مدیریت صحیح و جامع پسماندها موجب جلوگیری از آسیب‌رسانی به محیط زیست، نظافت و بهداشت عمومی و حفظ منابع طبیعی می‌شود. برای دفع زباله از روش‌های گوناگونی استفاده می‌شود و یکی از روش‌‌هایی که در مدیریت زباله مورد استفاده قرار می‌گیرد روش سوزاندن است که جدا از سودمندی‌های آن دارای معایبی چون ایجاد بو، دود و آلودگی هوا است که عموما مورد اعتراض مردم است. در این روش نیاز به پرسنل کارآزموده و افراد مجرب برای بهره‌برداری و نگهداری از دستگاه‌های زباله سوز است و هزینه نگهداری و تعمیرات در این روش بیش از بسیاری از روش‌های دیگر در دفع زباله است. راه دیگر دفع زباله روش خاک چال است که این روش مهندسی برای دفع مواد زاید جامد در زمین برای ممانعت از آسیب زدن به محیط‌زیست است. در این گزارش به مشکلات پسماند برخی از استان‌ها پرداخته‌ایم.

لزوم استانداردسازی سایت‌های دفن زباله

فرماندار شهرستان لامِرد در استان فارس گفت: تا پایان امسال باید سایت‌های دفن زباله در این شهرستان استانداردسازی شده و شهرداری‌ها و دهیاری‌ها نسبت به اقدامات اصولی در جمع‌آوری و دفع زباله، اهتمام ورزند.

احمد خضری در آئین پاسداشت هفته محیط زیست، با اشاره به اهمیت زیست بوم و لزوم همکاری همگانی در حفاظت از آن، گفت: امسال امیدوار هستیم که در خصوص مسائلی نظیر رفع مشکلات مناطق تحت حفاظت، تأمین تجهیزات حفاظتی و تکمیل ساخت آبشخورها شاهد همکاری همه‌جانبه در سطح شهرستان لامرد باشیم.

به نقل از فارس، خضری بر لزوم همکاری و مشارکت در ساخت و تجهیز پاسگاه‌های محیط‌بانی در منطقه حفاظت شده "کوه هوا" تاکید و اضافه کرد: شرایط این محدوده با اهمیت و حفاظت شده، امسال باید نسبت به گذشته مطلوب‌تر شود. خضری با بیان اینکه لامرد در مسیر توسعه صنعتی قرار دارد، لزوم تامین و استقرار دستگاه‌های سنجش آلایندگی هوا و روزآمد کردن سنجش و پایش‌ها را متذکر شد و گفت: برای جلوگیری از آلودگی ناشی از صنایع باید با استفاده از بودجه سه درصد نفت و گاز، اقدامات زیست محیطی مناسب و اثرگذاری را اجرایی و صنایع را در مسیر انجام مسئولیت اجتماعی فعال کرد.

فرماندار لامرد با اشاره به لزوم توجه به پاکسازی معابر ورودی این شهرستان، خواستار همراهی شوراها و شهرداری و دهیاری‌ها در خصوص استانداردسازی روند جمع آوری و دفن زباله، شد.

رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست لامرد نیز گفت: با توجه به اصل ۵۰ قانون اساسی که محیط‌زیست سالم را لازمه حیات اجتماعی روبه رشد نسل‌های انسانی می‌داند، حفظ محیط‌زیست وظیفه‌ای همگانی است.

حمزه برومندفر، با بیان اینکه براساس قانون ایجاد هرگونه آلودگی در محیط‌زیست طبیعی، انسان ساخت و اجتماعی ممنوع است، گفت: مراقبت از انفال الهی با یک همت جمعی و همکاری گروهی، یک وظیفه و مسئولیت مهم است. برومندفر با بیان اینکه شهرستان لامرد ۴۹۸ هزار هکتار عرصه و سه منطقه حفاظت شده و با بهره‌گیری از مشارکت همگانی و همکاری سمن‌ها، اقدامات خوبی در زمینه حفاظت از انفال الهی انجام داده است، گفت: مناطق شکار ممنوع پاقلات، تابناک و کوه هوا، جزو نقاط تحت حفاظت شهرستان لامرد است.

وی با بیان اینکه بیشترین تجمع حیات وحش را در این مناطق داریم، بخش مهمی از حفاظت محیط‌زیست را برعهده مردم دانست و گفت: شهرستان لامرد در امر حفاظت از محیط‌زیست با بهره‌گیری از مشارکت مردمی، در کشور سرآمد است.

برومندفر اضافه کرد: حیواناتی نظیر کل، بز، قوچ و میش و پلنگ در مناطق حفاظت شده لامرد زندگی می‌کنند و یکی از گونه‌های مهم حیات وحش این شهرستان "قوچ مینیاتوری" به عنوان کوچکترین گونه قوچ جهان است. وی گفت: با حضور انجمن‌هایی که نزدیک به دو دهه در امر حفاظت محیط‌زیست با دستان خالی و عاشقانه تلاش کرده‌اند، تاکنون حفظ محیط‌زیست در این شهرستان به خوبی محقق شده است و شاهد هستیم که در طبیعت گرم و کم‌آب لامرد، حیوانات مختلفی حفظ حیات داشته‌اند.

برومندفر افزود: با توجه به روبه رشد بودن صنعت در شهرستان لامرد بخش عظیمی از حفاظت از محیط‌زیست آبی، خاکی و هوایی این منطقه برعهده صنایع خواهد بود و امید که شاهد همراهی و مشارکت هرچه بیشتر آنها باشیم.

