صنایع کوچک نه‌تنها در ارتقای شاخص‌های اقتصادی تاثیرگذارند، بلکه یک قدم رو به جلو برای توسعه و ارتقای عملکرد شهرک‌های صنعتی نیز به‌شمار می‌روند. براساس آمارها، صنایع کوچک و متوسط بیش از ۹۶ درصد صنایع و حدود ۵0 درصد اشتغال کل کشور را در برگرفته و حمایت از صنعتگران و کارآفرینان شاغل در صنایع یادشده به‌نحوی حمایت از ایجاد اشتغال صنعتی پایدار و گسترش عدالت اجتماعی در همه مناطق به‌ویژه مناطق محروم و کمتر توسعه‌یافته است. صمت در این گزارش در گفت‌وگو با مسئولان و مدیران برخی از شهرک‌های صنعتی، وضعیت این بخش را در توسعه و حمایت از صنایع کوچک و متوسط بررسی کرده است.

اجرای پروژه‌های عمرانی در شهرک‌های صنعتی اردبیل

محمد اهلی، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان اردبیل: نقش واحدهای صنعتی کوچک و متوسط در ارتقای تولید ناخالص و ارزش‌افزوده بسیار گسترده و شاخص است که بر این مبنا تلاش می‌شود واحدهای تولیدی در شهرک‌ها و نواحی صنعتی موردحمایت همه‌جانبه قرار گیرند.

برهمین اساس، افزایش اشتغال و تحقق شعار سال، از جمله برنامه‌های شرکت شهرک‌های صنعتی استان اردبیل در یک سال گذشته با اقدامات انجام‌شده، این شرکت در بیشتر شاخص‌های ابلاغی سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران، جزو استان‌های موفق و برتر بوده است.

شهرک‌های صنعتی، اصلی‌ترین ابزار توسعه و نخستین مدخل ورودی سرمایه‌گذاران به استان به‌شمار می‌روند. بنابراین می‌توان گفت؛ شهرک‌های صنعتی نقش محوری و اساسی در توسعه صنعت دارند که نشان از لزوم توجه هرچه بیشتر به توسعه شهرک‌های صنعتی و حمایت همه‌جانبه از آن دارد.

با توجه به نقش این شهرک‌ها در حمایت از صنایع کوچک و متوسط، حجم ورود سرمایه‌گذاران به شهرک‌های صنعتی از افزایش چشمگیری برخوردار بوده، به نحوی که در ۳ سال گذشته، ۲۰۰ هکتار زمین صنعتی به سرمایه‌گذاران واگذار شده است. شرکت شهرک‌های صنعتی استان در تلاش است تا برنامه‌ریزی‌ها و اجرای پروژه‌های عمرانی متنوع، زیرساخت‌های لازم را برای حضور آنها و زمینه تولید و اشتغال در استان را فراهم کند. همچنین با توجه به برنامه‌های ابلاغی و شاخص‌های در نظر گرفته شده، برنامه‌های این شرکت در دو حوزه یعنی تملک اراضی و احداث زیرساخت‌ها و ارائه برنامه‌های حمایتی ویژه از واحدهای تولیدی است که در بیشتر شاخص‌ها شاهد تحقق صد درصدی بودیم.

نمونه این موفقیت، کسب رتبه برتر شرکت شهرک‌های صنعتی استان اردبیل در حوزه تامین اعتبارات عمرانی در میان ۳۱ استان کشور است. همچنین در یک سال گذشته، بیش از ۱۱۰ میلیارد تومان پروژه‌های عمرانی در سطح شهرک‌های صنعتی استان اجرایی شده که این آمار، یک رکورد بی‌نظیر برای این شرکت به‌شمار می‌رود. برای موفقیت بیشتر در این مسیر در گام نخست باید زمین‌های راکد و بلااستفاده در شهرک‌های صنعتی شناسایی شوند. براساس بررسی‌ها ۸۰ درصد واحدهای تولیدی و صنعتی استان اردبیل فعال و ۲۰ درصد دیگر راکد یا غیرفعال هستند. در ۲۰ شهرک و ناحیه صنعتی دولتی مصوب استان نیز بیش از ۱۵00 قرارداد راه‌اندازی واحدهای کوچک به امضا رسیده که از این تعداد، بیش از ۶۸۰ واحد تولیدی دارای پروانه بهره‌برداری بوده و در حال تولید و کارآفرینی هستند.

