این مگاپروژه با کارفرمایی شرکت ملی نفت ایران و شرکت نفت و گاز پارس و مشارکت کنسرسیوم تماما ایرانی با راهبری سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در آستانه بهره‌برداری است.

نمایی کلی از فاز ۱۴ میدان پارس جنوبی

نخستین سکوی دریایی فاز ۱۴ پارس جنوبی با وزنی معادل ۲۵۰۰ تن در روز ۴ بهمن ۱۳۹۶ نصب شد. این سکو قادر است روزانه ۵۰۰ میلیون فوت مکعب گاز ترش غنی از بلوک فاز ۱۴ پارس جنوبی برداشت کند. همه مراحل طراحی، اجرا، نصب تجهیزات و بهره‌برداری از فاز ۱۴ پارس جنوبی توسط متخصصان داخلی انجام شده‌ است. روز پنجشنبه ۱۵ شهریور ۱۳۹۷ حمیدرضا مسعودی، مجری طرح توسعه فاز ۱۴ پارس جنوبی از نصب دومین سکوی طرح توسعه فاز ۱۴ خبر داد. وزن این سازه دریایی ۲۲۰۰ تن است که توسط کشتی نصاب HL۵۰۰۰ پس از تکمیل مراحل آماده‌سازی در محل تعیین شده قرار گرفت. این سکو ظرفیت تولید روزانه ۵۰۰ میلیون فوت مکعب گاز ترش را دارد. تمامی عملیات ساخت، بارگیری، انتقال و نصب سکو و همچنین عملیات خط لوله، حفاری و ساخت پالایشگاه بخش خشکی این طرح توسط متخصصان ایرانی انجام‌شده ‌است. مسعودی در آبان ۱۳۹۷ از راه‌اندازی این سکو خبر داد و گفت که با بهره‌برداری از این سکو و برداشت روزانه ۵۰۰ میلیون فوت‌مکعب گاز از آن، مجموع ظرفیت برداشت گاز از بخش فراساحلی این فاز به یک‌میلیارد فوت‌مکعب گاز در روز افزایش یافته ‌است. سومین سکوی دریایی فاز ۱۴ پارس جنوبی در روز ۲۲ تیر ۱۳۹۸ نصب شد. این سکو ۲۱ خرداد از ساحل صنعتی ایزوایکو در بندرعباس به آب انداخته شد و پس از طی مسافت ۵۵۰ کیلومتری در موقعیت نصب قرار گرفت. با نصب این سکو روزانه ۵۰۰ میلیون فوت مکعب گاز به ظرفیت تولید گاز از میدان مشترک پارس جنوبی افزوده می‌شود.

بهره‌برداری از آخرین پالایشگاه گازی پارس جنوبی

مدیرعامل شرکت مدیریت طرح‌های صنعتی ایران (IPMI) از شرکت‌های تابعه ایدرو در آستانه بهره‌برداری از فاز ۱۴ پارس جنوبی به‌عنوان آخرین پالایشگاه گازی پارس جنوبی گفت: طراحی، مهندسی، نصب، اجرا و راه‌اندازی این پالایشگاه به‌طور کامل به شرکت‌های ایرانی واگذار و با کیفیت مطلوب انجام شد. محمدرضا ناصح اظهارکرد: بیش از ۷۰ درصد کل کالای مورد نیاز فاز ۱۴ پارس جنوبی از طریق تولید‌کنندگان داخلی تامین شد که نسبت به سایر پالایشگاه‌های مشابه یک رکورد جدید در استفاده از توانمندی‌های داخلی را نشان می‌دهد.

ناصح همچنین با اشاره به سابقه مشارکت شرکت مدیریت طرح‌های صنعتی ایران در اجرای پروژه فازهای ۸، ۷، ۶ و فازهای ۱۷ و ۱۸ پارس جنوبی و سهم ۶۰ درصدی در پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی، افزود: با نگاه ویژه به توانمندی شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی و همسو با سیاست‌های کلی نظام برای نخستین‌بار در فاز ۱۴ برخی از تجهیزاتی که تا پیش از این از شرکت‌های خارجی به‌ویژه اروپایی تامین می‌شد به شرکت‌های ایرانی سفارش‌گذاری شد.

