قطع برق فولادی‌ها، کشور را از ارزش افزوده محروم کرد
در افق ۱۴۰۴ تولید ۵۵ میلیون تن فولاد هدف‌گذاری شده است. اغلب فولادسازان کشور نیز برای تحقق این هدف در تلاش هستند.
به گزارش ایراسین، بهرام سبحانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با حضور در غرفه ذوب‌آهن اصفهان در متالکس ۲۰۲۱ گفت: درباره تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در افق ۱۴۰۴، دو دیدگاه وجود دارد؛ در درجه نخست اینکه آیا این هدف دست‌یافتنی است یا خیر؟ و دوم اینکه در صورت تحقق هدف یادشده، آیا ظرفیت بهره‌برداری و تولید این حجم از فولاد در کشور وجود دارد؟
وی افزود: ظرفیت تولید فولاد کشور درحال‌حاضر حدود ۴۰ میلیون تن برآورد می‌شود. ظرفیت‌سازی برای تولید ۱۵ میلیون تن باقی‌مانده تا ۴ سال غیرممکن نیست اما با توجه به شرایط فعلی، کار سختی به شمار می‌رود.
سبحانی گفت: به فرض اینکه تولید ۵۵ میلیون تن فولاد هم محقق شود، بهره‌برداری از آن یک گلوگاه مهم است. درحال‌حاضر ۴۰ میلیون تن ظرفیت فولادی در کشور نصب شده و ۳۰ میلیون تن هم تولید داریم؛ تولیدی که زیر بار قطع گسترده برق در تابستان گذشته به‌دست آمد. این قطعی برق حجم بالایی از تولید را نشانه گرفت و کشورمان را از ارزش افزوده آن محروم کرد. متاسفانه درحال‌حاضر هم اخطار قطعی گاز در زمستان را داده‌اند. در چنین شرایطی شاید تولید ۳۰ میلیون تن فولاد سال گذشته نیز محقق نشود. حال با وجود این چالش‌ها و محدودیت‌ها چگونه قرار است تا حدود ۴ سال آینده تولید ۵۵ میلیون تن فولاد محقق شود؟
رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران تصریح کرد: برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد باید نیروگاه‌های بسیاری ساخته شود. سرمایه‌گذاری برای تولید گاز و توزیع آن، محدودیت مواد اولیه و... از جمله چالش‌هایی هستند که تولید ۵۵ میلیون تن فولاد را در افق ۱۴۰۴ با اما و اگرهایی همراه می‌سازند.
این فعال صنعت فولاد گفت: برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد به حدود ۸۰ میلیون تن سنگ‌آهن فرآوری‌شده نیاز داریم؛ یعنی با توجه به عیار معادن نیاز به ۲۰۰ میلیون تن ذخیره سنگ‌آهن احساس می‌شود. بنابراین در چنین شرایطی تقویت شناسایی ذخایر سنگ‌آهن و اکتشاف این منابع باید مورد توجه سیاست‌گذاران قرار گیرد.
سبحانی خاطرنشان کرد: متاسفانه درحال‌حاضر میان عرضه و تقاضا برای برق تعادل وجود ندارد. برق تولید‌شده به صورت ناهمخوان در ۲ بخش خانگی و صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین باید به سمت احداث نیروگاه برویم تا امکان ارتقای ظرفیت تولید مهیا باشد. سرمایه‌گذاری که در طول سال‌های اخیر برای احداث نیروگاه شده متناسب با نیاز کشور به برق نبوده است. درحال‌حاضر با توجه به پیشرفت فناوری حتی در روستاها نیز وسایل برقی بسیاری استفاده می‌شود. شهر هم که جای خودش را دارد. از آن طرف صنایع فولاد، سیمان و سایر صنایع رو به توسعه هستند. در همین حال در جایگاه دهمین فولادساز دنیا هم قرار گرفته‌ایم. بنابراین انتظار می‌رود زیرساخت‌های صنعت برق متناسب با موارد یادشده توسعه پیدا کند.
