چشم امید بـازار به نوروز
هفته آخر سال همواره زمان اصلی جنب و جوش بازار است. بیشتر مردم حتی اگر تمام سال را برای خرید به بازارها نروند در این ایام حتما چرخی در بازار میزنند و اقلام سفره سنتی هفتسین و کالاهای مورد نیاز عید را تهیه میکنند.
به همین دلیل نیز از این بازه زمانی از سالهای دور بهعنوان روزهای طلایی بازار یاد میکنند. بازارهای میوه، سبزه، گل، آجیل، شیرینی و شکلات در کنار بازار کیف و کفش و پوشاک بیصبرانه در انتظارند تا فروش نوروزی به کسبوکار آنها رونق دهد. اما طی دو سال گذشته، این بازارها به دلیل همهگیری ویروس کرونا چندان چنگی به دل نزد و حتی زیاندهی برخی اصناف تولیدی را تشدید نیز کرد. اما امسال وضعیت بازار شب عید چگونه است؟ آیا ویروس کرونا که مردم به همزیستی با آن عادت کردهاند، اجازه رونق به بازار را میدهد؟ جدا از این موضوع، مشکلات معیشتی مردم و شرایط اقتصادی نامطلوب آنها مجالی برای خرید شب عید میدهد؟ در گزارش بازار و اصناف در گفتوگو با فعالان و کارشناسان بازار، نگاهی به بازارهای شب عید کرده است.
قیمت شیرینی تغییری ندارد
علی بهرهمند، رئیس اتحادیه دارندگان قنادی، شیرینیفروشی و کافه قنادی تهران در گفتوگو با صمت درباره بازار شیرینی شب عید اعلام کرد: شیرینی یکی از اقلام پرمصرف ایام نوروز است و حتی با توجه به وضعیت نامناسب معیشتی، مردم سعی میکنند این کالا را از سفرههای نوروزی حذف نکنند. ما نیز با توجه به اهمیت تامین مایحتاج نوروزی مصرفکنندگان سعی کردهایم در این مدت با وجود همه مشکلات در تامین مواد اولیه، کمبودی در سطح عرضه وجود نداشته باشد.
بهرهمند با تاکید بر مشکل افزایش نرخ مواد اولیه قنادیها، درباره نرخ اقلام پرمصرف شیرینی در کشور نیز عنوان کرد: همانطور وعده داده بودیم قیمتهای اقلام پرمصرف شیرینی برای خرید شب عید تغییر نکرده است و این کالاها همچنان با نرخنامه مصوب تیر ماه گذشته به فروش میروند. واحدهای زیرمجموعه ما نیز موظف هستند براساس همین نرخنامه به عرضه شیرینی بپردازند.
وی تصریح کرد: درحالحاضر نرخ شیرینی تر، در واحدهای درجه یک ۷۸ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم، شیرینی دانمارکی ۶۵ هزار تومان، شیرینی زبان ۶۵ هزار تومان، شیرینی پاپیونی ۶۵ هزار تومان و کیک یزدی ۴۹ هزار تومان است. این اقلام در واحدهای درجه ۲ قیمتهای پایینتری دارند که بر این اساس، نرخ شیرینی تر در واحدهای درجه ۲ کیلویی ۶۰ هزار تومان، شیرینیهای دانمارکی، زبان و پاپیونی ۵۰ هزار تومان و کیک یزدی ۳۹ هزار تومان است.
رئیس اتحادیه دارندگان قنادی، شیرینیفروشی و کافه قنادی تهران درباره نرخ سایر انواع شیرینیها در بازار شب عید عنوان کرد: سایر انواع شیرینی نیز که در واحدهای قنادی و شیرینیفروشی عرضه میشوند براساس متریال استفاده شده، آنالیز انجام شده و هزینههای جانبی به صورت رقابتی تعیین نرخ میشوند زیرا در هر حال برخی از انواع شیرینی وجود دارند که روی آنها از نظر مواد اولیه هزینه بیشتری انجام شده و نرخ تمامشده بالاتری دارند که البته این موارد نیز زیر نظر اتحادیه قنادان.
وی درباره تفاوت نرخ مواد اولیه مورد استفاده در شیرینیها خاطرنشان کرد: تنوع قیمتی فراوانی در این زمینه وجود دارد و تفاوت نرخ برخی مواد اولیه مانند شکلات در بازه قیمتی ۳۰ هزار تا بیش از ۲۰۰ هزار تومان مکتغیر است و همین موضوع موجب تغییر نرخ تمامشده شیرینیهای مختلف است.