از دیگر برنامه‌های حمایت از واحدهای تولیدی، کمک به راه‌اندازی مجدد واحدهای راکد است. به‌طوری که در سال گذشته ۳۳ واحد راکد در شهرک‌های صنعتی استان به چرخه تولید بازگشتند که این امر با استفاده از ظرفیت‌های موجود و کلینیک کسب‌وکار استان محقق شده است. گفتنی است کلینیک کسب‌وکار برای نخستین‌بار در استان اردبیل در سال ۹۸ از سوی شرکت شهرک‌های صنعتی تشکیل شد که هدف از ایجاد آن، عارضه‌یابی و رفع موانع تولید واحدهای مشکل‌دار بوده است. براساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده شرکت شهرک‌های صنعتی مشوق‌های لازم را برای سرمایه‌گذارانی که اقدام به ایجاد واحدهای تولیدی و صنعتی در شهرک‌های صنعتی کنند، در نظر گرفته است.

پروژه ملی بازگشت واحدهای راکد به تولید

سعید صادقی، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان تهران: پروژه ملی بازگشت واحدهای راکد به خط تولید در استان تهران با موضوعیت احیاء واحدهای راکد و غیرفعال، افزایش ظرفیت تولید واحدهای صنعتی و توسعه و ایجاد واحدهای دانش‌بنیان با تعامل سازمان صنعت، معدن و تجارت و شهرک‌های صنعتی تهران در راستای تحقق این اهداف کلید خورد.

از ابتدای امسال تا کنون، ۵ جلسه کمیته پایش اراضی راکد تشکیل ‌شده که ۶۱ قرارداد در مرحله نصب سوله به بالا، موردبررسی و تعیین‌تکلیف قرار گرفته است.

از این ۶۱ قرارداد، ۲۱ قرارداد منجر به مهلت شده و باقیمانده آنها یا به واحد حقوقی برای تعیین‌تکلیف نهایی ارجاع شده یا برای بازدید میدانی و دعوت مجدد برای تکمیل پرونده، ادامه مسیر داده شده است. این ۶۱ قرارداد مربوط به تمامی شهرک‌ها و نواحی صنعتی مستقر در استان تهران است.

جلسات کمیته پایش اراضی راکد به‌صورت هفتگی با حضور ۹ نهاد و سازمان استان از جمله معاونت هماهنگی اقتصادی استانداری، سازمان صنعت، معدن و تجارت، دادگستری، اتاق بازرگانی، سازمان بازرسی، سازمان برنامه‌وبودجه و... با محوریت شرکت شهرک‌های صنعتی تهران به‌طور منظم برگزار می‌شود.

راه‌اندازی ۲۵ واحد تولیدی راکد در لرستان

بختیار رازانی، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان لرستان: راه‌اندازی مجدد واحدهای راکد قابل‌احیا در سطح شهرک‌های صنعتی مبنای کار قرار گرفته که به همین منظور بررسی و شناسایی آخرین وضعیت واحدهای صنعتی غیرفعال و قابل احیا از برنامه‌های اصلی این شرکت در امسال به‌شمار می‌رود.

براساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، ۲۵ واحد از ۱۲۴ واحد صنعتی راکد مستقر در شهرک‌ها و نواحی صنعتی استان لرستان برای راه‌اندازی مجدد و برگشت به تولید در دستور کار قرار گرفته است.

همچنین از ابتدای سال تا کنون ۴ واحد تولیدی صنایع شیمیایی که راکد بودند، به چرخه تولید بازگشته‌اند.

سال گذشته نیز ۳۱ واحد تولیدی صنایع غذایی، کانی غیرفلزی و شیمیایی بار دیگر به چرخه تولید بازگشتند.

همچنین ۲۲۷ واحد با ظرفیت ۵۰ درصد و ۶۷ واحد با ظرفیت بیش از ۵۰ درصد درحال فعالیت‌ هستند که برنامه افزایش ظرفیت تولید برای این دو گروه از واحدها در اولویت‌های تعیین‌شده به اجرا درمی‌آید.

