ورود ماشین‌آلات معدنی همچنان دشوار است
تأمین ماشین‌آلات معدنی یکی از چالش‌های جدی پیش روی فعالان بخش معدن در سال‌های اخیر بوده است. محدودیت در ورود این ماشین‌آلات با عنوان حمایت از تولید داخلی انجام می‌شود. بااین‌وجود فعالان بخش معدن و صنایع معدنی معتقد هستند این دست محدودیت‌ها نه‌تنها زمینه توسعه عملکردی بخش معدن و صنایع معدنی را فراهم نمی‌کند بلکه از توسعه این بخش نیز جلوگیری خواهد کرد. در طول هفته‌ای که پشت سر گذاشتیم دستورالعمل واردات ماشین‌آلات معدنی ابلاغ شد و این‌طور به‌نظر می‌رسد که همچنان موانع جدی در این مسیر وجود دارد.
وزارت صنعت، معدن و تجارت جزییات دستورالعمل واردات ماشین‌آلات معدنی مجاز با سال ساخت حداکثر ۱۰ سال را ابلاغ کرد. کلیه دارندگان مجوز عملیات معدنکاری اعم از دارندگان پروانه بهره‌برداری اکتشاف، واحدهای فرآوری معدنی، صنایع معدنی و دارندگان مجوز برداشت مشمول این بخشنامه می‌شوند.
ابلاغ دستورالعمل واردات ماشین‌آلات معدنی
واردات ماشین‌آلات معدنی در سال‌های اخیر به چالشی جدی پیش روی فعالان بخش معدن و صنایع معدنی، بدل شده است. سخت‌گیری‌های متعددی در روند واردات این ماشین‌آلات انجام می‌شود که عمدتاً با هدف حمایت از تولید داخلی انجام می‌گیرد. بااین‌وجود به اعتقاد فعالان این حوزه، سخت‌گیری‌های یادشده درنهایت به ضعف حداکثری حوزه معدن، منتهی می‌شود.
روند رو به رشد صادرات بخش معدن و صنایع معدنی
افت تراز تجاری کشور در سال 1402 به‌عنوان چالشی جدی مطرح می‌شود اما در همین دوره شاهد رشد صادرات در بخش معدن و صنایع معدنی هستیم. معدن و صنایع معدنی سهم ۲۸ درصدی از صادرات داشته‌اند. صادرات معدن و صنایع معدنی در سال ۱۴۰۲ برابر ۱۳ میلیارد و ۵۳۷ میلیون دلار به وزن حدود ۶۴ میلیون تن بوده که به لحاظ ارزشی نسبت به سال قبل ۱۱ درصد و از لحاظ وزنی ۳۲ درصد افزایش داشته است.
بنابراین باید این‌طور نتیجه گرفت که حوزه معدن و صنایع وابسته به آن، از ظرفیت صادرات برخوردار هستند. تمرکز بیشتر روی ارتقا صادرات در این بخش به بهبود شرایط تولید و اثرگذاری حداکثری در اقتصاد منتهی خواهد شد.
بررسی مقاصد صادراتی بخش معدن و صنایع معدنی در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد چین سهم ۳۰ درصدی، عراق سهم ۱۸ درصدی، ترکیه سهم ۱۱ درصدی، امارات‌متحده‌عربی سهم ۹ درصدی، عمان سهم ۶ درصدی، اندونزی سهم ۵ درصدی و سایر کشورها سهم ۲۱ درصدی از صادرات معدنی داشته‌اند.
معامله ۴۲۱۰ کیلوگرم اوراق شمش طلا در بورس کالا
ارزش معاملات گواهی سپرده شمش طلا واحدهای زیرمجموعه ایمیدرو طی سال گذشته در بورس کالا، از ۱۴۷ هزار میلیارد ریال عبور کرد. گواهی سپرده شمش طلا روش نوین جذب نقدینگی و منابع مالی برای حوزه تولید و توسعه معدن و صنایع معدنی است که توسط ایمیدرو ابداع و با همکاری بورس کالا و بانک ملت از اسفندماه سال ۱۴۰۱ اجرایی شده است. این روش تأثیر بسزایی بر مدیریت بازار طلا دارد و در همین‌حال به توسعه عملکردی صنایع فعال در این بخش منتهی می‌شود.
