همسان‌سازی حقوق بازنشستگان یعنی حقوق فردی که در گروه شغلی خود، حقوق پایینی دارد به کسی که حقوق بالایی دارد، نزدیک شود. در تازه‌ترین اظهار نظر رییس کمیسیون برنامه و بودجه تاکید کرده که اجرای همسان سازی حقوق بازنشستگان با هدف ایجاد عدالت در پرداخت‌ها در برنامه هفتم توسعه محقق خواهد شد.در حالی که قرار بود همسان‌سازی حقوق بازنشستگان از ابتدای سال در حقوق‌ها درنظر گرفته شود،اما تاکنون این طرح اجرایی نشده است. سه میلیون و 600 هزار بازنشسته در انتظار اجرای مصوبه قانونی همسان‌سازی حقوق بازنشستگان هستند.

در حالی همه معادلات درباره همسان‌سازی حقوق بازنشستگان برهم خورده و هنوز تصمیم جدیدی در این باره اعلام نشده که در سال‌های اخیر فشارهای اقتصادی، بازنشستگان را در تنگنا قرار داده است.


دولت اواسط بهمن‌ماه لایحه مربوط به همسان‌سازی حقوق بازنشستگان را که می‌توانست موج نارضایتی‌ها را بکاهد، پس گرفت. این در شرایطی است که دولت پیشین برای رفع مشکل بازنشستگان، این لایحه را به مجلس فرستاد تا عزم خود را برای حل مشکل آنها نشان دهد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که دو مرحله از متناسب‌سازی حقوق توسط دولت دوازدهم صورت گرفته و بازنشستگان کشور بعد از دو مرحله متناسب‌سازی، تفاوت قابل توجه در حقوق بازنشستگی را مشاهده کردند. بر همین اساس، قرار بر این شد که همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در مسیر دائمی شدن قرار گیرد و این در حالی است که درحال‌حاضر دائمی شدن همسان‌سازی حقوق بازنشستگان به طنابی شبیه شده که عده‌ای طرف تصویب و اجرای آن هستند و یک سمت طناب را می‌کشند و عده‌ای دیگر معتقدند همسان‌سازی نتایج خوبی ندارد و طرف دیگر طناب را می‌کشند و هر کدام سعی دارند حرف خود را به کرسی بنشانند.

علت مخالفت عده‌ای از آن‌ها، همان بهانه همیشگی تورم‌زا بودن افزایش حقوق است و برخی دیگر، اما نداشتن پشتوانه مالی برای تامین بودجه‌ی دائمی شدن همسان‌سازی را دلیل مخالفت خود با این موضوع می‌دانند؛ البته برخی از نمایندگان هم ادعا می‌کنند در حال تلاش برای تصویب لایحه دائمی شدن همسان‌سازی هستند.

برخی نمایندگان، دلیل پس گرفتن لایحه دائمی شدن همسان‌سازی حقوق بازنشستگان از سوی دولت را به مخالفت سازمان اداری و استخدامی مرتبط دانسته‌اند. اما در همین رابطه علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت در پاسخ به این پرسش که آیا دولت برنامه‌ای جایگزین برای لایحه دائمی شدن همسان‌سازی حقوق بازنشستگان دارد؟ گفته: در دولت قبل در حوزه مسائل ریشه‌ای مانند بازنشستگان، ساماندهی استخدام‌ها، رتبه‌بندی معلمان و... یک تعداد لوایح غیرکارشناسی ارائه شد که البته بخش‌های مختلف دولت هم مخالف آنها بودند. بر این اساس، بعضا یک تعداد لوایح «دومینووار» تقدیم مجلس شدند و طرح‌های مجلس هم به آنها اضافه شدند.

به گفته او، نگاه دولت این است که اگر بخواهیم حل مسائل کشور را به صورت جدی و کارشناسی شده انجام دهیم و بخشی‌نگری نکنیم، باید نقشه اصلاحی جامع را تهیه کنیم.

وی متذکر شده؛ برخی مسابل جدی کشور مانند بازنشستگان یا حقوق و استخدام کارکنان با بخشی‌نگری به مراتب مخرب‌تر هستند، به همین دلیل رئیس‌جمهوری دستور دادند که سازمان اداری و استخدامی طرح جامعی را در حوزه استخدام‌ها تهیه کند. در حوزه بازنشستگی هم، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی آسیب‌ها را شناسایی و به رئیس‌جمهوری گزارش داده‌اند. در نهایت راهکارها استخراج می‌شوند.

همسان سازی حقوق بازنشستگان
بهادری در پاسخ به این پرسش که چه زمانی راهکارهای دولت تدوین و در قالب لایحه به مجلس ارسال می‌شوند؟ تصریح کرده؛ باید یک طرح کارشناسی شده تهیه شود. نباید به خاطر درست کردن ابرو، چشم را کور کنیم؛ یعنی باید طراحی «نظام پاسخ» اتفاق بیفتد و به موضوع‌ها فرابخشی نگاه کنیم. دولت گذشته ۸ سال کار کرد، اما طرح جامعی را برای اصلاح ناترازی صندوق‌های بازنشستگی ارائه نکرد. این در حالی است که ۹۰ درصد بار مالی صندوق بازنشستگی کشوری را دولت تامین می‌کند و این صندوق توانایی پرداخت دیون امروز خود را هم ندارد. به هر شکل باید نقشه اصلاح جامع تهیه شود.

در این میان، برخی تحلیلگران معتقدند رفتار دولت در اوج بی‌تدبیری صورت گرفته و به نوعی از مجلس بازی خورده است؛ به ‌این‌ ترتیب که ظاهرا مجلس نخواسته این لایحه سخت را رد کند و هزینه تصویب نکردنش را بپردازد.

به اعتقاد آنها، کمترین هزینه‌اش برای مجلس، تشدید افت محبوبیت نمایندگانی است که به انتخابات ۱۴۰۲ چشم امید دوخته‌اند تا باز هم بتوانند بر کرسی‌های بهارستان تکیه بزنند.

تحلیلگران عنوان کرده‌اند؛ استرداد لایحه، عملا توپی را که می‌توانست در زمین مجلس باشد، به زمین دولت بازگرداند. قطعا دولت برای توجیه کار خود یک دوجین عیب و ایراد به لایحه وارد می‌سازد و تلویزیون و رسانه‌های دولتی علیه آن مضمون کوک می‌کنند. اما دولت نمی‌تواند از پاسخگویی به تقاضای مشروع بازنشستگان فرار کند و با مشکلات متعدد روبه‌رو خواهد شد؛ اما تا آن موقع، فعلا مجلس با یک گل زده به دولت، جلو است.

منبع: تسنیم