آمار و اطلاعات عوامل توسعه پایدار
در عصر حاضر از آمار و اطلاعات، برنامهریزی و مدیریت بهعنوان عوامل توسعه پایدار یاد میشود. نخستین گام در شناسایی درست وضعیت موجود و سپس برنامهریزی برای بهبود وضعیت، در گرو در دسترس بودن آمار و اطلاعات درست است. درواقع شناسایی و حل مسئله ارتباط تنگاتنگی با در دسترس بودن و صحت آمار دارد.
برای داشتن یک کسبوکار پلن درست برای تولید کالا در حوزه صنعت داشتن آمار واردات، آمار میزان تولید کالا، آمار صادرات و ظرفیت طرحهای در حال احداث مورد نیاز است.
براساس آمار واردات و تولید کالا، میزان عرضه تخمین زده میشود و مقدار تقاضای کالا نیز برمبنای آمار ثبت مواد اولیه مورد نیاز در واحدهای تولیدی و میزان صادرات کالا تخمین زده خواهند شد. میزان تقاضا و عرضه در سالهای بعد نیز براساس آمار ظرفیت و مواد اولیه مورد نیاز واحدهای در حال احداث تخمین زده خواهد شد.
امروزه آمارهای مربوط به حوزه صنعت و بازرگانی را میتوان از سازمانها و مراکزی مانند مرکز آمار ایران، سازمان صنعت، معدن و تجارت، گمرک جمهوری اسلامی ایران، سازمان توسعه تجارت، وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانک مرکزی دریافت کرد که این تعدد مراکز ثبت آمار و در برخی موارد فرمت نادرست ارائه آمار باعث ایجاد مشکلاتی در استفاده از آمارها میشود. تناقض ارقام مربوط به آمارهای منتشرشده توسط این سازمانها و مراکز یکی از این مشکلات است. این تناقضات گاه به دلیل تهیه آمار از روشهای مختلف است. برای مثال، آمار واردات در بانک مرکزی بهواسطه گواهیهای ثبت آماری و در گمرک جمهوری اسلامی ایران براساس اظهارهای گمرکی و HS کدها تهیه میشوند.
به دلیل متفاوت بودن تعرفههای گمرکی کالا، بازرگانان عموما از HS کدهای با تعرفه گمرکی کمتر استفاده میکنند و در پارهای از موارد یک HS کد برای گونههای مختلف یک کالا استفاده میشود که این امر بروز اشکالات جدی در تهیه آمار را در پی دارد و صحت اطلاعات تهیهشده را زیر سوال میبرد.
درباره آمارهای منتشرشده مربوط به میزان تولید کالاهای صنعتی و ظرفیت طرحهای در حال احداث نیز اطلاعات براساس پروانههای بهرهبرداری، سامانه آمار تولید واحدهای صنعتی و جوازهای تاسیس صادرشده از سوی سازمان صنعت، معدن و تجارت تهیه میشوند. در زمینه پروانههای تولید میتوان گفت ظرفیتهای اسمی وگاه غیرواقعی درجشده روی پروانههای بهرهبرداری واحدهای صنعتی انحراف در آمار ایجاد میکنند. به این انحراف آمار تولیدکنندههای بدون مجوز و پروانه بهرهبرداری را نیز اضافه کنید. این امر درباره جوازهای تاسیس و سهولت تغییر ظرفیت اسمی در جوازهای تاسیس واحدهای در حال احداث و سامانه بهینیاب نیز صدق میکند که صحت آمار تهیهشده بر این اساس را زیر سوال میبرد.
درباره سامانه آمار تولید واحدهای صنعتی نیز میتوان گفت به دلیل یکپارچگی فرآیندها و استفاده از این آمار در سایر فرآیندهای وزارتخانه از جمله فرآیند دریافت مواد اولیه از بورس و پتروشیمی و دونرخی بودن نرخ کالاهای سهمیهای، عموما از سوی صنعتگران اطلاعات درست درج نمیشود تا سهمیههای بهینیاب واحدهای صنعتی برای خرید مواد اولیه از بورس و پتروشیمیها کاهش پیدا نکند.
کافی است نگاهی به اختلاف نرخ حوالههای مواد اولیهای که بدون سهمیه بهینیاب در بازار خرید و فروش میشوند بیندازید! به علاوه در بسیاری از موارد آمارهای واحدهای صنعتی بهروز نیست بنابراین هیچیک از آمارهای مورد نیاز برای طراحی بیزینس پلن برای سرمایهگذاری در حوزه صنعت درست و دقیق نیست و در نتیجه باعث بالا رفتن خطا و ریسک سرمایهگذاری میشود. سرمایهگذاران همواره در پی بازارهای شفاف هستند و این شفافیت محقق نمیشود مگر با ارائه آمارهای درست و بروزرسانی شده از سوی سازمانها و مراکز متولی تهیه آمار.