این سیاست با ارائه مشوق‌های مالی و حمایت از شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های تحقیق و توسعه، نوآوری، پیشرفت فناوری و رشد اقتصادی را ارتقا می‌دهد. اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه به‌عنوان محور اصلی در تحریک سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه، ایجاد پس‌انداز اقتصادی و تشویق بخش خصوصی برای ایفای نقش فعال در نوآوری و بومی‌سازی فناوری عمل می‌کند. صمت درباره مزایای این سیاست مهم توسعه صنعتی با رویکرد توسعه فناوری و نوآوری صنعتی با دو نفر از کارشناسان اقتصاد به گفت‌وگو پرداخته است که در ادامه می‌خوانیم. در این گزارش به بررسی مزایای اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه و چگونگی افزایش سرمایه‌گذاری، صرفه‌جویی اقتصادی و مشارکت بخش خصوصی در تحقیق و توسعه پرداخته‌ایم.

افزایش سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه

یکی از مزیت‌های اولیه اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه، توانایی آن در تحریک سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های تحقیق و توسعه است. با ارائه مشوق‌های مالی در قالب اعتبار مالیاتی، شرکت‌ها تشویق می‌شوند تا منابع را به طرح‌های تحقیق و توسعه اختصاص دهند. این امر به نوبه خود به نوآوری دامن می‌زند، پیشرفت‌های فناوری را ارتقا و رقابت‌پذیری صنایع را افزایش می‌دهد. زمانی که شرکت‌ها انگیزه مالی قوی برای سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه دارند، احتمالا بخش بیشتری از بودجه خود را به پروژه‌های تحقیق و توسعه اختصاص می‌دهند. این افزایش سرمایه‌گذاری می‌تواند منجر به نوآوری‌های موفقیت‌آمیز، توسعه محصول بهبودیافته و ایجاد فناوری‌های جدید شود. اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه به‌عنوان یک کاتالیزور برای شرکت‌ها برای دنبال کردن استراتژی‌های نوآوری بلندمدت، پرورش فرهنگ خلاقیت و آزمایش عمل می‌کند. در دسترس بودن منابع مالی از طریق اعتبار مالیاتی شرکت‌ها را قادر می‌سازد ریسک و راه‌های جدیدی برای پیشرفت تکنولوژی کشف کنند. این سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه، پایه دانش را در صنایع افزایش می‌دهد و دارایی‌های مالکیت معنوی و رقابت در بازارهای ملی و بین‌المللی را ایجاد می‌کند.

زمینه‌ساز افزایش بهره‌وری و خلق ارزش

سیدغنی نظری، عضو هیات رئیسه کمیسیون اقتصادی در گفت‌وگو با صمت درباره در نظر گرفتن مشوق‌های مالیاتی برای طرح‌های تحقیق و توسعه صنعتی، گفت: یکی از محورهای مهم مصوبات مجلس در زمینه کاهش ریسک، هزینه‌های تحقیق و توسعه هستند که در راستای اهداف عمومی کشور نیز قرار دارند و باید برای توسعه فناوری در صنعت اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه اعطا شود، زیرا طرح‌های تحقیق و توسعه بهترین جا برای اعطای حمایت‌های دولتی از صنعت به شکل هدفمند و در جهت ارزش‌افزوده بیشتر در اقتصاد است. در واقع آنجاهایی که صنعت برای حوزه تحقیق و توسعه و بازارسازی برای شرکت‌های دانش‌بنیان و فعالیت‌های علم و فناوری هزینه می‌کند؛ باید هزینه قابل‌قبول مالیاتی باشد، نه اینکه این هزینه‌ها را حذف کنیم و از آنها مالیات بگیریم و از این نظر اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه یک سیاست مهم حمایتی دولت از صنایع در جهت توسعه است.

عضو هیات رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس اظهار کرد: اگر ریسک هزینه کردن در امور تحقیق و توسعه یا فناوری را در قالب اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه در نظر نگیریم، سرمایه بخش مولد به‌جای اینکه هزینه و سرمایه‌اش را به سمت کارهای فناوری و توسعه و خلق ارزش بیشتر بوده و بهره‌وری را بالا ببرد؛ به سمت بازارهای غیرمولد مانند خرید سکه و ارز و طلا می‌رود و این موضوع برای اقتصاد کاملا منفی است.