سرمایه‌گذاری برای تولید برق، اجتناب‌ناپذیر است
این صاحب‌نظر صنعت فولاد کشور اظهار کرد: اگر امروز تصمیم بگیریم ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه برق احداث کنیم حداقل ۳ سال آینده به ثمر می‌نشیند؛ بنابراین باید به‌سرعت این سرمایه‌گذاری توسط فولادی‌ها یا بخش خصوصی انجام شود. درحال‌حاضر بسیاری از واحدهای فولادی، برق موردنیاز خودشان را از طریق بورس انرژی و نیروگاه‌های بخش خصوصی خریداری می‌کنند بنابراین سرمایه‌گذاری برای تولید برق، یک موضوع اجتناب‌ناپذیر است.
رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران افزود: بخشی از برق مورد نیاز کشور از طریق نیروگاه‌های برق‌آبی تامین می‌شود؛ کاهش نزولات آسمانی و محدودیت آب باعث شد بخشی از این ظرفیت متوقف شود و افت تولید از این طریق هم برای صنعت فولاد رخ دهد.
وی در پاسخ به این سوال که وزارت نیرو در تامین برق صنایع فولادی چه نقشی دارد، گفت: وزارت نیرو، نیروگاه‌های گازی بسیاری دارد که طرح آنها سیکل ترکیبی (گاز و بخار) بوده است اما به دلیل ساده‌تر بودن بخش گاز را احداث کردند و برای بخار سرمایه‌گذاری انجام نشده است.
درحال‌حاضر مقرر شد بخش بخار این نیروگاه‌ها با مشارکت بخش خصوصی احداث شود تا سیکل ترکیبی را داشته باشیم. کشور ما در بخش نیروگاه‌های خورشیدی هم ظرفیت‌های بسیاری دارد که باید فعال شوند. البته تحقق این هدف مستلزم تعدیل نرخ برق است تا بهره‌مندی از این نیروگاه‌ها اقتصادی شوند.
وی ادامه داد: خروجی احداث نیروگاه‌ها در سال‌های آینده مشخص می‌شود؛ اما در این مدت باید چه کرد؟
متاسفانه وزارت نیرو طی امسال عملکرد خوبی نداشت. این وزارتخانه به صنایع فولاد و سیمان فقط امکان برق برابر ۱۰ درصد دیماند مصرفی‌شان را داد. اما اجرای این تصمیم به لحاظ فنی مقدور نبود زیرا کارخانه‌های فولادی حتی اگر قرار باشد متوقف هم شوند باید بخشی از تاسیسات و تجهیزات‌شان در مدار باشد. به‌عنوان مثال، باید سیستم گردش آب آنها فعال باشد تا دیواره کوره ذوب نشود. صرفا به‌کاراندازی این بخش‌ها، بیشتر از ۱۰ درصد ظرفیتی که تعیین کردند به برق نیاز دارد. بنابراین تا زمانی که این مشکل به‌طور اساسی رفع نشده، باید برنامه‌ریزی معقولی شود.
همه بخش‌ها باید در کمبود برق سهیم باشند. برق خانگی مهم است اما صنعت اقتصاد کشور را می‌چرخاند. دو ساعت قطعی برق خانه‌ها و تداوم تولید به منزله ایجاد ارزش افزوده بالا است.
رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران گفت: با توجه به این چالش‌ها انتظار می‌رود همدلی و هم‌افزایی بیش از پیشی در صنعت فولاد کشور حکمفرما باشد. به‌عنوان مثال، زمانی که بحث افزایش بی‌رویه نرخ مواد اولیه شامل سنگ‌آهن، فرو‌آلیاژها، قراضه و... را داریم باید فولادی‌ها با هماهنگی همدیگر و با محوریت انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران برنامه‌ریزی کنند تا آسیبی به تولید وارد نشود.
وی اضافه کرد: فولاد مبارکه و ذوب‌آهن اصفهان با توجه به اینکه همجوار یکدیگر واقع شدند و نیروی انسانی متخصص بسیاری دارند، می‌توانند همکاری‌های مشترک بسیاری داشته باشند. ریخته‌گری ذوب‌آهن و مبارکه فقط در ابعاد شمش متفاوت هستند اما فناوری آنها یکی است یا در بخش نورد و... امکانات مشترک و مشابهی وجود دارد. به‌عنوان مثال، صرفا در بخش تعمیرات می‌توانند با ایجاد یک مجموعه تعمیراتی، نیازهای‌شان را برطرف کنند.