تا کنون ۴۱۹ واحد تولیدی با سرمایه‌گذاری ۱۰۰۱۳ میلیارد ریال با ظرفیت اشتغال ۷۷۳۱ نفر در شهرک‌ها و نواحی صنعتی لرستان بهره‌برداری شده‌اند.

جلوگیری از تغییر کاربری در شهرک‌های صنعتی کردستان

احمد خسروی، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی کردستان: در راستای احیای صنایع کوچک و متوسط، ۳۴ هکتار زمین پس گرفته شده از افرادی که بیش از یک دهه نتوانستند فعالیت تولیدی در آن انجام دهند، اکنون آماده واگذاری به سرمایه‌گذاران و متقاضیان جدید است.

یکی از مهم‌ترین قطعات در شهرک صنعتی سقز با ۲.۷ هکتار بود که قرارداد آن فسخ شده و با توجه به قطعه‌بندی جدید، در حال آماده‌سازی برای واگذاری به ۱۵ سرمایه‌گذار (که از سوی ستاد تسهیل و رفع موانع تولید به شرکت شهرک‌ها معرفی شده‌اند.) است و در کنار این ۱۵ واحد، ۸ واحد ۲۰۰ متری هم برای احداث واحدهای کارگاهی در سقز آماده خواهد شد.

از دیگر برنامه‌های این شرکت، ممانعت از تغییر کاربری فضای صنعتی در شهرک‌های صنعتی است. در این راستا، برنامه منسجمی در استان با نظارت سازمان بازرسی و قوه قضاییه به اجرا درآمده که در نتیجه آن، از هفته گذشته تاکنون ۴۳ مورد پرونده تشکیل‌شده است.

ماهیت شهرک‌های صنعتی تولید است؛ بنابراین هر فردی اقدام به کار غیرتولیدی در آنجا کند در ابتدا اخطار گرفته تا سریع نسبت به جمع‌آوری فعالیت خود اقدام کند و سپس در صورت عدم‌تمکین از طریق مراجع قضایی وارد عمل می‌شویم.

از دیگر برنامه‌ها و فعالیت‌های این شهرک، تعیین‌تکلیف اسناد شهرک‌های صنعتی و انتقال آن به اسم شرکت شهرک‌های صنعتی استان است. بر این اساس، تیر امسال ۲۷۶ هکتار از اراضی شهرک صنعتی چهار سنندج و قروه سه، به‌نام شرکت شهرک‌های صنعتی صادر شد. شرکت شهرک‌های صنعتی کردستان در ۴ اردیبهشت ۱۳۷۰ به صورت شرکت سهامی خاص تاسیس شد و تاکنون به سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان در ۱۲ شهرک، ۷ ناحیه صنعتی و یک منطقه ویژه اقتصادی زمین واگذار کرده است.

این شرکت با دارا بودن یک مرکز خدمات فناوری و کسب‌وکار، ۱۴۸۸ قرارداد منعقد شده و بهره‌برداری از ۷۲۰ واحد صنعتی و واحد کارگاهی زمینه اشتغال مستقیم ۱۲ هزار نفر را در استان کردستان فراهم کرده است.

سخن پایانی

حل مشکلات زیرساختی شهرک‌ها و نواحی صنعتی کشور سال‌هاست به آرزوی فعالان حوزه صنعت بدل شده و بسیاری معتقدند با حضور رئیس‌جمهوری وقت، فرصت دوباره برای تولید و ایجاد اشتغال مطلوب‌تر در صنعت فراهم شده است. در این بین، برخی استان‌های کشور در زمره استان‌های کشاورزی به‌شمار می‌روند و جایگاه چندانی در حوزه صنعتی کشور ندارند، اما ضروری است تا محورهای اقتصادی دیگری همچون صنعت و گردشگری موردتوجه بیشتر مسئولان قرار بگیرند.

در این زمینه، بسیاری از فعالان اقتصادی معتقدند، صنایع می‌توانند به‌عنوان موتورهای مولد اقتصاد، در سامان‌دهی و جهت‌دهی نیروی کار فعال جامعه نقش کلیدی ایفا کنند و زمینه‌ساز توسعه صنعتی کشور شوند.