رشد ۱۶ درصدی سرمایه‌گذاری در منطقه ویژه لامرد
مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی لامرد از رشد ۱۶ درصدی ارزش سرمایه‌گذاری در این منطقه طی سال ۱۴۰۲ خبر داد. منطقه ویژه اقتصادی لامرد از زیرمجموعه‌های ایمیدرو محسوب می‌شود. انتظار می‌رود رشد سرمایه‌گذاری در این منطقه زمینه‌ساز بهبود و توسعه عملکردی بخش معدن و صنایع معدنی باشد.
لزوم بازنگری در نرخ حامل‌های انرژی
تأمین پایدار انرژی و افزایش قابل‌توجه هزینه‌های انرژی از چالش‌های اساسی صنایع بزرگی مانند فولاد به‌حساب می‌آید لذا با توجه به جایگاه کلیدی صنایع فولادی در کشور باید در خصوص اولویت‌دهی و نرخ حامل‌ها انرژی بازنگری انجام گیرد. تأمین پایدار انرژی و افزایش قابل‌توجه یعنی ۱۳ برابری تعرفه انرژی از چالش‌های اساسی صنایع بزرگی مانند فولاد به‌حساب می‌آید. درنتیجه هزینه تمام‌شده محصولات فولادی افزایش چند برابری پیدا می‌کند. در مقابل نرخ محصولات فولادی و یا تولیدات در صنایع دیگر متناسب با رشد تعرفه‌های انرژی بالا نرفته است که این امر کاهش تاب‌آوری و سوددهی صنایع را به دنبال دارد. این رشد تولید در شرایطی است که محدودیت‌های جدی در روند تأمین انرژی صنایع وجود دارد و همین موضوع نیز لطمات جدی را به صنایع تحمیل می‌کند.
تولید فولاد خام ایران ۱۶.۳ درصد رشد کرد
انجمن جهانی فولاد در آخرین گزارش خود اعلام کرد تولید فولاد خام ایران در سه ماه ابتدایی ۲۰۲۴ با افزایش ۱۶.۳ درصدی به ۷ میلیون و ۶۰۰ هزار تن رسید. گزارش انجمن جهانی فولاد درباره میزان تولید جهانی فولاد خام در ماه مارس ۲۰۲۴ میلادی (۱۱ اسفند ۱۴۰۲ تا ۱۲ فروردین ۱۴۰۳) حکایت از آن دارد که تولید جهانی این محصول راهبردی در این ماه به ۱۶۱ میلیون و ۲۰۰ هزار تن رسید که ۴.۳ درصد نسبت به همین ماه در سال ۲۰۲۳ کاهش داشت. آخرین گزارش انجمن جهانی فولاد نشان می‌دهد بیشترین افزایش سه‌ماهه نخست امسال نسبت به همین مدت در سال ۲۰۲۳ مربوط به ۲ کشور ترکیه و ایران است که به ترتیب رشد ۲۸.۴ و ۱۶.۳ درصدی را تجربه کردند.
بر اساس اطلاعات گزارش‌شده ۷۱ کشور به این انجمن، ایران و برزیل ماه «مارس» امسال با تولید ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تن فولاد خام، به ترتیب رشدهای ۲ و ۵.۶ درصدی را تجربه کردند و در جایگاه‌های دهم و نهم در بین فولادسازان جهان قرار دارند. ایران ماه ژانویه در رتبه نهم فولادسازان جهان قرار داشت که در ۲ ماه فوریه و مارس با یک پله سقوط جایگاهش را به برزیل داد، هرچند در ماه مارس، صنعت فولاد کشورمان با تولید ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تن، هم‌اندازه برزیل فولاد خام تولید کرد ولی افزایش محدودیت‌های گازی در اسفند پارسال نسبت به ماه بهمن، باعث شد ایران نتواند رشد تولید ماه «ژانویه» را در ماه‌های فوریه و مارس تکرار کند.
