سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و سازمان انرژی ‌ های تجدیدپذیر و بهره ‌ وری برق ایران به ‌ منظور هماهنگی و هم ‌ افزایی برای بهینه ‌ سازی، ارتقای بهره ‌ وری و کاهش مصرف انرژی الکتریکی در بخش صنعت تفاهمنامه همکاری امضا کردند. هدف این تفاهمنامه که معاونان وزیران صمت و نیرو آن را به امضا رساندند، کاهش پایدار دست ‌ کم هزار مگاوات بار ناشی از مصرف بخش صنعت است. بسترسازی برای تعامل و هماهنگی بین تولیدکنندگان، سرمایه ‌ گذاران و متقاضیان اجرای طرح ‌ های بهینه ‌ سازی، ارتقای بهره ‌ وری و کاهش مصرف انرژی الکتریکی با اولویت نوسازی و بهینه ‌ سازی الکتروموتورهای پرمصرف صنعتی از مهم ‌ ترین محورهای این تفاهمنامه است.

مصرف برق صنایع و معادن

معاون وزیر صمت و رئیس هیات عامل ایدرو در آیین امضای تفاهمنامه با اشاره به بند ح ماده ۴۶ برنامه ششم توسعه کشور گفت: وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف است برای نوسازی صنایع کشور برنامه ‌ ریزی کند؛ بنابراین با تصویب آیین ‌ نامه اجرای این ماده قانونی به تصویب هیات وزیران در بهمن ‌ سال گذشته کارگروهی متشکل از نهاد ‌ های گوناگون به این منظور تشکیل شد که ایدرو متولی پیگیری آن است.

علی نبوی افزود: سال گذشته ۳۶ درصد مصرف برق کشور در حوزه صنایع و معادن اتفاق افتاد که دوسوم آن توسط الکتروموتورها مصرف شد و الکتروموتورهای مورداستفاده در صنایع گوناگون یکی از حوزه ‌ هایی است که امکان صرفه ‌ جویی برق در آن وجود دارد.

نبوی گفت: به ‌ منظور صرفه ‌ جویی و کاهش حجم زیاد مصرف برق و ارتقای بهره ‌ وری در صنعت، جایگزینی و بروزرسانی الکتروموتورهای موجود و فرسوده باید در دستور کار قرار بگیرد.

معاون وزیر صمت و رئیس هیات عامل ایدرو خاطرنشان کرد: سیمان، پتروشیمی، فولاد، نساجی، آلومینیوم، قند و شکر و کشتی ‌ سازی، ۷ صنعت پرمصرف برق هستند که با جایگزینی الکتروموتورهای فرسوده در آنها، معادل تولید برق نیروگاه هزار مگاواتی صرفه ‌ جویی انجام خواهد شد.

برنامه ایجاد ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر

در ادامه مدیر عامل سازمان انرژی ‌ های تجدیدپذیر و بهره ‌ وری انرژی برق (ساتبا)، گفت: در ابتدای آغاز به کار دولت سیزدهم تفاهمنامه ‌ ای بین وزارتخانه ‌ های صمت و نیرو برای ساخت ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه منعقد شد که در ماه ‌ های گذشته در حوزه نیروگاه ‌ های تجدیدپذیر نیز مواردی به آن اضافه شد.

محمود کمانی با اشاره به استقبال خوب صنایع گفت: تاکنون ۲ هزار و ۳۰۰ مگاوات نیروگاه توسط واحدهای صنعتی و معدنی در حال احداث است و علاوه ‌ برآن تفاهمنامه ‌ ای با سازمان صنایع کوچک و شهرک ‌ های صنعتی ایران برای ساخت نیروگاه ‌ های تجدیدپذیر در اندازه ‌ های متوسط و کوچک و همچنین راه ‌ اندازی و ایجاد شهرک ‌ های خورشیدی منعقد شده است.

کمانی ساخت ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر و ۱۰ هزار مگاوات دیگر از محل بهینه ‌ سازی و بهره ‌ وری برق را دو برنامه اصلی در این راستا بیان کرد. وی با بیان اینکه منابع سوخت برای نیروگاه ‌ های سوخت فسیلی با محدودیت ‌ هایی مواجه است، راهکار اصلی را رفتن به سمت انرژی ‌ های تجدیدپذیر و همچنین بهینه ‌ سازی مصرف سوخت عنوان کرد.