وی ادامه داد: اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه از این نظر که علاوه بر افزایش رویکرد تحقیق و توسعه، ضامن خلق ارزش بیشتر و بهره‌وری بهتر در صنایع است؛ بسیار ضروری است و ما باید مشوق‌های مالیاتی را به طرف کارهای علمی و فناورانه ببریم، نه به جاهای غیرضرور. ایراد ما این است که از برخی جاهایی که باید مالیات بگیریم، نمی‌گیریم. فرار مالیاتی ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی از اینجاهاست، اما از برخی جاها که نباید مالیات اخذ کنیم مالیات می‌گیریم و از همین‌رو مجلس به‌طورجدی از سیاست اعطای اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه دفاع می‌کند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: طرح‌های تحقیق و توسعه صنعتی در جاهایی هستند که با در نظر گرفتن مشوق‌های مالیاتی که در قالب اعتبار مالیاتی به این شرکت‌ها داده می‌شود، می‌توانیم به بهره‌وری بالاتری از محصولات صنعتی برسیم که برای آینده اقتصاد و صنعت کشور در تمامی بخش‌ها مفید است و باید این سرمایه‌گذاری با حمایت دولت شکل بگیرد و در واقع تولید را که مورد تاکید رهبر معظم انقلاب نیز هست موردحمایت قرار دهیم.

تحقیق و توسعه برای خلق ارزش بیشتر در تولید

علی پاشایی‌بیدار، کارشناس حوزه علم و فناوری درباره اهمیت اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه در تکمیل زنجیره ارزش صنایع خام‌فروش ایران به صمت گفت: تحقیق و توسعه ( R&D ) نقش مهمی در هدایت نوآوری، بهبود کیفیت محصول و تقویت رشد اقتصادی دارد. برای تشویق کسب‌وکارها به سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های تحقیق و توسعه، دولت‌ها در سراسر جهان مشوق‌های مختلفی از جمله اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه را معرفی کرده‌اند. این اعتبار مالیاتی، کسب‌وکارها را تشویق می‌کند تا بودجه بیشتری را به طرح‌های تحقیق و توسعه اختصاص دهند؛ بنابراین تاثیر مثبتی بر تولید صنعتی و زنجیره ارزش ایجاد می‌کند. هدف در اینجا بررسی اهمیت اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه در افزایش بهره‌وری و ایجاد ارزش بیشتر برای محصولات با افزایش هزینه‌های تحقیق و توسعه و تکمیل زنجیره ارزش است. از همین‌رو نیز اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه به‌عنوان یک کاتالیزور برای نوآوری عمل می‌کند. شرکت‌هایی که مشوق‌های مالیاتی دریافت می‌کنند بیشتر در تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری می‌کنند که منجر به توسعه محصولات و فناوری‌های نوآورانه می‌شود. دولت‌ها با اجازه دادن به کسب‌وکارها برای کسر بخشی از هزینه‌های تحقیق و توسعه خود از بدهی مالیاتی خود، شرکت‌ها را تشویق می‌کنند تا در فعالیت‌های تحقیقاتی اساسی شرکت کنند. این منجر به ایجاد ایده‌ها، اختراعات و پیشرفت‌های فناوری جدید می‌شود که بهره‌وری و رقابت در بازار را هدایت می‌کند.

