در جست‌وجوی بار سفر
سفر کردن پس از خرید بلیت هواپیما، قطار یا اتوبوس پیش از هر چیز دیگری مستلزم بستن چمدان است. چرا که حتی سفرهای یک روزه نیز نیازمند بار و بنه اندکی هستند؛ از این رو اگر بخواهیم از هر قسمت از فرآیند سفر فاکتور بگیریم، بخش بستن چمدان در آن را، نمی‌توانیم حذف کنیم.
اما چرا ما برای سفر چمدان می‌بندیم؟ روشن است، ما ضروری‌ترین وسایل و مایحتاج مورد نیاز خود را در چمدان قرار می‌دهیم تا در طول سفر، راحت‌تر به آنها دسترسی پیدا کرده و بتوانیم نیازهای خود را در هر حال رفع نماییم.حال تصور کنید وسیله‌ای که تا این اندازه وجود آن در سفر ضروری و مهم است، در مسیر گم شده یا آسیب ببیند. مشخص است که در چنین شرایطی بسیاری از برنامه‌ریزی‌های سفر، تحت تاثیر قرار گرفته و حتی ممکن است بهم بخورد. با این حال این اتفاق ممکن است در برخی از سفرها اجتناب ناپذیر باشد. پس باید بدانیم در صورت بروز آن می‌بایست چه کار کنیم و خسارت بار گم شده و چمدان آسیب‌دیده خود را چگونه دریافت کنیم؟
دریافت غرامت بار در هواپیما
مسافرت هوایی به دلیل زمان کمتر و آسان‌تر بودن نسبت به سفرهای ریلی و جاده‌ای، محبوب بسیاری از مسافران است. هرچند که در تابستان و به دلیل نامتعادل بودن عرضه و تقاضا در سفرهای هوایی، بسیاری ممکن است نتوانند از سفرهای هوایی بهره ببرند و به سایر روش‌های حمل‌ونقلی روی آورند. در این میان اما گاهی مواردی پیش می‌آید که باعث بروز مشکلاتی در سفر می‌شود و گم شدن، آسیب دیدن یا تاخیر در تحویل بار مسافر یکی از این موارد است. به همین دلیل سازمان هواپیمایی کشوری، به تهیه آیین‌نامه حقوق مسافر اقدام کرده است. آیین‌نامه حقوق مسافر برای پروازها فروردین ۱۳۹۴ اصلاح شده و آخرین ویرایش آن سال گذشته ابلاغ شد. هدف از تدوین این شیوه‌نامه، شفاف‌سازی در خصوص حقوق مسافرین و اطلاع‌رسانی به آنها جهت آگاهی از حداقل حقوقشان و شیوه رسیدگی به آن است. همچنین مسئولیت اجرای این حقوق، با شرکت‌ها و موسسات هواپیمایی داخلی و مسئولیت حسن اجرای این شیوه‌نامه با دفتر نظارت بر فرودگاه‌ها، شرکت‌ها و موسسات هوانوردی است. در آخرین نسخه این آیین‌نامه ذکرشده که در صورت فقدان، آسیب‌دیدگی و تاخیر در تحویل جامه‌دان مسافر، شرکت هواپیمایی براساس شیوه‌نامه ملزم به پیگیری، جست‌وجو یا جبران خسارت است. همچنین مسافر در صورت فقدان یا آسیب‌دیدگی جامه‌دان و بار همراه، لازم است بلافاصله قبل از ترک فرودگاه، گزارش و لیست محتویات آن را به شرکت هواپیمایی ارائه و نسبت به تکمیل فرم مربوطه اقدام کند. در صورت تاخیر در تحویل جامه‌دان و بار همراه، ضروری است مسافرحداکثر ظرف مدت ۲۱ روز نسبت اعلام مراتب به‌صورت کتبی برابر فرم ذی‌ربط به شرکت هواپیمایی اقدام کند.
خسارت بار آسیب دیده در قطار
اگر برای سفر خود یک بلیت قطار تهیه کرده‌اید یا اینکه قصد دارید خودرو یا بار توشه خود را با این وسیله نقلیه به مقصد بفرستید هم باید در خصوص قوانین حمل بار با قطار تحقیق کنید. در قوانین حمل بار با قطار، بندهایی وجود دارد که بر اساس آنها مسافر می‌‌تواند با اثبات گم شدن بار در سفر یا آسیب دیدن آن، از کارگزار مربوطه ادعای خسارت کند. بدین ترتیب شرکت ریلی مورد نظر نیز موظف است بر اساس ارزش بار اعلام شده به صاحب بار غرامت پرداخت کند. برای این کار در نخستین گام بهتر است که شما به هیچ عنوان بار آسیب دیده خود را پس از رسیدن در مقصد دریافت نکنید. چرا که قبول بار، بدون اعتراض و شکایت نسبت به اسیب دیدن آن، به این معنا است که شما بار را سالم و بدون هیچ مشکلی تحویل گرفته‌اید.
دریافت بار آسیب دیده در راه آهن
در خصوص بارهایی با ارزش مادی بالا نظیر خودرو نیز باید به منظور دریافت خسارت، با همراه داشتن اصل مدارک خودرو به آژانس‌های مربوطه در سراسر کشور مراجعه کنید. فراموش نکنید که برای تعیین غرامت مربوطه، جلسه‌ای با حضور مسافر، نماینده بیمه و نماینده انبار توشه برگزار می‌گردد تا پس از کارشناسی موضوع، شرکت بیمه‌گذار با انجام مراحل قانونی، غرامت لازم را به صاحب بار پرداخت کند. به همین منظور لازم است در نظر داشته باشید که هنگام تحویل بار خود به انبار توشه، حتما آن را به خوبی بسته‌بندی کرده و همچنین ارزش واقعی محتویات بار را در فرم مربوطه درج کنید تا در صورت نیاز به دریافت خسارت بار در قطار، بتوانید از این اطلاعات استفاد کنید.
دریافت خسارت بار گمشده در اتوبوس
بر اساس قوانین مصوب تعاونی‌ها، اتوبوس‌های مسافربری تنها مجاز به حمل مسافر و بار همراه او هستند و نباید به هیچ عنوان با خود، بار تجاری حمل کنند. بدین منظور تعاونی‌ها کلیه مسافران و بارهای همراه‌شان را در سفر بیمه می‌کنند تا در صورت آسیب رسیدن به آنها، شرکت بیمه‌گر مطابق با تعهداتش، غرامت مسافران را پرداخت نماید. بنابراین اگر شما یک بلیت اتوبوس را خریداری کرده‌اید و مقدار بار مجازی با خود به همراه دارید، می‌توانید در صورت بروز خسارت، غرامت لازم را از شرکت بیمه مربوطه دریافت کنید. اما اگر شما از اتوبوس برای حمل توشه استفاده کرده‌اید و بار شما در سفر آسیب دیده است باید بدانید که بار شما دیگر جزو موارد مشمول بیمه نیست و مسئولیت نگهداری از آن بر عهده تعاونی مربوطه یا خود راننده است. بر این اساس دریافت خسارات احتمالی نیز بر اساس توافق صورت گرفته بین صاحب بار و راننده خواهد بود.
