نقش حمل‌ونقل در ایجاد تمدن جدید
ناصر بزرگمهر-مدیرمسُول
جاده می خواهیم، بعد وسیله نقلیه عمومی و کامیون و تریلی و اتوبوس و مینی بوس و تاکسی می خواهیم.
خط ریلی می خواهیم، بعد قطار و لکوموتیو و واگن می خواهیم.
فضای امن می خواهیم، بعد هواپیما و هلی کوپتر می خواهیم.
دریای آزاد و اقیانوس می خواهیم، بعد کشتی و قایق و نفتکش و زیردریایی و لنج می خواهیم. وسیله نقلیه عمومی برای مسافرت و تفریح و امور نظامی و باربری می خواهیم.
در جهان امروز، حمل ونقل از جمله بخش‌های زیربنایی اقتصاد هر جامعه است که علاوه بر تحت تاثیر قراردادن فرآیند توسعه اقتصادی، خود نیز در جریان توسعه دچار تغییر و تحول شده و همچنان می شود.
۲۶ آذر، در ایران روز ملی حمل ونقل است. این روز در تاریخ تحولات صنعت حمل ونقل در کشور، روزی سرنوشت ساز بوده و نقشی تعیین کننده در انسجام شبکه حمل ونقل داشته است. در چنین روزی در سال ۱۳۶۱ در بحبوحه جنگ تحمیلی، حدود یکصد کشتی حامل کالا در بنادر جنوبی کشور، در انتظار تخلیه بار بودند و بروز بحران ناشی از اتمام ذخیره کالاهای اساسی در کشور و تهدید کشتی های منتظر ازسوی عراق و نیز شمول بیمه های جنگی، نگرانی هایی را برای مسئولان فراهم آورده بود. در همین روزها، رهبر کبیر انقلاب در پیامی تاریخی، کامیونداران کشور را به مشارکت در تخلیه هرچه سریع تر کشتی ها فرا می خوانند.
به دنبال فرمان تاریخی مبنی بر تخلیه کشتی های منتظر در بندرهای جنوبی کشور، ایران، شاهد بسیج عمومی کامیونداران شد و صحنه های کم نظیری از فداکاری، ایثار و تلاش شبانه روزی به ثبت رسید و کامیون ها و تریلی های زیادی برای تخلیه بار به سوی جنوب حرکت کردند و با این فرمان و اعزام کامیون ها مشکل تجمع کالاهای وارداتی و نوبت های طولانی تخلیه کشتی ها در بندرهای ایران حل شد و این روز را در یادها ماندگار ساخت.
۱۵ سال پس از زمان صدور این فرمان به پیشنهاد وزارت راه و ترابری و در جهت آگاهی اقشار مختلف مردم از نقش و جایگاه والای شبکه گسترده حمل ونقل کشوری، شورای فرهنگ عمومی، ۲۶ آذر را به عنوان «روز حمل ونقل» نام گذاری کرد.
حمل ونقل در ایجاد تمدن جدید در جهان به عنوان فرآیندی از توسعه شناخته شده که بیشترین سهم را در تمدن نوین داشته و یار انسان در پی ریزی مدنیت و شهرنشینی و گذر از دوران سخت تاریخی بوده و به سرعت بخشیدن تحولات و پیشرفت اقتصادی جوامع کمک کرده است.
صنعت حمل ونقل، صنعت توانمندی است که به عنوان یکی از منابع درآمدی مهم در اقتصاد کشورها همیشه مورد توجه بوده و تاثیر بسیار زیادی در حوزه های اجتماعی و فرهنگی و پیشرفت صنایع گوناگون داشته و دارد.
تاریخ تمدن های بزرگ حکایت از آن دارد که در قرون و اعصار گذشته، برخورداری از شبکه حمل ونقل کارآمد یکی از عوامل توفیق تمدن ها در عرصه تولید و بازرگانی داخلی و خارجی بوده و تمدن باستانی و پرافتخار ایران نیز، بخشی از موقعیت و اقتدار تاریخی خود را مدیون موقعیت جغرافیایی خاص و نظام توانمند و انعطاف پذیر حمل ونقل و ارتباطات بوده است.
ایران به لحاظ موقعیت ویژه جغرافیایی و دسترسی گسترده به آب های آزاد و داشتن 4 فصل و موقعیت خاص سیاسی در بین کشورهای همسایه و قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم از دیرباز در موضوع حمل ونقل از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است.
بررسی جاده های ایران در طول صد سال گذشته نشان می دهد در پایان حکومت قاجار طول راه های ایران حدود ۳۹۰۰ کیلومتر بود. در دوران حکومت رضاشاه طول راه ها به ۲۴ هزار کیلومتر رسید. با اجرای برنامه های عمرانی تا قبل از انقلاب سال ۱۳۵۷ طول راه ها به ۴۲ هزار کیلومتر افزایش یافت.
در حال حاضر طول راه های اصلی، فرعی و روستایی بیش از ۳۰۰ هزار کیلومتر است که طول آزادراه و بزرگراه بیش از ۲۰ هزار کیلومتر، جاده اصلی بیش از ۳۰ هزار کیلومتر و جاده آسفالته بیش از ۱۵۰ هزار کیلومتر است و الباقی آن جاده های شوسه و راه های ارتباطی روستایی و فرعی به شمار می روند.
اهمیت جاده در یک کشور مانند رگ ها در بدن انسان است. جاده می تواند سرنوشت یک کشور را در حوزه های گوناگون تغییر دهد؛ جاده با خودش اقتصاد شکوفا، مهاجرت، توریست، فرهنگ، علم و دانش می آورد.
تاثیرات خودرو اعم از شخصی و عمومی تا کشتی و هواپیما و قطار بر زندگی فردی و جمعی بر هیچ دولتمردی پوشیده نیست. خودرو مثل نان و غذا و مسکن جزئی از زندگی امروز جوامع به شمار می رود؛ وسیله ای مصرفی که مانند موبایل های امروز، بدون آن حرکت در زندگی امکان پذیر نخواهد بود یا حداقل به سختی انجام خواهد شد.
رونق اقتصادی با حمل ونقل توانمند و روزآمد، شکوفا می شود؛ بنابراین باید نمایندگان محترم مجلس و دولت به موضوع حمل ونقل عمومی و خصوصی و گسترش جاده های کشور و راه آهن بیش از پیش توجه خاص کنند.حمل ونقل مانند خون، در رگ های اقتصاد ما عمل خواهد کرد.