کمانی در پایان با اشاره به تولید خودروهای برقی افزود: تولید این خودروها نیاز به زیرساخت ‌ هایی برای شارژ دارد و با کمک وزارت صمت و ایدرو می ‌ توانیم زیرساخت ‌ های لازم را فراهم کنیم.

الزام صنایع به تامین برق از انرژی ‌ های تجدیدپذیر

در همین حال رئیس هیات مدیره انجمن سازندگان و تامین ‌ کنندگان کالا و خدمات انرژی ‌ های تجدیدپذیر (ساتکا) چندی پیش از الزام صنایع به تامین یک تا ۵ درصد از برق مصرفی خود از محل انرژی ‌ های تجدیدپذیر خبر داد.حمیدرضا صالحی ضمن بیان این مطلب افزود: مطابق ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانش ‌ بنیان، صنایعی که دیماند آنها بیشتر از یک مگاوات است، موظفند در سال نخست معادل یک درصد و تا سال پنجم معادل ۵ درصد از مصرف برق خود را از طریق ساخت نیروگاه تجدیدپذیر تامین کنند و در غیر این صورت، یک تا ۵ درصد از برق مصرفی این صنایع با نرخ تجدیدپذیر محاسبه و در قبض آنها اعمال می ‌ شود. وی ادامه داد: این قانون از ابتدای سال ۱۴۰۲ اجرایی می ‌ شود. این فعال انرژی ‌ های تجدیدپذیر خاطرنشان کرد: پیشنهاد ما این است که صنایع مشمول این قانون، از همان ابتدا اقدام به احداث دست ‌ کم ۵ درصد نیروگاه تجدیدپذیر کنند تا لازم نباشد سال ‌ به ‌ سال این ظرفیت را افزایش دهند.

صالحی گفت: همچنین اگر برای این صنایع امکان ‌ پذیر است، ظرفیت بیشتری نیروگاه تجدیدپذیر تا ۵۰ درصد از دیماند مصرفی خود نصب کنند که بتوانند درصد بیشتری از برق خود را با شبکه تهاتر کرده و دچار قطعی برق نشود.

وی اضافه کرد: در سال ‌ های اخیر و در انتهای بهار و تابستان هر سال شاهد قطعی برق بوده ‌ ایم، به ‌ صورتی که صنایع بزرگ با محدودیت در مصرف برق و به ‌ تبع آن کاهش تولید روبه ‌ رو بودند و همچنین برق واحدهای صنعتی که در شهرک ‌ های صنعتی واقع هستند، یک روز در هفته قطع شده است.

عضو هیات مدیره انجمن ساتکا افزود: در فصل زمستان نیز به ‌ دلیل کسری تراز گاز در کشور، شاهد قطعی مکرر برق در صنایع بوده ‌ ایم. این قطعی ‌ های برق برای کشوری که دارای قابلیت بسیار بالای ساخت ده ‌ ها هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر از جمله نیروگاه ‌ های بادی و خورشیدی است، شایسته نیست.

وی خاطرنشان کرد: باید بتوانیم ظرفیت بالقوه تولید برق از منابع تجدیدپذیر را به بالفعل تبدیل کنیم. این بازاری چند ده میلیارد دلاری برای کسب ‌ وکارهای انرژی ‌ های تجدیدپذیر است که ضمن تامین برق کشور می ‌ تواند صدها هزار شغل فقط در بخش انرژی ‌ های تجدیدپذیر در سراسر استان ‌ ها و شهرستان ‌ های کشور ایجاد کند ولی تاکنون بدان بی ‌ توجهی شده است.

رئیس هیات مدیره انجمن ساتکا گفت: مطابق با ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانش ‌ بنیان، یک ‌ چهارم منابع حاصله که در سال ۱۴۰۲ برابر حدود ۴۰۰ میلیارد تومان است، برای تسهیلات به واحدهای صنعتی جهت احداث نیروگاه تجدیدپذیر در نظر گرفته ‌ شده است؛ به عبارتی قانونگذار از یک سو واحدهای صنعتی را ملزم به احداث نیروگاه تجدیدپذیر کرده و از طسوی دیگر تسهیلات لازم را برای احداث نیروگاه فراهم کرده است.

صالحی ادامه داد: مطابق با این قانون نیمی از منابع حاصله برای خرید تضمینی برق تجدیدپذیر از صنایع بکار می ‌ رود. این منابع در سال ۱۴۰۲ برابر حدود ۸۰۰ میلیارد تومان است.

