پالایشگاه نفت بندرعباس مدرن‌ترین و تنها پالایشگاهی است که قادر به تصفیه نفت خام سنگین و فوق سنگین در کشور و خاورمیانه است. همچنین تنها پالایشگاهی به شمار می‌رود که ساخت و نصب آن توسط پیمانکاران ایرانی انجام شده است.

یکی از اقدامات شاخص در استفاده از ظرفیت‌های پالایشگاه نفت بندرعباس که البته نشان از دانش تخصصی و اشراف کامل عملیاتی کارکنان شرکت پالایش نفت بندرعباس دارد، اجرای طرح مبتکرانه افزایش ۳۰ هزار بشکه‌ای ظرفیت پالایش در دو مرحله در سال‌های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۹ در واحدهای تقطیر و واحد کاهش گران‌روی و دستیابی به ظرفیت پالایش ۳۵۰ هزار بشکه در روز بود. نکته حائز اهمیت در اجرای این طرح خلاقانه، اجرای آن بدون سرمایه‌گذاری‌های مرسوم بود که خود معادل ۶۰۰ میلیون دلار صرفه‌جویی اقتصادی و همچنین افزایش فرآورده‌های تولیدی به میزان ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار لیتر در روز مشتمل بر نفتای سنگین، بنزین و نفت‌گاز است. این طرح علاوه‌بر افزایش ظرفیت تولید، بهینه‌سازی مصرف انرژی، بهبود عملکرد اقتصادی، استفاده حداکثری از ظرفیت‌های داخلی و کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی را نیز به همراه دارد.

گام مهم دیگر شرکت پالایش نفت بندرعباس حرکت به سمت کیفی‌سازی محصولات تولیدی مطابق با استانداردهای جهانی با نگاه توسعه‌محور و افزایش تولید و خودکفایی در تولید فرآورده‌های نفتی است.

در این باره طرح ملی افزایش ظرفیت تولید و بهبود کیفیت بنزین و نفت گاز با احداث واحدهای جدید مطابق با فناوری‌های روز جهانی در این پالایشگاه به اجرا درآمد و در بهمن سال ۹۷ به‌طور کامل مورد بهره‌برداری قرار گرفت؛ با تکمیل و راه‌اندازی این طرح، کیفیت بنزین تولیدی به استاندارد یورو ۵ و کیفیت نفت گاز تولیدی به استاندارد یورو ۴ ارتقا یافت.

با توجه به ظرفیت‌های موجود در شرکت پالایش نفت بندرعباس و با نگاه مدیریتی و برنامه‌ریزی‌های انجا‌م‌شده برای قطار توسعه در پالایشگاه نفت بندرعباس ایستگاه پایانی تعریف نشده و پروژه ارتقای کیفیت محصولات سنگین با محوریت تولید کک اسفنجی، پروژه بزرگ و استراتژیک دیگری است که در حاضر در این شرکت در حال پیگیری و اجراست.

یکی از دستاوردهای مهم اجرای این طرح بومی‌سازی دانش فنی است چراکه فناوری اجرای این طرح تنها در اختیار چند کشور قرار دارد که به واسطه تحریم‌ها، تقاضای همکاری در زمینه این طرح از سوی کشورهای مورد نظر از جمله شرکت‌های ژاپنی، کره جنوبی و چینی رد شد. در نهایت متخصصان جوان شرکت پالایش نفت بندرعباس با تکیه و اعتماد به تجربه و دانش ایرانی و همکاری پژوهشگاه صنعت نفت با انجام مطالعات گسترده و اجرای طرح در چند مرحله در ابعاد کوچک‌تر و به ‌صورت پایلوت حرکت برای طراحی و ساخت این پروژه ملی را آغاز کردند.

صنعت پالایش نفت با توجه به اهمیت و نقش در اقتصاد کشور و تاثیر مستقیم بر جامعه همواره به‌عنوان یک صنعت استراتژیک مطرح بوده که کوچک‌ترین خلل در روند فعالیت آن و تولید فرآورده‌های نفتی می‌تواند منجر به بحران‌های اجتماعی شود، به همین دلیل بسیاری از دشمنان سعی کردند ‌با اعمال تحریم‌های سخت و نابرابر، به این صنعت حیاتی ضربه وارد کنند‌ اما به همت متخصصان و تلاشگران صنعت نفت و استمرار فعالیت‌های پژوهشی، بسیاری از محدودیت‌ها تبدیل به فرصت شده که نمونه‌های متعدد از این موفقیت‌ها را می‌توان در شرکت پالایش نفت بندرعباس دید.

بر همین اساس، طرح‌های علمی و پژوهشی با موفقیت در این شرکت به اجرا درآمده که تولید اسید کلریدریک صنایع پالایشگاهی از نمونه آنها است. دستیابی به این دستاورد برای نخستین‌بار در کشور در راستای قطع وابستگی به خارج، نمونه یکی از این موفقیت‌ها است. طرح تولید اسید کلریدریک گازی پالایشگاه نفت بندرعباس که به منظور استفاده در پروژه افزایش ظرفیت و بهبود کیفیت بنزین و نفت گاز این شرکت با نوآوری و خلاقیت متخصصان این پالایشگاه تولید شد، به‌عنوان محصول برتر ایرانی در سال ۱۳۹۹ لوح زرین این جشنواره را دریافت کرد.

به‌طور کلی یکی از سیاست‌های مهم شرکت پالایش نفت بندرعباس حمایت از توان ساخت داخل و حرکت در جهت بومی‌سازی بسیاری از قطعات مهم و حساس پالایشگاهی با نگاه پژوهشی است که علاوه‌بر حفظ منابع و صیانت از سرمایه‌های ملی منطبق با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، منجر به جلوگیری از خروج ارز از کشور می‌شود. شرکت پالایش نفت بندرعباس در راستای حمایت از توان و ساخت داخل تاکنون افزون‌‌بر ۶۸۰۰ قلم کالا را بدون داشتن نقشه‌های اولیه و تنها با استفاده از مهندسی معکوس توانسته بومی‌سازی کند که بیش از ۷۰۰ میلیارد ریال صرفه‌جویی اقتصادی به همراه داشته است. درحال‌حاضر حدود ۱۸ درصد پالایش نفت خام کشور و به دنبال آن، تولید فرآورده‌های نفتی مورد نیاز کشور در پالایشگاه نفت بندرعباس انجام می‌شود و این شرکت همواره تلاش کرده با بهره‌مندی از ظرفیت‌های موجود، سهم قابل ملاحظه خود را در تامین سبد انرژی کشور حفظ کند و ارتقا‌ بخشد.