بومی‌سازی رمز ماندگاری یک صنعت
صنعت فولاد ایران در طول سال‌های گذشته در مسیر توسعه گام برداشته است، بااین‌وجود موانع متعددی درروند فعالیت این صنعتگران وجود دارد که تحقق اهداف توسعه‌ای را در این صنعت با چالش روبرو می‌کند.
بروز محدودیت درروند تأمین گاز صنایع مهم ترین چالشی است که عملاً روند فعالیت در زنجیره فولاد را تحت تأثیر منفی قرار داده است. صنعت فولاد ایران در طول سال های گذشته توانسته در رتبه دهم فولادسازی دنیا قرار گیرد، اما این محدودیت ها اکنون به عاملی بحران زا برای صنعت فولاد کشور بدل شده است.
بهرام سبحانی، رئیس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد اظهار کرد: میزان تولید فولاد کشور در حال حاضر بالغ بر ۳۰ میلیون تن برآورد می شود. بدین ترتیب ایران درزمینه تولید فولاد جزو ۱۰ کشور اول دنیا قرار دارد. این درحالی است که ظرفیت تولید فولاد کشور برابر ۴۵ میلیون تن برآورد می شود. چنانچه ۹۰ درصد از این ظرفیت را محقق کنیم، کشور ما در رتبه پنجم یا ششم دنیا از منظر تولید فولاد قرار خواهد گرفت.
داخلی سازی را جدی بگیرید
سبحانی درعین حال به رتبه بندی های اخیر که ایران را هفتمین تولیدکننده فولاد اعلام کرده اند، اشاره کرد و گفت: این آمارها به صورت ماهانه ارائه می شود و اگر مجموع این آمارها را سالانه در نظر بگیریم، کشور ما مجدداً در رتبه دهم دنیا قرار خواهد گرفت.
به گزارش چیلان، رئیس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد گفت: در شرایطی که میزان تولید فولاد کشور به ۳۰ میلیون تن می رسد، نباید در تأمین نیازهای روزمره با مشکل و چالش روبرو شویم، بر همین اساس نیز باید در مسیر توسعه بومی سازی و داخلی سازی گام برداریم.
سبحانی ادامه داد: زمانی که صحبت از بومی سازی می کنیم، تصور برخی آن است که اگر هر آنچه در خارج از کشور وجود دارد را در داخل تولید کنیم بومی سازی انجام شده اما این روند را می توان تولید داخلی دانست که با بومی سازی متفاوت است.
وی ادامه داد: اگر بتوانیم برای کالایی که به طور روزمره در زنجیره تولید مورداستفاده قرار دارد و دانش عظیمی پشت آن است، فرآیند داخلی سازی را محقق کنیم، بومی سازی محقق می شود.
سبحانی مواردی مانند هوش و خلاقیت را در کنار نیروی انسانی بزرگ ترین دارایی و سرمایه شرکت ها دانست و گفت: طی سال های گذشته در بخش های مختلف تلاش کرده ایم با اعتماد به تولیدکنندگان داخلی و دانش آنها زنجیره های وابستگی به خارج را قطع کنیم.
وی افزود: طی این سال ها شرکت های دانش بنیان بسیاری تلاش کردند برای تولید درزمینه محصولات موردنیاز گام بردارند اما بر سر راه این شرکت ها مشکلاتی وجود داشت که ازجمله آنها اعتماد نکردن شرکت های مصرف کننده بود. ما تلاش کردیم این شرکت ها را موردحمایت قرار دهیم و به آنها اعتماد کنیم. البته این را نیز قبول داریم که درروند تولید نمی توان ریسک کرد، اما یادمان باشد اگر زمانی فروشنده خارجی بخواهد ما را تحت فشار قرار دهد چنانچه جایگزین داخلی برای تولیدات وی نداشته باشیم با مشکلات عظیمی روبرو خواهیم شد.
سبحانی اظهار کرد: طی این سال ها و با به وجود آمدن شرایط بین المللی اخیر شاهد بودیم که در موارد متعدد خارجی ها حتی کالاهای کلیدی را به ما نمی دادند. اگر ما در سال های گذشته به تولید نمونه های بومی توجه نداشتیم قطعاً دچار مشکل می شدیم؛ به همین دلیل لازم است شرکت ها و به ویژه شرکت های بزرگ ما برای تست نمونه های تولیدشده در داخل کشور وقت و انرژی بگذارند تا در آینده دچار مشکل نشویم.