وی درباره رونق بازار شیرینی شبهای عید امسال نیز تاکید کرد: مصرفکنندگان برای اینکه شیرینی تازهتری در ایام عید داشته باشند، معمولا خرید این کالا را به آخرین روزها موکول میکنند. هنوز نمیتوان درباره استقبال از این بازارها نظر قطعی اعلام کرد؛ البته با توجه به شواهد و قراین به نظر میرسد که این استقبال از دو سال گذشته که اوج همهگیری میروس کرونا در کشور بود بهتر باشد اما این بازار با دوران اوج خود در سالهای گذشته فاصله دارد.
وی در این باره یادآور شد: خوشبختانه امسال با توجه به کاهش همهگیری ویروس کرونا آرامش بیشتری بر بازار شیرینی حاکم است و امیدواریم این وضعیت تا بازار شب عید ادامه داشته باشد؛ اگرچه غیر از کرونا، وضعیت اقتصادی مردم و بهویژه اقشار کمدرآمدتر برای حضور در این بازارها نگرانکننده است.
بهرهمند درباره مشکلات فعالان این حوزه در ماههای گذشته نیز تصریح کرد: مهمترین مشکل ما در این چند ماه درباره نرخ مواد اولیه و تامین نهادههای پرمصرفی مانند شکر و روغن بوده اما در هر حال تلاش ما این بوده تا بازارها از نظر شیرینی با کمبود خاصی روبهرو نباشند.
ذخیره میوه کافی است
یکی دیگر از اقلام پرمصرف روزهای اول سال نو، میوه است که دستاندرکاران معمولا از ماههای قبل نسبت به ذخیرهسازی آن اقدام میکنند. امسال نیز این اقدام توسط نهادهای ذیربط انجام شد و معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری تهران در این باره از ذخیرهسازی ۵۰۰۰ تن میوه برای تنظیم بازار شب عید استان تهران خبر داد. به گزارش ایسنا، حشمتالله عسگری در تشریح روند ذخیرهسازی کالاهای اساسی برای تنظیم بازار شب عید گفت: ذخایر کافی میوه در ایام پایانی سال انجام شده است. درحالحاضر هیچگونه کمبودی در بازار وجود ندارد و ۵۰۰۰ هزار تن میوه ویژه تنظیم بازار شب عید ذخیرهسازی شده است. وی تاکید کرد: نظارت و رصد لازم در طول سال به منظور تامین و میزان ذخایر کالاهای اساسی در سطح استان صورت گرفته و کالاهای اساسی به میزان کافی در استان موجود است. نظارتهای نهادهای متولی بر وضعیت بازار شب عید تشدید شده و مردم نگرانی از این بابت نداشته باشند.
در همین زمینه اسدالله کارگر، رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی تهران در گفتوگو با عنوان کرد: ذخیرهسازی اقلام پرمصرف میوه برای تامین نیاز بازار شب عید حتی بیشتر از حد نیاز انجام شده و کمبودی در این زمینه وجود ندارد و بازار باثباتتری را نسبت به سالهای گذشته داریم.
وی درباره نرخ اقلام پرمصرف میوه در این بازار نیز گفت: طبیعتا نرخ میوه نسبت به سال گذشته افزایش داشته اما میزان این افزایش در بازه رشد تورم بوده است. امسال به دلیل فراوانی میوه در بازار شاهد پدیدههایی مانند حباب قیمتی نیستیم اما نظارتها در این بخش همچنان ادامه دارد.
سبزه زیاد و سنبل کم است
اکبر شاهرخی، رئیس اتحادیه فروشندگان گل و گیاهان زینتی تهران در گفتوگو با صمت درباره وضعیت اقلام سفره هفتسین و نوروز در گلفروشیها عنوان کرد: دو سال پیش به دلیل شیوع ویروس کرونا، اقلامی مثل سبزه و سنبل برای عید بدون مشتری ماند. به همین در سال گذشته، تولیدکنندگان میزان کمتری از این اقلام را تولید کردند اما امسال خوشبختانه دوباره تولید سبزه زیاد شده و امیدواریم این بازار برای ایام عید پررونق باشد.
وی افزود: خوشبختانه اتفاقی که در این چند ساله شاهد آن بودهایم این است که بسیاری از خانوادهها به جای استفاده از سبزههایی مانند گندم، ماش و عدس، به خرید سبزههای هسته نارنج رویآوردهاند که علاوهبر صرفهجویی در مصرف غلات و حبوبات خوراکی، پس از ایام نوروز نیز باقی میماند و میتواند بهعنوان گیاه زینتی کاربرد داشته باشد.
شاهرخی درباره وضعیت بازار سنبل بهعنوان یکی دیگر از اقلام نوروزی اظهار کرد: میزان عرضه این گیاه همچنان در بازار کم است زیرا پیاز آن باید از خارج کشور و با ارز وارد شود و تولیدکنندگان به دلیل نرخ بالا استقبال چندان مطلوبی از آن نکردند.
