در پی افزایش اجاره ‌ بها در کلانشهرها به خصوص در کلانشهری چون تهران بدمسکنی رواج پیدا کرده است به طوری که بسیاری از مشاوران املاک به تازگی از روش جدید سکونت برخی مستاجران خبر داده ‌ اند که این مسئله بیشتر در حومه کلانشهرها در حال رخ دادن است. در سال ‌ های گذشته خبرهایی از اجاره زیر زمین و پشت بام در رسانه ‌ ها منتشر شده بود اما این بار در کنار آن روش ‌ های سکونت ظاهرا کانکس نشینی نیز رواج پیدا کرده است. به گفته کارشناسان در بسیاری از کشورهای توسعه ‌ یافته از کانکس ‌ ها برای سامان ‌ دهی به وضعیت خانوارهای بدمسکن استفاده می ‌ شود و اکنون تعداد خریدوفروش این نوع از کانکس ‌ های مسکونی در حومه تهران روزبه ‌ روز افزایش می ‌ یابد. به گفته کارشناسان در ایران حدود ۱۹ میلیون نفر بدمسکن داریم که به نظر می ‌ رسد دولت باید برای این قشر فکر عاجل کند.

کانکس نشینی ارزان تمام می ‌ شود

بررسی برخی از سایت ‌ های فروش و اجاره حاکی از آن است که در سال ‌ های اخیر مستأجران از مناطق بالایی به مناطق پایین ‌ تر رفته تا بودجه کفاف اجاره خانه را داشته باشد. در ادامه همین روند دومینووار مستأجران مناطق پایینی به سمت حاشیه ‌ نشینی سوق داده شده ‌ اند. حاشیه ‌ نشینی هم نیازمند الزاماتی برای تامین سقف بالای سر است و به نظر می ‌ رسد اجاره کانکس یکی از این راه ‌ هاست.کشتی در آگهی ‌ های روزنامه ‌ ها و سایت ‌ ها، قیمت خرید و اجاره کانکس را نمایان می ‌ سازد. کانکس ۱۸ متری و ۱۵ متری با نرخ ۳۵ و ۹۵ میلیون تومان به ‌ فروش می ‌ رسند که به قول یک تولید ‌ کننده کانکس، یک خانواده ۳ نفره می ‌ توانند در این کانکس ‌ ها با تمام امکانات زندگی کنند. کانکس ۱۸ میلیون تومانی نیز در بازار موجود است که البته به فضای بسیاری کمی دارد و بیشتر برای نگهداری از لوازم خانگی استفاده می ‌ شود. به گفته برخی از این تولیدکنندگان کانکس، عمده خریداران این کانکس افراد و زوج ‌ هایی هستند که امکان اجاره واحد مسکونی ندارند و سعی می ‌ کنند با اجاره و یا خرید این کانکس ‌ ها اسباب و وسایل خود را در آن نگهداری کرده و خود به خانه پدر و مادرشان بروند و گاهی جدا از هم زندگی می ‌ کنند. یکی دیگر از شرکت ‌ های اجاره دهنده کانکس گفت: شرایط اجاره کانکس برای زندگی با دیگر موارد تفاوتی نداشته و شما می ‌ توانید یک سازه را اجاره کرده و برای تجهیز کارگاه، اسکان کارگران و یا برای زندگی خانواده به صورت موقت استفاده کنید. در این شرایط فقط می ‌ بایست فضایی برای قرارگیری یا نصب سازه داشته باشید که پس از اجاره کانکس را به محل خود منتقل نمایید و این محل نیز می ‌ بایست ملک شخصی شما باشد و نمی ‌ شود سازه را در مکان ‌ های عمومی یا اراضی کشوری قرار دهید.

جلوگیری از رواج بدمسکنی

محمود فاطمی عقدا، رئیس سابق مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی درباره چرایی افزایش کانکس نشینی می ‌ گوید: شرایط اقتصادی و افزایش قیمت ‌ ها مردم را به این سمت برده است که به سمت بدمسکنی حرکت کنند. همچنین از سوی دیگر افزایش نرخ مصالح باعث شده تا نرخ تمام شده مسکن نیز گران ‌ تر از قبل شود و این موضوع روی اجاره ‌ بها نیز تاثیر مستقیم دارد.

وی در ادامه بیان کرد: کانکس ‌ نشینی یکی از بدمسکنی ‌ هایی است که در سال ‌ های اخیر رواج یافته که از مناطق پایینی کلانشهرها به سمت حاشیه ‌ ها و روستاها سوق داده شده است.

رئیس سابق مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در ادامه گفت: برای جلوگیری از رواج کانکس نشینی تامین مسکن مناسب اقتصادی جامعه و اجاره ‌ داری نوین اولویت دولت باید قرار گیرد به این مفهوم که سیستم اجاره کنترل شود. به طوری که هم اکنون نهادهای دولتی و غیر دولتی مسکن ‌ هایی دارند که با توجه به نیاز جامعه و شرایط اقتصادی موجود می ‌ توانند اجاره دهند. استفاده از این ظرفیت می ‌ تواند در کوتاه مدت کمکی به جلوگیری از شیوع بدمسکنی باشد.

سخن پایانی

حاشیه ‌ نشینی در سکونتگاه ‌ های غیر رسمی با بافت ‌ های ناکارآمد و عمدتاً فرسوده در بحث شهرسازی، مهم ‌ ترین تبعاتش، افزایش آسیب ‌ های اجتماعی است. عادی شدن شرایط می ‌ تواند گسترش این معضل را به همراه داشته باشد چرا که به خودی خود تکرار این امر حساسیت ‌ ها را از بین می ‌ برد و این نوع زندگی به یک سبک تبدیل می ‌ شود. برای فرار از این معضل دولت باید ساخت ‌ وسازها را افزایش دهد و از سوی دیگر خانه ‌ های ارزان نرخ در اختیار مردم قرار دهد تا پدیده کانکس ‌ نشینی برطرف شود.