این تولیدکننده فولاد همچنین تصریح کرد: استفاده از نمونه های خارجی مشکلات متعددی دارد که ازجمله آنها می توان به نرخ گزاف، نبود برخی تضامین، طولانی شدن روند تحویل کالا و در موارد متعدد شرایط بد قرارداد اشاره کرد. ما تمام این مشکلات را در حوزه کاتالیست هم داشتیم، به عنوان مثال یکی از شرکت های هندی که محصولات و کاتالیست های آن در کشور ما مورداستفاده قرار می گرفت، موانع متعددی را در مسیر فعالیت این صنایع ایجاد کرد. اما زمانی که این محصولات در کشور ما بومی سازی شد، این شرکت هندی برای فروش کالا قیمت های پایین تری در نظر گرفت و شرایط قراردادهای خود را تغییر داد.
ریسک بومی سازی را بپذیرید
وی ادامه داد: زمانی که بحث بومی سازی مطرح می شود لازم است هر دو طرف انرژی بگذارند و به این نکته توجه داشته باشند که آنچه انجام می شود کار تحقیقاتی است که گاه ممکن است جواب دهد و در مواردی ممکن است به نتیجه هم نرسد. بااین وجود ما باید برای قطع کردن زنجیره وابستگی، اعتماد کرده و در این حوزه انرژی بگذاریم.
سبحانی خطاب به مدیران میانی مجموعه ها که معمولاً تهیه محصولات بومی سازی شده بر عهده آنهاست، گفت: لازم است کمی قدرت ریسک پذیری خود را افزایش دهید. واردات همیشه امن نیست و نمی توان برای چندصد دلار صرفه جویی ارزی ریسک تولید را قبول نکرد.
رئیس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد اظهار کرد: گاه برخی مدیران به حالت اعتراض می گویند که نمونه داخلی چند درصد گران تر از نمونه خارجی تمام می شود. اما حتی اگر گاهی هزینه تولیدات داخلی کمی بالاتر هم تمام شود ما باید این نکته را در نظر داشته باشیم که اگر این شرکت ها از چرخه فعالیت و تولید حذف شوند خارجی ها چه رفتاری با ما خواهند داشت.
وی گفت: بعد از جنگ روسیه و اوکراین نوسانات نرخ شمش باعث شد که بسیاری از تولیدکنندگان دنیا از چرخه فعالیت خارج شوند. اگرچه بر اساس این اوضاع در ایران هم شرایط تولید ازنظر اقتصادی سخت تر شده اما درهرصورت ما در حال فعالیت هستیم که این موضوع تا حد زیادی به فعالیت شرکت هایی که در حوزه تولید داخلی نقش آفرینی می کنند گره خورده است. این شرکت ها هزینه تولید را برای ما به شدت کاهش داده اند و باعث شده اند ما در نوسانات بازاری که عددهای آن بین ۴۰۰ تا ۸۰۰ دلار نوسان داشته، بتوانیم همچنان باقی بمانیم.
رئیس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد همچنین متذکر شد: اگر زمانی سرمایه گذاران بابت فعالیت های خود به سود برسند این سود را برای توسعه کار استفاده خواهند کرد، پس جالب نیست که اگر زمانی سرمایه گذار سود می کند به وی فشار بیاوریم. این شرایط باعث خواهد شد که همه شرکت ها مانند ایران خودرو زیان شوند.
سخن پایانی
بر اساس سند توسعه کشور در افق ۱۴۰۴ ، تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در این سال برنامه ریزی شده است. برای تحقق اهداف توسعه ای در صنعت فولاد نیازمند تأمین زیرساخت ها در حوزه های مختلف ازجمله در بخش حمل ونقل، انرژی و ... هستیم. اما در حال حاضر محدودیت انرژی به سدی بزرگ در مسیر فعالیت صنایع بدل شده است. در چنین شرایطی تحقق اهداف توسعه ای این صنعت ممکن و شدنی به نظر نمی رسد. بنابراین انتظار می رود گام های مثبتی در این بخش برداشته شود.
