌اند. اما نسبت به ماه مشابه در سال گذشته تمام زیربخش‌ها با کاهش هم در زمینه تولید و هم در زمینه فروش دست و پنجه نرم کردند.

در مهر امسال، شاخص تولید رشته فعالیت شیمیایی ‌جز دارو برمبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه مشابه سال گذشته افزایشی کمتر از ۳ درصد و نسبت به شهریور ۱۴۰۲ نیز کاهش ۱.۸ درصدی داشته است. همچنین، شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه در سال ۱۴۰۱ افزایش ۱‍۳.۵ درصدی و در قیاس با انتهای تابستان هم افزایش ۸.۲ درصدی را تجربه کرده است.آمارهای رسمی نشان می‌دهند در مقایسه با شهریور شاخص فروش زیربخش‌های خوراک پالایشگاه‌ها و کودها و ترکیبات نیتروژن‌دار موجب افزایش شاخص فروش شده است، اما در طرف مقابل، شاخص تولید زیربخش‌های اصلی روندی کاهنده داشته‌اند. از طرفی، نسبت به ماه مشابه در سال ۱۴۰۱ شاخص فروش زیربخش‌های کودها و ترکیبات نیتروژن‌دار، خوراک پالایشگاه‌ها و پلاستیک و لاستیک مصنوعی و همچنین شاخص تولید زیربخش‌های کودها و ترکیبات نیتروژن‌دار و پلاستیک و لاستیک مصنوعی افزایش یافته است.در مهر سال ۱۴۰۲، شاخص تولید رشته‌فعالیت فلزات پایه برمبنای شرکت‌های بورسی، نسبت به ماه مشابه سال گذشته افزایش ۹.۵ درصدی و نسبت به ماه گذشته افزایش ۲۱.۴ درصدی داشته است.

در مقابل، شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال گذشته، افزایش ۷.۴ درصدی و نسبت به ماه گذشته افزایش ۵.۳ درصدی داشته است. نسبت به شهریور شاخص تولید و فروش تمام زیربخش‌ها افزایش داشته و در مقایسه با پایان تابستان، تنها شاخص تولید زیربخش پروفیل و شاخص فروش زیربخش شمش کاهش یافته است.

نوسان در بخش معادن

در مهر امسال، نرخ رشد ماهانه نرخ فعالیت‌های صنعتی بورسی رشد یک درصدی را ثبت کرده، همچنین رشد نقطه به نقطه با کاهش ۰.۹ واحد درصدی نسبت به ماه گذشته، به ۲۴ درصد رسیده است. گفتنی است، میانگین سالانه شاخص نرخ نیز در مهر سال ۱۴۰۲، روند نزولی یک‌سال گذشته خود را ادامه داد و با ۱.۳ واحد درصد کاهش نسبت به ماه گذشته، افزایشی معادل ۲۶.۴ درصد را نشان داده است.بررسی شاخص نرخ رشته فعالیت‌های بورسی نشان می‌دهد که در ابتدای پاییز، رشته فعالیت‌های شیمیایی و سایر کانی غیرفلزی بالاترین نرخ رشد ماهانه و رشد فعالیت‌های فلزات پایه و سیمان بالاترین نرخ رشد نقطه به نقطه را تجربه کرده‌اند.رشته فعالیت دارو در مهر، نرخ رشد ماهانه -۰.۴ درصدی داشته است. لازم به ذکر است رشد نقطه به نقطه رشته فعالیت دارو نسبت به ماه گذشته افزایش یافته و به ۳۳ درصد رسیده و میانگین سالانه نرخ نیز ۶۰ درصدی گران شده است.در مدت زمان موردبحث، شاخص تولید شرکت‌های معدنی بورسی نسبت به مهرماه ۱۴۰۱ با افزایش ۲۲.۵ درصدی و نسبت به ماه گذشته با کاهش ۰.۷ درصدی روبه‌رو شده و همچنین شاخص فروش شرکت‌های معدنی بورسی هم نسبت به ماه مشابه در سال گذشته با افزایش ۹.۶ درصدی و نسبت به ماه گذشته با کاهش ۱۰.۵ درصدی مواجه شده است.