ایجاد تسهیلات مالی

وی ادامه داد: اعتبار مالیاتی برای تحقیق و توسعه، تسهیلات مالی را برای کسب‌وکارها فراهم می‌کند و آنها را قادر می‌سازد تا منابع بیشتری را به طرح‌های تحقیق و توسعه اختصاص دهند. این افزایش هزینه به سازمان‌ها اجازه می‌دهد تا بخش‌های تحقیقاتی خود را گسترش دهند، پژوهشگران و دانشمندان بیشتری را استخدام و در تجهیزات و فناوری‌های پیشرفته سرمایه‌گذاری کنند. از طریق افزایش قابلیت‌های تحقیق و توسعه، شرکت‌ها می‌توانند فرصت‌های استفاده نشده را کشف و مشکلات پیچیده را حل کنند و محصولاتی را توسعه دهند که نیازهای در حال تکامل مشتری را برآورده کند. دولت‌ها با تشویق افزایش هزینه‌های تحقیق و توسعه، تکامل صنایع را تسهیل می‌کنند که منجر به افزایش بهره‌وری و رشد اقتصادی می‌شود. اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه نقش مهمی در تکمیل زنجیره ارزش دارد. با سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های تحقیق و توسعه، کسب‌وکارها می‌توانند مراحل مختلف توسعه محصول را از تصور تا تجاری‌سازی بهینه کنند. این امر منجر به تولید محصولات با کیفیت و ارزش‌افزوده بالاتر می‌شود که به نوبه خود زنجیره ارزش را تقویت می‌کند. بهبود کیفیت محصول منجر به افزایش رضایت مشتری، وفاداری به برند و تقاضای کلی بازار می‌شود. در نتیجه، کسب‌وکارها می‌توانند قیمت‌های بالاتری داشته باشند و به حاشیه سود بهتری دست یابند، که باعث رشد اقتصادی و ایجاد مزیت رقابتی در بازار جهانی می‌شود.

سیاست هدفمند

این کارشناس حوزه علم و فناوری با تاکید بر اینکه اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه یک سیاست هدفمند در جهت رسیدن به جهش اقتصادی در حوزه صنعتی است، اظهار کرد: اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه منجر به افزایش فعالیت‌های اقتصادی و فرصت‌های شغلی می‌شود. از آنجایی که کسب‌وکارها روی طرح‌های تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری بیشتری می‌کنند، به نیروی کار ماهر برای پیشبرد این تلاش‌ها نیاز دارند. در نتیجه، مشوق‌های مالیاتی تحقیق و توسعه، ایجاد شغل را به‌ویژه در زمینه‌هایی مانند علم، فناوری، مهندسی و ریاضیات تشویق می‌کند. علاوه بر این، افزایش مخارج تحقیق و توسعه با تقویت توسعه صنایع، تامین‌کنندگان و خدمات مکمل، رشد اقتصادی را تحریک می‌کند. این یک اثر چند برابری ایجاد می‌کند، زیرا صنایع پر رونق به یک زنجیره ارزش قوی و کارآمد متکی هستند که منجر به افزایش سطح بهره‌وری و رونق اقتصادی کلی می‌شود.

وی در پایان گفت: اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه به‌عنوان یک ابزار قدرتمند در ارتقای نوآوری، بهره‌وری و رشد اقتصادی عمل می‌کند. با تشویق شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری بیشتر در طرح‌های تحقیق و توسعه، دولت‌ها می‌توانند پیشرفت فناوری و زنجیره ارزش را تقویت کنند و رقابت‌پذیری صنایع را در مقیاس جهانی بهبود بخشند. علاوه بر این، این اعتبار مالیاتی، همکاری، تبادل دانش و ایجاد شغل را تشویق و به شکوفایی اقتصادی کلی یک کشور کمک می‌کند. از آنجایی که کسب‌وکارها به تکامل خود ادامه می‌دهند و با چشم‌انداز رقابتی فزاینده سازگار می‌شوند، اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه در پیشبرد پیشرفت و ایجاد و خلق ارزش بیشتر و بلندمدت برای صنایع و جامعه به‌عنوان یک کل حیاتی باقی می‌ماند.

مزایای تحقق اعتبار مالیاتی تحقیق‌و توسعه

از مزایای قابل‌توجه اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه، ظرفیت آن برای ایجاد صرفه اقتصادی تحقیق و توسعه است. تحقیق و توسعه به‌خودی‌خود، به‌دلیل ریسک‌های بالا و همچنین عدم‌قطعیت بالای تحقق و رسیدن به اهداف اولیه موردانجام پژوهش‌ها، بسیار غیراقتصادی است و تعداد بالایی از کسب‌وکارها به سمت تحقیق و توسعه نمی‌روند؛ از همین‌رو دولت با ورود و اعطای حمایت‌هایی هدفمند مانند مشوق مالیاتی هدفمند تحقیق و توسعه؛ یعنی اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه به سمت تشویق صنایع جهت هزینه‌کرد در این حوزه خواهد کرد. مشوق‌های مالیاتی ارائه‌شده از طریق اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه نیز هزینه‌های مرتبط با فعالیت‌های تحقیق و توسعه را کاهش می‌دهد. در دسترس بودن اعتبار مالیاتی به‌طور موثر هزینه‌های پس از مالیات سرمایه‌گذاری تحقیق و توسعه را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود شرکت‌ها از نظر مالی بتوانند ابتکارات تحقیقاتی بلندپروازانه را انجام دهند.