استانداردهای دفع زباله در خور و بیابانک رعایت نمی‌شود

در این رابطه فرماندار خور و بیابانک گفت: استانداردهای بهداشتی و محیط زیستی در محل دفن زباله‌های این شهرستان رعایت نمی‌شود.

عباس نظام‌الاسلامی روز چهارشنبه در جلسه مدیریت پسماند شهرستان که در فرمانداری برگزار شد، افزود: محل فعلی دفن زباله‌های شهر خور مناسب نیست از این رو باید برای ساماندهی مکان جدید اقدام شود.

وی دفن صحیح زباله‌ها، فنس‌کشی در اطراف مَدفن زباله، جلوگیری از فعالیت زباله‌گردها و ساماندهی حیواناتی که در این مکان بوفور دیده می‌شوند را مورد تاکید قرار داد. نظام‌الاسلامی با تاکید بر مشکل دفن پسماندهای بیمارستانی، شهری و روستایی و نخاله‌های ساختمانی در شهرستان اظهارکرد: جایگاه کنونی دفن زباله شهر خور نامناسب است و در کنار زباله‌های شهری، زباله‌های عفونی هم قرار دارد و مدیریتی در تفکیک و دفن اصولی آنها اعمال نمی‌شود. فرماندار خور و بیابانک خاطرنشان کرد: مدیریت پسماند در شهرها و روستاها نیازمند فرهنگ‌سازی و آموزش است و باید به این مهم باید توجه جدی شود. به گزارش ایرنا، درحال‌حاضر بطور توسط روزانه حدود ۱۰ تُن زباله در خور و بیابانک تولید می‌شود و از مجموع زباله‌های تولید شده در این شهرستان بیش از ۸۰ درصد آن را زباله‌های شهری و مابقی را زباله‌های روستایی تشکیل می‌دهد. شهرستان خور و بیابانک با ۱۲ هزار کیلومتر وسعت و ۲۰ هزار نفر جمعیت در ۳۶۰ کیلومتری شرق مرکز اصفهان واقع است.

قابل بازیافت بودن ۹۵ درصد پسماندهای چهار محال و بختیاری

مدیر کل حفاظت محیط‌زیست چهار محال و بختیاری در این خصوص به مهر گفت: در بخش پسماندهای شهری و خانگی چهارمحال و بختیاری متاسفانه مدیریت منسجمی صورت نمی‌گیرد.

سعید یوسف‌پور با اشاره به اینکه در محل دفن زباله استاندارهای لازم چه به لحاظ جانمایی و چه به لحاظ نحوه دفن بهداشتی رعایت نمی‌شود، تصریح کرد: این موضوع موجب شده پراکندگی زباله‌ها در بسیاری از نقاط استان اتفاق افتد.

وی ادامه داد: پراکندگی زباله‌ها باعث آلودگی محیط‌زیست و طبیعت استان می‌شود و چشم‌انداز نامناسب و زشتی را ایجاد می‌کند.

یوسف‌پور با بیان اینکه بیشتر زباله هایی که متراکم می‌شوند از مواد پلاستیکی هستند، اذعان داشت: جذب زباله‌های پلاستیکی در طبیعت صد‌ها سال طول خواهد کشید. وی یادآور شد: لازم است پیامدهای منفی پراکنده شدن زباله را به مردم گوشزد و آنها را از این موضوع آگاه کرد و بستر‌های لازم برای مدیریت تهیه پسماند به ویژه تفکیک از مبدا بازیافت پسماندهای شهری و روستایی فراهم شود. مدیر کل حفاظت محیط‌زیست چهار محال و بختیاری اذعان داشت: ۹۵ درصد پسماندهای این استان از جمله شیشه، پلاستیک، کاغذ و... قابل بازیافت است و این خود می‌تواند یک منبع سرمایه‌گذاری برای استان باشد.

دفن ترانشه زباله در هفشجان

شهردار هفشجان در پاسخ به این سئوال که آیا استانداردها در دفع زباله در شهر هفشجان صورت می‌گیرد یا نه گفت: دفن زباله در این شهر به صورت ترانشه صورت می‌گیرد که این روش می‌تواند به حفظ محیط‌زیست نیز کمک کند.

لقمان سلطانی اظهارکرد: چنانچه کارخانه کمپوست و بازیافت در این استان احداث شود تمامی زباله‌های شهر به آن جا منتقل شده و دیگر مشکلی در این خصوص نخواهیم داشت. وی با اشاره به اینکه دفن بهداشتی زباله‌ها بسیار هزینه بر بوده است، اذعان داشت: همکاری دستگاه‌های ذی ربط جهت مدیریت کردن اصول بهداشتی دفن زباله‌ها لازم است. سلطانی تصریح کرد: در شرایطی که آلودگی، خطر فوری برای محیط و انسان به همراه دارد با اخطار سازمان و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، متخلفین و عاملین آلودگی موظفند فورا اقداماتی را که منجر به بروز آلودگی و تخریب محیط‌زیست می‌شود متوقف نمایند.

سخن پایانی

چنانچه بهره گیری از سیستم انتظام بخشی که کلیه مراحل تولید، ذخیره سازی، جمع آوری، حمل‌ونقل، پردازش و دفع پسماندهای جامد کنترل و راهبری شود مدیریت پسماندهای جامد صورت می‌گیرد. ساختار تشکیلاتی و مدیریتی، وضعیت آموزش و اطلاع رسانی، وضعیت مشارک مردمی، وضعیت ذخیره سازی، حمل و جمع آوری پسماند، وضعیت بودجه ای، وضعیت قوانین و وضعیت برنامه‌های جاری از جمله موارد بررسی مدیریت پسماند در خصوص شهر‌ها و روستا‌ها است.