افزایش سرمایه ‌ گذاری در پروژه ‌ های اکتشاف و تولید نفت و گاز در ایران می ‌ تواند زمینه ‌ ساز رشد سالانه حداقل ۳ . ۴ درصدی صنعت انرژی در ۵ سال آینده باشد. در این زمینه اداره اطلاعات انرژی امریکا و موسسه پژوهشی اوپک، نرخ رشد سالانه صنعت نفت و گاز ایران را بین سال ‌ های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۷ حداقل در دامنه ۲ تا ۴ درصد اعلام داشته ‌ اند. همچنین پیش ‌ بینی می ‌ شود عواملی مانند افزایش ظرفیت خط لوله گاز طبیعی و بالا رفتن تقاضا برای محصولات نفتی منجر به توسعه بازار انرژی در ۵ سال آینده شود.هرچند ممکن است بی ‌ ثباتی بالای نرخ نفت خام، رشد بازار نفت و گاز ایران را با کندی مواجه کند، اما براساس اعلام مقامات، ظرفیت تولید نفت ایران به ‌ دنبال توسعه چندین پروژه نفت وگاز رو به افزایش است و انتظار می ‌ رود بخش اکتشاف و تولید حوزه گاز نیز به موفقیت ‌ های چشمگیری دست یابد. در این راستا طرح ‌ های قابل ‌ توجه بسیاری در زمینه اکتشاف هیدرات گاز در خلیج ‌ فارس انجام شده است. این فرآیند فرصت خوبی را برای شرکت ‌ های نفتی فراهم آورده و می ‌ تواند تولید گاز طبیعی ایران را به نحو شایسته ‌ ای افزایش دهد. همچنین با تعادل ‌ بخشی تولید و مصرف داخلی و نیز بازارهای منطقه، پیش ‌ بینی می ‌ شود، در ۲ دهه آینده تقاضای انرژی در ایران رشد قابل ‌ توجهی داشته باشد، چراکه افزایش تقاضای ناشی از افزایش جمعیت و بهبود استانداردهای زندگی و همچنین برداشته شدن احتمالی تحریم ‌ ها و بهره از ظرفیت ‌ های بالقوه بخش خصوصی می ‌ تواند زمینه ‌ ساز جلب سرمایه ‌ گذاری ‌ های ملی و بین ‌ المللی شود.

آنچه مسلم است برای تداوم این مسیر باید در حفظ رقابت ‌ های منطقه ‌ ای کوشید، این در حالی است که ایران در بین ۱۵ کشور منطقه خاورمیانه و در بین ۸ کشور فعال در حوزه ‌ های نفت و گاز کمترین سرمایه ‌ گذاری ‌ های سطح نگهداشت و نیز توسعه ‌ ای را داشته و نیازمند تحول و توسعه در بهره ‌ برداری از ظرفیت ‌ های بالقوه است. بر همین اساس ایران قصد دارد برای افزایش تولید نفت، برداشت از میدان نفتی آزادگان جنوبی را تا ۳۲۰ هزار بشکه در روز افزایش دهد.درعین حال میادین نفتی قدیمی با کاهش تولید مواجهند. برای مثال میدان نفتی آغاجاری تاکنون ۹۹ . ۵ درصد از کل ذخایر خود را برداشت کرده است. این میدان در سال ۱۹۷۳ میلادی به اوج تولید خود یعنی روزانه حدود یک میلیون و ۲۵ هزار بشکه نفت خام و میعانات گازی رسید و پیش ‌ بینی می ‌ شود تا سال ۲۰۲۴ میلادی به پایان فعالیت خود برسد؛ بنابراین باتوجه به مختل شدن بسیاری از برنامه ‌ های توسعه ‌ ای در سایه تحریم، برای حفظ رقابت با کشورهای نفت ‌ خیز منطقه، باید جذب سرمایه ‌ گذاری در زیرساخت ‌ های نفت و گاز با جدیت بیشتری دنبال شود. همین روند در تولید و مصرف انرژی گاز نیز حاکم است.ایران در سال ۲۰۲۰ معادل ۲۵۰ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی تولید کرده که رقمی بالاتر از ۲۴۱ میلیارد مترمکعب تولیدشده در سال ۲۰۱۹ بوده و باتوجه به افزایش تقاضا برای گاز طبیعی در بازارهای جهانی، این روند طی ۵ سال آینده نیز قطعا ادامه خواهد داشت؛ بنابراین افزایش سرمایه ‌ گذاری در پروژه ‌ های اکتشاف و تولید و خطوط لوله نفت و گاز موجب رشد بازار انرژی ایران در مقایسه با کشورهای منطقه خواهد شد. باید توجه داشته باشیم دنیای امروز دنیای انتظار نیست و باید درباره آینده اقتصاد انرژی تصمیم قاطع گرفت و براساس آن برنامه ‌ ریزی کرد.تاخیر در به نتیجه رسیدن مذاکرات نیز مشکلات جدی در این حوزه ایجاد کرده، به ‌ طوری که کشورهای اروپایی به این نتیجه رسیده ‌ اند که نباید منتظر توافق با ایران باشند و برای تامین امنیت انرژی باتوجه به چالش با روسیه باید حرکت و برنامه ‌ ریزی جدیدی را در نظر بگیرند. از سوی دیگر کشورها براساس منافع ملی به انتخاب شرکا دست می ‌ زنند و با در نظر گرفتن منافع ملی و امنیت تامین انرژی، اقدام به سرمایه ‌ گذاری می ‌ کنند.

باتوجه به موارد یادشده، باید برای حفظ بازار انرژی ایران، بازار منطقه ‌ ای ایجاد کنیم؛ همان ‌ گونه که کشورهای منطقه نظیر عربستان، کویت، امارات و قطر کرده ‌ اند. باید برنامه ‌ ریزی در زمینه تولید و مصرف گاز به ‌ صورتی باشد که در فصل سرما با کمبود گاز برای تامین داخلی مواجه نشویم و خللی هم در اجرای تعهدات قراردادهای فروش بین ‌ المللی ایجاد نشود.با استفاده از توان شرکت ‌ های داخلی و خارجی می ‌ توان حضور ایران در بازار انرژی با اولویت منطقه ‌ ای را تضمین کرد و در گام بعد به تحقق اهداف موقعیت ‌ های استراتژیک همچون اوراسیا و اروپا فکر کرد.بسیاری معتقدند در شرایط فعلی باتوجه به برابری تولید و مصرف انرژی نمی ‌ توان از ظرفیت صادرات بهره مناسب برد، این درحالی است که قوانین بهینه ‌ سازی مصرف انرژی و نیز سیاست کلان انرژی در کشور پیاده ‌ سازی نشده است.در نهایت اینکه آینده صنعت نفت و گاز ایران نیازمند یک برنامه و مدل رقابتی در منطقه است که باید با جدیت تدوین و اجرا شود.