احد وظیفه در گفت‌وگو با ایسنا درباره تاثیر تغییرات اقلیمی بر کره زمین اظهار کرد: تغییرات اقلیمی به‌صورت بزرگ‌مقیاس و کلان در مناطق مختلف دنیا تاثیرگذار بوده است. مهم‌ترین عامل تغییرات اقلیمی افزایش دما در سطح زمین بوده است. این تغییرات اقلیمی اثرات مختلفی همچون آب شدن حجم عظیمی از یخ‌های قطب شمال را به‌دنبال داشته و اکوسیستم کل منطقه را تغییر داده است. این افزایش دما در قطب شمال بیشتر از سایر نقاط دنیا بوده است.

وی درباره تاثیر تغییرات اقلیمی بر خاورمیانه گفت: تغییرات اقلیمی تاثیرات زیادی همچون افزایش دما و کاهش بارندگی داشته و طی ۵۰ سال گذشته بارندگی‌ها سالانه به‌طور متوسط حدود یک میلی‌متر نسبت به دوره قبل کاهش یافته است؛ بنابراین از اثرات تغییر اقلیم می‌توان به کاهش بارش و افزایش دما اشاره کرد.

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی ادامه داد: خیزش گرد و خاکی که در هفته گذشته و جاری در ایران رخ داد، چندان مرتبط با تغییرات اقلیمی نبود. تغییر اقلیم موجب بروز و فراوانی خشکسالی‌ها در این نقطه از کره زمین شده، اما تمام خشکسالی را نیز نمی‌توان به تغییرات اقلیمی مرتبط دانست.

وی با اشاره به اینکه در خاورمیانه همیشه هم ترسالی وجود داشته و هم خشکسالی اظهار کرد: خشکسالی موجب شده فراوانی خشکسالی‌ها بیشتر شود، اما نکته‌ تأسف‌برانگیز این است که امسال دومین سال پیاپی خشکسالی است که می‌گذرانیم و در سال‌های خشک، بستر دریاچه‌ها و تالاب‌ها در معرض فرسایش بادی قرار می‌گیرند و به‌دلیل اینکه آب داخل آنها تبخیر شده و خاک کف دریاچه بافت نرمی دارد، این خاک‌ها به‌دلیل آغشته بودن به نمک چسبندگی کمی دارند؛ بنابراین بر اثر وزش باد شدید در هوا پراکنده و بر اثر جریان‌های تراز میانی جو نقاط مختلف به نقاط دیگر منتقل می‌شوند.

وظیفه در پاسخ به این سوال که برای جلوگیری از خیزش گرد‌وخاک چه اقداماتی انجام شده؟ گفت: در سالیان گذشته مطالعات بسیاری انجام شد تا کانون‌های گرد و غبار شناسایی شوند و فعالیت‌هایی همچون مالچ‌پاشی هم برای کنترل خیزش گرد‌وغبار انجام شده تا جریان باد نتواند ذرات خاک را از زمین بلند کند اما باتوجه به وسیع بودن منطقه این کار تقریبا غیرممکن است.

وی ادامه داد: گرد‌وغباری که در روز‌های اخیر وارد ایران شد، از عراق و سوریه و اردن بود و می‌توان گفت مناطقی که در آنها گرد‌وخاک تولید می‌شود و ظرفیت فرسایش خاک را دارند، بسیار گسترده هستند و نمی‌توان به همین راحتی با مالچ‌پاشی آن را کنترل کرد.

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی با بیان اینکه مالچ‌پاشی به‌دلیل استفاده از مواد نفتی بعد از چند سال موجب صدمه به محیط‌زیست می‌شود، به همین دلیل شیوه‌ای منسوخ است و به‌کار نمی‌رود، اظهار کرد: امروزه روش‌های جدیدتری همچون ایجاد دیوارهای بادشکن کاربرد دارد که این شیوه فعالیتی هم باتوجه به وسعت منطقه‌ای که گرد‌وخاک تولید می‌کند قابل انجام نیست؛ بنابراین تاکنون فعالیت ویژه‌ای برای کنترل خیزش گرد و خاک انجام نشده و امکان انجام فعالیتی هم چندان وجود ندارد.

وی با اشاره به اینکه تولید گرد و خاک یک فرآیند طبیعی در مناطق بیابانی و صحرایی است، گفت: ایرا ن در مجاورت مناطق بیابانی دنیا قرار گرفته، اما این مسئله هم قابل چشم‌پوشی نیست که مصرف بی‌رویه آب چه در ایران و چه در کشورهای همسایه همچون ترکیه، عراق، سوریه، اردن و حتی افغانستان و ترکمنستان هم موجبات این شرایط را فراهم کرده است.

به‌گفته وظیفه به‌دنبال افزایش جمعیت و رشد زندگی شهرنشینی نیاز به آب افزایش یافته که آب‌های سطحی در این مناطق کم‌بارش، نیاز مردم که نیازهای کنترل‌شده‌ای نیستند پاسخگو نیست؛ بنابراین ملت‌ها از منابع آبی با شدت بیشتر استفاده می‌کنند. در نتیجه سطح آب‌های زیرزمینی بسیار پایین ‌آمده و از کیفیت آن نیز کاسته شده است.

وی تاکید کرد: شرایط فعلی آب، نه‌تنها به کشاورزی بلکه به محیط‌زیست هم آسیب وارد می‌کند، چراکه سطح خشک بیشتر مستعد تولید گرد و خاک است.

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی با بیان اینکه سدسازی‌های انجام شده در ترکیه سرچشمه‌های دجله و فرات را که وارد دشت عراق می‌شوند کنترل می‌کند، اظهار کرد: جریان آب ورودی به این کشور کاهش یافته، چراکه در گذشته که کنترلی وجود نداشت، هنگام بارش باران، جریان آب در نیزارهای کنار رودخانه‌ها طغیان می‌کرد و موجب رشد نیزارها می‌شد اما امروزه بستر این نیزارها تبدیل به کانون‌های گردوغبار شده، چراکه جریان آب بسیار ضعیف شده و در سال‌هایی که خشک است بستر تالاب‌ها و آبگیرها به محلی برای تولید گرد و غبار تبدیل می‌شوند.

وی در پاسخ به این پرسش که توده‌های غبار در چه بازه زمانی تولید می‌شوند؟ گفت: مدت زمان تولید این توده‌ها کاملا وابسته به‌سرعت حرکت و فاصله محل انتقال از ایران است. این توده‌‌ها در بعضی از موارد که از فواصل دورتری همچون لیبی و شمال افریقا وارد می‌شوند و از اقیانوس هند عبور می‌کنند، ممکن است از یک هفته قبل تشکیل شده باشد و در بسیاری از مواقع هم طی ۲۴ ساعت گذشته تشکیل و توده‌های داخلی نیز طی چند ساعت تولید می‌شوند.