مقابله با کمآبی فرهنگسازی شود
حسین آخانی-فعال و کارشناس محیطزیست
یکی از مشکلات اساسی و چالش هایی که ایران با آن دست وپنجه نرم می کند، کمبود آب است، زیرا ایران از نظر موقعیت جغرافیایی کشوری خشک و نیمه خشک محسوب می شود و میزان بارندگی و شرایط تبخیری آن نسبت به میانگین جهانی بسیار بالاتر است. علاوه بر شرایط جغرافیایی خشک، استفاده نادرست از منابع آبی موجب شده است، ایران مشکلات جدی بحران آب را تجربه کند.ایران دارای اقلیمی گرم و خشک است که هرساله نیز به دلیل افزایش گرمایش زمین، گرمای بیشتری را تجربه می کند. این تغییرات که باعث مواجهه کشور با افزایش تبخیر و کاهش بارندگی ها شده است، می تواند کشور را در دل بحران کم آبی رها کند. این امر باعث تامین آب موردنیاز از طریق حفر چاه های بی رویه و مصرف آب های تجدیدناپذیر شده که با کنترل نشدن و مدیریت این امور، آینده ای ناخوشایند برای نسل های بعد پیش بینی می شود.در حال حاضر، بحران کم آبی در بسیاری از کشورهای جهان به دلیل افزایش گرمایش کره زمین، خشکسالی های طولانی مدت را رقم زده است و این موضوع تنها به کشور ما اختصاص ندارد؛ اما از این حیث که کشور ما از گذشته در تنش آبی قرار داشته، این بحران باید جدی تر مدیریت شود.بر طبق پیش بینی هایی که از وضعیت آبی کشور ما صورت گرفته، نباید این حجم از خشکسالی پدید می آمد. بخش اندکی از این بحران مربوط به تغییر اقلیم در کشور است؛ اما بخش عمده آن به نحوه بهره برداری از منابع آبی و به ویژه دخالت در روند طبیعی کشور مربوط است که سدسازی های بی رویه و عدم مدیریت پروژه های انتقال آب از این دسته از دخالت ها هستند. اینکه کشور ما در یک منطقه خشک و کم آب قرار دارد، یک واقعیت است. از این رو می توانند رسانه ها کمک کنند که چنین باوری به صورت فرهنگ در جامعه جا بیفتد. ورودی های آب کشور به صورت سالانه در حال کم شدن است و بارش ها بسیار کاهش یافته و این اتفاق در بیشتر مناطق دنیا وجود دارد. در حال حاضر، کمبود آب کل قاره های جهان را شامل می شود.
در قرن اخیر، استفاده از آب در جهان، به دلیل افزونی بیش از ۲ برابری جمعیت در حال افزایش است و باتوجه به شرایط اقلیمی و کاهش بارندگی ها و دسترسی به منابع آب شیرین، کل کشورهای جهان با معضل کم آبی روبه رو هستند.بحران کم آبی در کشورهایی با جمعیت بالا و شرایط آب وهوایی خشک جدی تر و این امر ممکن است در آینده سبب مهاجرت اجباری میلیون ها نفر شود. در کشورهای پیشرفته با مدیریت صحیح منابع آبی و وضع قوانین و مقررات و ارائه راهکارهای مدیریتی، گام های موثری در این باره برداشته اند.با نگاهی جامع و کلی به ابرچالش آب که باتوجه به تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی همه کشورهای دنیا را درگیر کرده است، درمی یابیم که لازم است، بیش ازپیش به نحوه درست استفاده از منابع آبی توجه کرد تا به توسعه پایدار رسید.سیاست گذاری ها درباره منابع آبی کشور باتوجه به حساسیتی که در حوزه آب وجود دارد، باید خیلی جدی تر باشد. در هر صورت، نیاز است مصرف آب مدیریت شود تا دچار بحران نشویم. در این زمینه می توانیم بسیار فعال تر عمل کنیم. امید است دولت سیزدهم با برنامه هایی که در این زمینه دارد، بتواند بسیار موفق عمل کند.