علاوه بر این، اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه نقشی اساسی در ترویج بومی‌سازی فناوری ایفا می‌کند. با تشویق شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه، اعتبار مالیاتی توسعه فناوری‌های صنعتی داخلی‌سازی می‌شوند و همچنین دولت با چنین حمایت‌های هدفمندی، صنایع را نیز در شرایط تحریمی به سمت بومی‌سازی فناوری‌های موجود را تشویق می‌کند. این سیاست هدفمند دولت در زمینه اعطای مشوق مالیاتی هدفمند، چند مزیت اقتصادی دارد. اولا، اتکا به فناوری‌های گران‌قیمت خارجی را کاهش می‌دهد و شرکت‌ها را قادر می‌‌سازد قابلیت‌های فناوری پیشرفته را با هزینه کمتر به‌دست آورند. ثانیا بومی‌سازی فناوری انتقال دانش و تخصص را تسهیل می‌کند و باعث رشد نیروی کار ماهر و ایجاد فرصت‌های شغلی و این به نوبه خود منجر به افزایش بهره‌وری اقتصادی و افزایش رقابت کلی صنایع می‌شود.

اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه به‌عنوان یک کاتالیزور قدرتمند برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در تحقیق و توسعه عمل می‌کند. با ارائه مشوق‌های مالیاتی هدفمند نظیر اعتبار مالیاتی شرکت‌ها تشویق می‌شوند تا در توسعه فناوری‌های جدید و ارتقای فناوری‌های موجود ابتکار عمل کنند. این امر به‌ویژه برای کشورهایی مانند ایران مفید است، زیرا بخش عمده‌ای از صنایع ایران از خام‌فروشی و عدم‌توسعه زنجیره ارزش رنج می‌برند و با تسهیل سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در تحقیق و توسعه علاوه بر کمک به رشد کلی اقتصاد، زمینه بهره‌وری بیشتر و تکمیل زنجیره ارزش نیز فراهم می‌شود.

در دسترس بودن اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه، شرکت‌های بخش خصوصی را نیز تشویق می‌کند تا فعال‌تر در فعالیت‌های تحقیق و توسعه مشارکت کنند. این روند برای کسب‌وکارهایی که پروژه‌های نوآورانه انجام می‌دهند، پاداش‌های ملموسی ارائه می‌کند و آنها را قادر می‌سازد تا عمیق‌تر به سمت توسعه فناوری حرکت کنند. علاوه بر این، اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه مشوق همکاری و مشارکت بخش خصوصی با موسسات تحقیقاتی، دانشگاه‌ها و سایر صنایع است. تلاش‌های مشترک در تحقیق و توسعه می‌تواند دانش، منابع و تخصص مشترک را به ارمغان آورد و از یک رویکرد جمعی برای هدایت نوآوری کارآمدتر و موثرتر استفاده کند.

سخن پایانی

بنا بر این گزارش، سرمایه‌گذاری در تحقیق‌وتوسعه یک محرک حیاتی برای رقابت اقتصادی و رشد پایدار است. با استفاده از مزایای اعتبار مالیاتی تحقیق‌وتوسعه، دولت‌ها می‌توانند محیطی را ایجاد کنند که سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، بومی‌سازی فناوری و نوآوری‌های مهم را تشویق کند. اعتبار مالیاتی تحقیق‌وتوسعه نقشی اساسی در شکل‌دهی چشم‌انداز صنعتی، پیشبرد پیشرفت اقتصادی و قرار دادن کشورها در خط مقدم پیشرفت‌های فناوری ایفا می‌کند.