کارآفرینی نقش ویژه و اثرگذاری در اشتغالزایی و رشد اقتصادی دارد. وجود ظرفیت‌های غنی معدنی و منابع قابل‌توجه انرژی در کشورمان بحث کارآفرینی در حوزه معدن و صنایع معدنی را حائز اهمیت کرده است. به بیانی دیگر، بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها به‌منزله ایجاد کسب‌وکاری جدید است. معدن به‌عنوان نخستین حلقه تولید بسیاری از محصولات و همچنین آغازگر بسیاری از فعالیت‌های صنعتی و اقتصادی از اهمیت و اثرگذاری ویژه‌ای برخوردار است. بهره‌برداری از ظرفیت‌های معدنی امکان ایجاد حدود ۵۰ حیطه کسب‌وکار و جایگاه شغلی را فراهم می‌کند که از جمله آنها می‌توان به حمل‌ونقل، خردایش، تغلیظ، تولید محصولات فلزی، تجارت، بیمه و... اشاره کرد. بهره‌برداری از این ذخایر زمینه ارزش‌آفرینی قابل‌توجهی را فراهم می‌کند. مواد معدنی سال‌ها در دل خاک جا گرفته‌اند، استخراج و فرآوری این ذخایر زمینه کارآفرینی گسترده، ایجاد موقعیت‌های شغلی متعدد و به‌دنبال آن ارزش‌آفرینی را فراهم می‌کند. معدن، نخستین حلقه در زنجیره تولید است؛ بنابراین محصول تولیدشده در این حلقه در ادامه زنجیره مصرف می‌شود و نتیجه مثبت و قابل‌قبولی بر روند تولید و در همین حال تاثیر قابل‌توجهی بر اشتغالزایی و کارآفرینی دارد.

همان‌طور که بارها تاکید شده ایران از ظرفیت‌های غنی معدنی برخوردار است؛ منابعی که تاکنون از بخش قابل‌توجه آن بهره‌برداری نشده است. در این میان، گاه شاهدیم که فعالان بخش معدن و صنایع معدنی درصدد بهره‌گیری از این ذخایر با هدف توسعه کسب‌وکار خود برمی‌آیند اما با چالش‌های جدی در مسیر اجرای آن روبه‌رو می‌شوند. این موانع همچون سدی در مقابل کارآفرینی، توسعه تولید و به‌دنبال آن اشتغالزایی واقع شده‌اند. به‌عنوان مثال، سازمان محیط‌زیست یا منابع طبیعی موانع جدی در مسیر کسب‌وکارهای معدنی ایجاد می‌کنند؛ در چنین شرایطی، مدیران ارشد باید اولویت میان توسعه کسب‌وکارهای معدنی و صنایع وابسته به آن و محیط‌زیست را انتخاب کنند. این انتخاب و دیدگاه‌های متفاوتی که درباره آن وجود دارد، در طول سال‌های گذشته شروع فعالیت‌های جدید معدنی را بسیار دشوار کرده است.

در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته، ابتدا رونق تولید، درآمدزایی و ایجاد کسب‌وکارهای تازه موردتوجه قرار می‌گیرد و در ادامه گام‌های مثبتی برای حمایت از محیط‌زیست برداشته می‌شود. اما در کشور ما به‌صورت پیش‌فرض اعتقاد دارند، هر نوع فعالیت معدنی یا فرآوری به‌منزله وارد آوردن خطرات جدی برای طبیعت است. این تفکرات در طول سال‌های گذشته زمینه معطل شدن سرمایه‌های قابل‌توجهی را فراهم کرده، تولید را به تعویق انداخته، نرخ بیکاری را افزایش داده و از سهم معدن و صنایع معدنی در تولید ناخالص داخلی کاسته است.

بدون تردید رفع موانع یادشده در مسیر کارآفرینان بخش معدن و صنایع وابسته به آنها ضروری به‌نظر می‌رسد. رفع این چالش‌ها گام نخست برای شروع کسب‌وکاری تازه در حوزه معدن و صنایع معدنی است. به‌علاوه آنکه می‌توان با برآوردی میان هزینه و منفعت یک کار، راه‌حلی درست اتخاذ کرد. تجربه آغاز به‌کار فعالیت‌های معدنی و احداث واحدهای فرآوری حکایت از ایجاد تحول و بهبود در زندگی مردم محلی آن منطقه دارد. در سایه بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها و شروع کسب‌وکارهای تازه، بسیاری از مردم منطقه مشغول به‌کار می‌شوند و رفاه عمومی بهبود می‌یابد.

البته جدای از سیاست‌های دولتی که پیش‌تر از آنها به‌عنوان سدی در مسیر کارآفرینی در بخش معدن و صنایع معدنی نام برده شد، باید تاکید کرد که گاها وجود معارضان محلی نیز ادامه فعالیت را دشوار می‌کند. در واقع کشاورزان، مالکان و محلی‌هایی که اعتقاد دارند، فعالیت‌های معدنی و بهره‌گیری از این ذخایر، زمینه وارد آمدن آسیب به محل زندگی آنها هستند، با این بهانه مانع اجرای توسعه این‌گونه فعالیت‌ها می‌شوند. برخورد قانونی و اصولی با این معارضان ضروری و لازمه بهره‌مندی از ظرفیت‌های یادشده است.