وی افزود: یک ‌ چهارم دیگر از منابع حاصله از ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانش ‌ بنیان صرف حمایت از آزمایشگاه ‌ های مرجع، شتابدهنده ‌ ها و شرکت ‌ های دانش ‌ بنیان در حوزه انرژی ‌ های تجدیدپذیر می ‌ شود که مقوله بسیار مهمی است. ما هنوز یک آزمایشگاه مرجع و مجهز برای تست پنل ‌ های خورشیدی در کشور نداریم و سازندگان داخلی نیازمند ارسال محصولات خود به آزمایشگاه ‌ های خارجی هستند که مستلزم هزینه زیاد و مقابله با شرایط تحریم کشور هستند.این فعال انرژی ‌ های تجدیدپذیر خاطرنشان کرد: استارت ‌ آپ ‌ ها و شتابدهنده ‌ ها می ‌ توانند نقش مهمی در توسعه صنایع انرژی ‌ های تجدیدپذیر در کشور بازی کنند و نیازمند توجه ویژه هستند.

صالحی با اشاره به اینکه در بخش صنایع کوچک و متوسط، تعداد ۵۰ هزار واحد صنعتی فقط داخل شهرک ‌ ها و نواحی صنعتی ایران وجود دارد، گفت: اگر هر کدام از واحدهای صنعتی به ‌ طور متوسط حدود ۲۰۰ کیلووات نیروگاه خورشیدی نصب کنند، ۱۰ هزار مگاوات ظرفیت جدید نیروگاه خورشیدی به مدار می ‌ آید که در ظهر تابستان به داد صنایع و وزارت نیرو خواهد رسید.

خرید تضمینی برق خورشیدی از صنایع

به گفته وی، وزارت نیرو از صنایعی که اقدام به احداث نیروگاه خورشیدی تا ۳ مگاوات کنند، طبق قرارداد خرید تضمینی ۲۰ ساله، برق را با نرخ ‌ های خرید تضمینی خریداری می ‌ کند. نرخ ‌ های پایه خرید تضمینی برای نیروگاه ‌ های با ظرفیت تا ۲۰ کیلووات برابر هزار و ۷۵۰ تومان و برای نیروگاه ‌ های ۲۰ تا ۲۰۰ کیلووات برابر ‌ هزار و ۶۵۰ تومان است. تا ۳ مگاوات نیز امکان احداث نیروگاه و خرید تضمینی وجود دارد. رئیس هیات مدیره انجمن ساتکا اضافه کرد: نرخ ‌ های پایه خرید تضمینی مشمول ضریب تعدیل می ‌ شوند که بر اساس تورم و افزایش نرخ ارز افزایش می ‌ یابند، به صورتی که نرخ ‌ های پایه سال ‌ های قبل هم ‌ اکنون مشمول ضرایب تعدیل تا ۵ برابر شده ‌ اند و درامد این نیروگاه ‌ ها ۵ برابر شده است.

سخن پایانی

در راستای سیاست ‌ های دولت سیزدهم و برنامه ‌ های وزارت نیرو مبنی بر توسعه نیروگاه ‌ های تجدیدپذیر و پاک با مجموع ظرفیت ۱۰ هزار مگاوات ( ۴ هزار مگاوات از نوع خورشیدی، ۳ هزار مگاوات بادی و ۳ هزار مگاوات خودتامین صنایع) و با استفاده حداکثری از ظرفیت ‌ های موجود به ‌ منظور کمک به حذف مشکلات ناشی از کمبود تولید برق در ساعات اوج مصرف و نیز تامین برق پایدار برای صنایع تولیدی؛ سازمان انرژی ‌ های تجدیدپذیر و بهره ‌ وری انرژی برق (ساتبا)، مدل خودتامین احداث نیروگاه را در دستور کار دارد. در واقع براساس این مدل، صنایع می ‌ توانند برای تامین بخشی از انرژی برق موردنیاز خود، نسبت به احداث نیروگاه ‌ های تجدیدپذیر اقدام کنند. از همین رو جهت بهبود محیط کسب ‌ وکار، سامانه ملی مجوزهای کشور به نشانی www . g 4 b . ir راه ‌ اندازی شد تا متقاضیان احداث نیروگاه ‌ های تجدیدپذیر و پاک از طریق این سامانه بتوانند به درگاه تخصصی سازمان ساتبا متصل شوند.