آخرین گزارش‌ها نشان می‌دهد شاخص کل تولیدکنندگان افزایشی ۵۸.۹ درصدی در تابستان امسال نسبت به تابستان سال گذشته داشته، این در حالی است که تورم بخش صنعت اندکی بیش از تورم میانگین تورم تولید بوده و بیش از ۶۲ درصد محاسبه شده است.

تغییرات شاخص نرخ تولیدکننده کل کشور نسبت به فصل قبل یا همان تورم فصلی در تابستان امسال به ۱۱.۷ درصد رسیده که در مقایسه با همین اطلاع در بهار امسال، ۱.۶ واحد درصد افزایش داشته است. در این فصل کمترین تورم فصلی تولیدکننده مربوط به بخش تولید انتقال و توزیع برق با ۰.۱ درصد و بیشترین تورم فصلی هم مربوط به بخش کشاورزی با ۲۱.۷ درصد بوده است.

تغییرات شاخص نرخ تولید کل کشور نسبت به فصل مشابه سال گذشته یا همان تورم نقطه به نقطه تولیدکننده در تابستان امسال به ۵۸.۹ درصد رسید که در قیاس با همین اطلاع در بهار امسال ۱۴ واحد درصد کاهش داشت.

در بهار امسال نرخ تورم نقطه به نقطه تولیدکننده به رقم عجیب ۷۳ درصد رسیده بود؛ به‌عبارتی میانگین نرخ دریافتی توسط تولیدکنندگان به ازای تولید کالاها و خدمات‌شان در داخل کشور، در تابستان امسال نسبت به تابستان سال ۹۹ معادل ۵۸.۹ درصد افزایش داشته است.

در میان بخش‌های مختلف تولیدی کمترین نرخ مربوط به بخش تولید، انتقال و توزیع برق با ۱۹ درصد و بیشترین نرخ مربوط به بخش معدن با ۱۰۱.۶ است.

تغییرات میانگین شاخص کل نرخ تولیدکننده در ۴ فصل منتهی به فصل تابستان امسال نسبت به دوره مشابه سال گذشته به ۶۴.۴ درصد رسید که نسبت به گزارش بهار ۱۴۰۰، افزایش ۴.۶ درصدی داشته است. به گزارش مرکز آمار تورم سالانه تولیدکننده در نخستین فصل امسال به ۶۰ درصد رسیده بود. در فصل تابستان امسال در میان بخش‌های اصلی تولید در کشور، کمترین تورم سالانه مربوط به بخش تولید، انتقال و توزیع برق ۳۷.۷ درصد و بیشترین آن مربوط به بخش معدن با ۱۱۶.۱ درصد است.

بررسی زیربخش‌های مختلف بخش صنعت نشان می‌دهد تورم نقطه به نقطه کل این بخش در حالی به ۶۲.۳ درصد رسیده که بیشترین تورم به بخش چوب منهای مبلمان اختصاص یافته که تورم بیش از ۹۹ درصدی را تجربه کرده است.

تورم نقطه به نقطه در بخش تولید مواد شیمیایی و فرآورده‌های شیمیایی ۸۸.۶ درصد بوده که این نیز دومین تورم بالای بخش صنعت در تابستان امسال است. کمترین تورم در این بخش هم به گروه تولید فرآورده‌های توتون و تنباکو برمی‌گردد که تورم نقطه‌ای ۲۴.۸ درصدی داشته است.

تورم دورقمی فصلی

در دو فصل امسال تورم تولیدکننده فصلی همواره دورقمی بوده که خود بیانگر وخامت اوضاع در کشور است. به‌طور کلی در نیمه دوم دهه ۹۰، شرایط تورم تولیدکننده مشابه شرایط تورم عمومی شده بود، به همین دلیل نرخ آن تک‌رقمی هم شد، اما پس از آن و از سال ۹۷ که امریکا از برجام خارج شد، تورم در این بخش به‌شدت افزایش یافت.

در این میان بیشترین تورم فصلی در نیمه دوم دهه ۹۰ به فصل تابستان سال ۹۹ برمی‌گردد. به گزارش مرکز آمار ایران تورم تولیدکننده در آن زمان برای یک فصل به رقم باورنکردنی ۲۱.۶ درصد رسیده بود. باید توجه کرد که اگر ۴ فصل مداوم تورم فصلی بیش از ۲۰ درصد باشد، به احتمال زیاد تورم سالانه به حدود ۱۰۰ درصد می‌رسد.

پس از آن هم در پاییز ۹۹ بالاترین تورم فصلی بخش تولید با ۱۷.۶ درصد به‌دست آمد؛ به این ترتیب در ۲ فصل میانی سال ۹۹ بالاترین رکوردهای تورمی در بخش تولید کشور شکسته شد. این در حالی است که در آن زمان، یعنی در سال ۹۹، به‌دلیل شیوع کرونا تعطیلی‌های اجباری به جان برخی صنایع، به‌ویژه بنگاه‌های خرد و متوسط افتاد.

به این ترتیب در میانه یک رکود تحمیلی، بالاترین جهش‌های قیمتی در حوزه تولید رقم خورد. باید توجه کرد این ارقام نشان می‌دهند تورم تولید در کشور همچنان بیش از تورم میانگین کالاها و خدمات است.

در پاییز ۹۷ نیز که دونالد ترامپ اعلام کرده بود از برجام خارج خواهد شد، یک شوک بزرگ دیگر به بازار وارد شد و تورم تولید به ۱۵.۵ درصد رسید. باید توجه کرد در سال ۹۷ و پس از ۲ سال نرخ تورم تک‌رقمی، ناگهان جهش‌های قیمتی بازارهای مختلف کشور را در نوردید و همان‌طور که مشاهده می‌شود، در زمینه تولید هم فشار زیادی به عوامل تولید وارد آورده است.

در زمینه کمترین تورم فصلی نیمه دوم دهه ۹۰، باید به فصول ابتدایی آن، یعنی به ۴ فصل سال ۹۵ و ۴ فصل سال ۹۶ اشاره کرد. در آن زمان شرایط عمومی قیمت‌ها در کشور مناسب بود و به‌نظر می‌رسید همه چیز تحت کنترل است. در واقع دولتمردان ایران به‌نظر می‌رسد حتی تصور این را نداشتند که یاغی‌گری‌های ترامپ باوجود تکروی‌های کاخ سفید، می‌تواند تعهدات جهانی را از بین ببرد. البته ترامپ در این زمینه با خروج از پیمان پاریس هم عده بسیاری را شگفت‌زده کرد.

کمترین تورم فصلی نیمه دوم دهه ۹۰ به بهار سال ۹۵ برمی‌گردد. براساس گزارش‌های منتشر شده ازسوی مرکز آمار ایران در این فصل تورم فصلی تولیدکنندگان تنها ۰.۸ درصد بود. پس از آن در زمستان همان سال تورم فصلی را ۱.۷ درصد اعلام کردند. همچنین در تابستان سال ۹۵ نیز تورم تولید تنها ۲.۲ درصد بود. ارقامی که از میانه سال ۹۶، به‌دلیل تضعیف ارزش پول ملی، دیگر تجربه نشدند.