اقدامات راهبردی برای توسعه بازار
سیدعلی مرتضوی-کارشناس سیاستگذاری حوزه انرژی
در مواجهه با تشدید تحریمها، صنعت نفت و گاز ایران با اجرای اقدامات راهبردی برای جبران کسری بودجه و توسعه بازارهای جدید، انعطافپذیری و سازگاری خود را نشان داده است. تمرکز بر سیاست پالایشگاههای فراسرزمینی، مشارکت شرکتهای دانشبنیان در توسعه صادرات خدمات فنیمهندسی برای بازسازی زیرساختهای فرسوده پالایشگاهی در سایر کشورها در دگرگونی تجارت انرژی ایران مؤثر بوده است. ایران با استفاده از بازارهای غیرتحریمی و زیرساختهای موجود، توانسته حجم فروش نفت خام خود را افزایش داده و مقاصد صادراتی خود را متنوع کند.صنعت نفت و گاز کشور بهدلیل تحریمهای بینالمللی با چالشهای مهمی روبهرو شده است. با این حال، ایران در دو سال گذشته اقدامات راهبردی را برای جبران کسری بودجه خود و توسعه بازارهای جدید برای محصولات نفت و گاز خود انجام داده است. باوجود تشدید تحریمها، ایران توانسته حجم فروش نفت خام خود را بیش از سه برابر افزایش دهد که منجر به دگرگونی درآمدهای ارزی کشور شده است.یکی از رویکردهای مهم دولت سیزدهم، اجرای سیاست پالایش فراسرزمینی بوده است. هدف این سیاست دستیابی بازارهای تضمینشده برای فروش محصولات نفت و گاز است. ایران با تمرکز بر پالایش فراسرزمینی توانسته تجارت انرژی خود را متنوع و متحول کند و به آن این توان را بدهد که باوجود تحریمها وارد بازارهای جدیدی شود. پالایش فراسرزمینی یک مزیت استراتژیک ایجاد میکند، زیرا بازار نفت و گاز ایران را خواهد کرد، حتی در کشورهایی که در معرض تحریم هستند یا با چالشهای سرمایهگذاری در بخش انرژی مواجه هستند، مانند ونزوئلا و سوریه. این رویکرد به ایران اجازه میدهد نفت خود را به محصولات غیرتحریمی تبدیل کند و ظرفیتهای صادراتی خود را گسترش دهد.
یکی از عناصر کلیدی این اقدام راهبردی، مشارکت شرکتهای دانشبنیان در ارائه خدمات فنیمهندسی است. این شرکتها که در بخش خصوصی و غیردولتی فعالیت میکنند، نقش مهمی در ایجاد ارزش جدید در اقتصاد ایفا کردهاند. این شرکتها با بهرهگیری از تخصص خود در توسعه فناوری و تجهیزات در صنعت پالایشگاه کشور، نقش مهمی در تعمیر و بازسازی پالایشگاههای موجود داشتهاند. ایران با همکاری با پالایشگاههای مستهلکشده در سایر کشورها، راهی مبتکرانه و بهصرفه برای توسعه بازارهای صادراتی خود یافته است. این رویکرد به ایران این امکان را میدهد تا ضمن استفاده از ظرفیت خالی پالایشگاهها در کشورهای تحریم شده یا کشورهایی که با چالشهای سرمایهگذاری مواجه هستند، از هزینههای بالا و فرآیند زمانبر تأسیس پالایشگاههای جدید جلوگیری کند.اجرای این اقدامات راهبردی مبتنی بر سیاست کلان رسیدن به بازارهای تضمینشده انرژی در کشورهای گوناگون منجر به تحول چشمگیری در تجارت نفت و گاز ایران شده است. باوجود تشدید تحریمها، کشورمان با موفقیت حجم فروش نفت خام خود را افزایش داده که نشاندهنده افزایش قابلتوجه درآمدهای ارزی کشور است. ایران با تنوع بخشیدن به مقاصد صادراتی خود و تمرکز بر پالایش فراسرزمینی، توانسته به بازارهای جدیدی دست یابد که قبلا در دسترس نبودند یا از آنها استفاده ناکافی میشد. این امر نهتنها کسری بودجه کشور را جبران کرده، بلکه فرصتهایی را برای رشد و پایداری بلندمدت در صنعت نفت و گاز ایجاد کرده است.
در مواجهه با تشدید تحریمها، صنعت نفت و گاز ایران با اجرای اقدامات راهبردی برای جبران کسری بودجه و توسعه بازارهای جدید، انعطافپذیری و سازگاری خود را نشان داده است. تمرکز بر سیاست پالایش فراسرزمینی، مشارکت شرکتهای دانشبنیان و بهرهبرداری از زیرساختهای فرسوده پالایشگاهی در سایر کشورها در دگرگونی تجارت انرژی ایران مؤثر بوده است. ایران با استفاده از بازارهای غیرتحریمی و زیرساختهای موجود، توانسته حجم فروش نفت خام خود را افزایش داده و مقاصد صادراتی خود را متنوع کند. این ابتکارات نهتنها به ایران برای غلبه بر چالشهای اقتصادی کمک کرده، بلکه پایه و اساس رشد بلندمدت در بخش نفت و گاز را نیز بنا نهاده است. درحالیکه ایران بهدنبال کردن پیچیدگیهای تحریمهای بینالمللی ادامه میدهد، اقدامات راهبردی، شاهدی بر انعطافپذیری و عزم کشور برای پیگیری توسعه اقتصادی در صنعت انرژی است.