معدنکاری، سخت ‌ ترین شغل دنیا است و فعالیت در این حوزه با دشواری ‌ های ذاتی روبه ‌ رو است. بر این اساس، کارآفرینی در این حوزه هم دشواری ‌ ها و اقتضائات خاص خود را دارد. معادن معمولا در دورافتاده ‌ ترین بخش ‌ های کشور قرار دارند و دسترسی معدنکاران به امکانات رفاهی بسیار کم است، بنابراین روشن است که زندگی در این شرایط چندان آسان نیست. بنابراین ایجاد فرصت ‌ های بیشتر برای کارآفرینی در حوزه معدن، مستلزم آن است که امکانات رفاهی متناسب و بسترهای لازم برای استفاده از تکنولوژی ‌ های نوین فراهم شود. علاوه بر این، لازم است عوامل خطرآفرین تا حد ممکن از فرآیند معدنکاری حذف شود. امروزه دیگر چندان قابل ‌ توجیه نیست که معدنچی با جان خود بازی کند، بنابراین باید با جایگزین کردن برخی ماشین ‌ آلات، استفاده از تکنولوژی ‌ های جدید، تهویه مناسب محیط، تلاش کرد تا هم فرصت شغلی از دست نرود و هم ریسک فعالیت کاهش پیدا کند.

اما ظرفیت کارآفرینی در حوزه معدن چقدر است؟ برای پاسخ به این پرسش باید موضوع را به 2 بخش تقسیم کرد؛ بخش اول، طرح ‌ ها و ایده ‌ هایی دانشگاهی است که حاصل خلاقیت فارغ ‌ التحصیلان یا حتی دانشجویان این رشته است و بسیاری از این ایده ‌ ها بسیار هوشمندانه و درخشان است.

بخش دوم، ارائه طرح ‌ ها و ایده ‌ هایی است که بتواند مشکل بخش صنعت کشور را حل کند. در حال ‌ حاضر باید نیازهای بخش معدن کشور را شناسایی کنیم و ایده ‌ هایی که در پاسخ به این نیازها هستند، موردحمایت بیشتری قرار دهیم. البته ایده ‌ های نوآورانه و روش ‌ های خلاقانه ‌ ای که در دنیا رایج است یا حتی در ذهن افراد خلق می ‌ شود، می ‌ تواند بسیار ارزشمند و کارگشا باشد و زمینه ایجاد تحولاتی در بخش معدن را فراهم کند، اما در حال حاضر، بخش اعظم طرح ‌ هایی که ارائه می ‌ شوند، در این دسته قرار می ‌ گیرند و ایده ‌ هایی که با نگاه به بخش صنعت و حل مشکلات آن خلق می ‌ شود، انگشت ‌ شمار هستند.این مشکل از آنجا ناشی شده که پیوند ضعیفی میان بخش صنعت و دانشگاه برقرار است و به این جهت، نیروهای خلاق معمولا به حوزه ‌ هایی می ‌ پردازند که برای آنها جذابیت دارد یا در دنیا موردتوجه است.

به ‌ نظر من، مشکل در مرحله انتخاب طرح اتفاق می ‌ افتد. در این قسمت است که نیاز اصلی به ‌ درستی تشخیص داده نمی ‌ شود و طبیعی است که راه ‌ حل آن ‌ هم چندان مفید فایده نخواهد بود.

برای عبور از این مشکل، باید در مدت ‌ زمانی مشخص بخش داوری، تخصیص بودجه و حمایت از ایده ‌ ها تعطیل یا حداقل کمتر شود. در مقابل، حمایت ‌ های ویژه ‌ ای برای تجاری ‌ سازی ایده ‌ ها در نظر گرفته شود. البته لازم است، توجه داشته باشیم که چنین طرح ‌ هایی بیشتر میان ‌ رشته ‌ ای هستند، بنابراین باید کارآفرینان رشته ‌ های مدیریتی، اقتصادی، معدن و زمین ‌ شناسی با هم کار کنند تا راه ‌ حلی همه ‌ جانبه برای مشکل موردنظر بیابند. در حوزه ‌ های صنعتی، به ‌ طورکلی بیشتر به کارآفرینانی نیاز داریم که بتوانند نیروی کاری را فعال کنند. تصور ما این است که باید سرمایه ‌ گذاری زیادی انجام شود تا کارآفرینان بیشتری تربیت کنیم، اما نیاز کشور به این افراد محدود است و نباید این نکته فراموش شود که اگر ما یک کارآفرین نیاز داریم، در ازای آن باید 100نفر دیگر کار بکنند.

اغلب نیروهای کاری که در بخش صنعت ما مشغول به کار هستند، به 2دسته تقسیم می ‌ شوند؛ یک دسته نیروهای متخصصی هستند که توانایی ‌ های ویژه دارند و بیشتر در بخش ‌ های مدیریتی و برنامه ‌ ریزی کار می ‌ کنند و دسته دیگر بیشتر تکنسین ‌ ها هستند.

بسیاری از کشورهای پیشرفته برای تامین نیروی کار توانمند، مرکز اشتغال یا آموزش حرفه ‌ ای تاسیس کرده ‌ اند تا نیروهایی حرفه ‌ ای که قادر به قبول مسئولیت کاری باشند، تربیت کنند. ما هم باید با تغییر سیستم نگرش در آموزش و پرورش، تغییر روش ‌ ها در آموزش عالی، توسعه بنگاه ‌ ها و آموزش تخصصی در مقطع فوق ‌ دیپلم یا دوره ‌ های کارگاهی این خلا را پر کنیم. در شرایط امروزی مشاغل ، دیگر کمتر جایی به کارگر صفر احتیاج دارد، زیرا کارها به ‌ سوی تخصصی شدن پیش می ‌ روند. بنابراین باید همیشه تکنسین ‌ هایی داشته باشیم که بتوانند مهارت ‌ های تخصصی حداقلی داشته باشند.چه ‌ بسا موارد زیادی وجود دارد که زمینه توسعه وجود دارد، اما به ‌ دلیل نبود زیرساخت و نیروی انسانی نمی ‌ توان این کار را انجام داد. متاسفانه در حال حاضر همه فکر می ‌ کنند باید در رده ‌ های بالای مدیریتی قرار بگیرند، شرکتی تاسیس کنند و تعداد زیادی نیرو زیر دست ‌ شان کار کنند، اما توجه چندانی به نیرو و سرمایه کاری که باید بیایند و مشغول باشند و بدنه اصلی صنعت ما را بچرخانند، نشده است.