رئیس اتحادیه فروشندگان گل و گیاهان زینتی تهران درباره نرخ سبزه در بازار گل و گیاه نیز تاکید کرد: به دلیل اینکه کالاهای موجود در این حوزه از نظر تنوع بسیار زیاد هستند و درجهبندی کیفیتی بالایی نیز دارند، تعیین نرخ مصوب برای آنها میتواند مشکلآفرین باشد و معمولا حدود نرخ برای آنها وجود دارد. با توجه به این موضوع گلدان کوچک سبزه هسته نارنج در فروشگاهها از نرخ ۳۰ هزار تومان وجود دارد و بسته به قطر گلدان و نرخ گلدان مورد نظر، نرخ آن نیز افزایش مییابد. وی درباره نرخ سنبل نیز گفت: نرخ نوع درجه یک (گلدرشت) این گیاه از حدود ۱۲۰ هزار تومان آغاز میشود که نرخ آن نیز با توجه به بهای گلدان میتواند افزایش یابد. نرخ نوع درجه ۲ سنبل نیز که در بازار طرفداران کمتری دارد از حدود ۷۰ هزار تومان آغاز میشود. رئیس اتحادیه فروشندگان گل و گیاهان زینتی تهران درباره بازار گلهای زینتی در ایام نوروز نیز گفت: در سالهای نهچندان دور با نزدیک شدن ایام نوروز بازار هدیه دادن شاخه گل و دسته گل نیز داغ میشد. اما در سالهای اخیر به دلیل مشکلات اقتصادی و کاهش قدرت خرید مردم، این بازار در آستانه سال نو نیز شرایط چندان
مطلوبی ندارد. شاهرخی در پایان گفت: بسیاری از مردم در این روزها برای خرید سبزه و گل به بازارهای اصلی گل و گیاه مثل بازار محلاتی مراجعه و تصور میکنند در بازارها گل و گیاه را با نرخ بسیار کمتر خریداری میکنند. اما با توجه به ملاحظات بهداشتی کرونا و نظر به مدتزمان صرف شده برای رسیدن به این بازارها و مسائلی مانند معطلی در ترافیک سنگین شهری پیشنهاد ما این است که اقلام مورد نیاز خود را از گلفروشیهای نزدیک محل سکونت خود تهیه کنند. جدا از این موارد باید توجه داشت حتی در بازارهای اصلی گل و گیاه نرخ عمدهفروشی با تکفروشی تفاوت زیادی دارد و تهیه کالاهای مورد نیاز خانوادهها از بازارهای اصلی گل و گیاه از نظر اقتصادی چندان به سود آنها نخواهد بود.
آجیل گران نشده است
علیرضا ارزانی ممقانی، نماینده اتاق اصناف ایران در حوزه آجیل و خشکبار درباره وضعیت آجیل و خشکبار در شبهای منتهی به سال نو در گفتوگو با عنوان کرد: آجیل یکی از اجزای اصلی سفره عید نوروز است و معمولا مردم تلاش میکنند از این کالا در ایام نوروز استفاده کنند؛ بنابراین همواره بازار این کالا در شبهای منتهی به عید گرمتر از ایام دیگر است.
وی افزود: امسال با فروکش کردن موجهای همهگیری ویروس کرونا و همینطور با توجه به عدم تغییر نرخ و حتی کاهش برخی از اجزای آجیل، قاعدتا باید امسال با بازار پررونقتری نسبت به سالهای گذشته مواجه باشیم اما نگرانی موجود امسال ما بیشتر درباره کاهش توان خرید مردم است که آنها را از بازارها دور کرده است.
ارزانی ممقانی درباره تغییرات قیمتی موجود در بازار آجیل و خشکبار یادآور شد: اخبار متفاوتی از رسانههای مختلف درباره نرخ آجیل شب عید منتشر میشود که بسیاری از آنها نادرست هستند.
حقیقت این است که در بازار امسال برخی از اجزای آجیل با توجه به قیمتهای جهانی ۱۰ تا ۱۲ درصد کاهش نرخ نیز داشتهاند و با توجه به مشاهدات میدانی به نظر میرسد استقبال بهتری از این بازار شده است. اما همانطور که پیشتر یاد شد متاسفانه افزایش هزینههای معیشت در این حوزه دردسرساز شده است؛ یعنی با اینکه فعالان صنف آجیل برای حفظ مشتریان سعی میکنند درصد سود را در پایینترین سطح نگاه دارند اما باز هم این کالا از سبد بسیاری از خانوادههای کمتربرخوردار خارج شده است.
سخن پایانی
با توجه به اظهارنظر فعالان و دستاندرکاران بازار و اصناف، بازار شب عید اقلام پرمصرف نوروز از نظر تامین شرایط مطلوبی دارد و بازار از ثبات نسبی برخوردار است اما در این زمینه کاهش قدرت خرید مردم، میتواند باز هم عاملی برای کمفروغ بودن این ایام برای بازاریان در صنفهای مختلف باشد.