مدیرعامل شرکت IPMI تصریح کرد: از جمله این تجهیزات می‌توان از سیستم کنترل، شیرهای اطمینان، تجهیزات ابزاردقیق پالایشگاه، شیرهای کنترل فشار، مواد شیمیایی و کاتالیست‌های پالایشگاهی، پمپ‌های فرآیندی پالایشگاه و ساخت پمپ‌های کرایژونیک یا فوق سرد در ایران نام برد و این مهم نشان داد در صورت پیاده‌سازی و اجرای مناسب سیاست‌های اقتصاد مقاومتی ضمن بی‌اثر و خنثی کردن اثرات تحریم‌ها حتی امکان پیشرفت در شرایط بحران وجود دارد.

 پرونده پالایشگاه‌های پارس جنوبی بسته می‌شود

با راه‌اندازی کامل پالایشگاه فاز ۱۴، پرونده پالایشگاه‌های میدان گازی پارس جنوبی به‌طور کامل بسته می‌شود. به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز بوشهر، مجری طرح توسعه فاز ۱۴ پارس جنوبی گفت: محصولات این پالایشگاه مشابه طرح‌های دو فازی پارس جنوبی شامل روزانه ۵۰ میلیون مترمکعب گاز متان به‌منظور تزریق به خط لوله سراسری، ۷۷ هزار بشکه میعانات گازی، ۴۰۰ تن گوگرد و سالانه یک میلیون تن اتان و یک میلیون تن ال‌پی‌جی است.

محمدمهدی توسلی‌پور افزود: از سال ۱۴۰۰ تاکنون سه ردیف گازی پالایشگاه فاز ۱۴ عملیاتی شده و آخرین ردیف شیرین‌سازی پالایشگاه هم در آینده نزدیک وارد مدار می‌شود. وی گفت: تولید تجمعی گاز فاز ۱۴ تا به امروز قریب ۶۲ میلیارد مترمکعب تخمین زده می‌شود.

توسلی‌پور افزود: اجرای بخش پالایشگاهی فاز ۱۴ دقیقاً با تشدید تحریم‌های غرب علیه ایران آغاز شد و همان‌طور که انتظار می‌رفت شرکای خارجی از ارائه خدمات خودداری کردند، با این حال، پالایشگاه فاز ۱۴ بدون حضور شرکت‌های خارجی و با استفاده از توان فنی و تخصصی نیرو‌های ایرانی تکمیل شد. وی گفت: در بحث ساخت تجهیزات نیز سهم بخش داخل حدود ۷۰ درصد است که یک رکورد در ساخت پالایشگاه‌های پارس جنوبی به شمار می‌رود.

توسلی‌پور افزود: شرکت‌های خارجی که برخی از تجهیزات پالایشگاه را از آنها خریداری کرده بودیم و براساس قرارداد باید مسئولیت راه‌اندازی تجهیز را به‌عهده می‌گرفتند و هنگام راه‌اندازی در کنار نیرو‌های ایرانی حاضر می‌شدند؛ اما به دلیل تحریم‌ها از اجرای این قسمت از قرارداد خودداری کردند و ما با استفاده از توان شرکت‌های دانش‌بنیان کار را پیش بردیم. اکنون که یک سال از راه‌اندازی نخستین ردیف شیرین‌سازی گاز پالایشگاه می‌گذرد و شاهد موفقیت شرکت‌های داخلی هستیم. با رعایت همه استاندارد‌ها در استفاده از قطعات و تجهیزات و توجه به مسائل زیست محیطی، اما ما دیگر مانند گذشته به‌دلیل نبود شرکت‌های خارجی در زمان راه‌اندازی تجهیزات، نگرانی نداریم و می‌توانیم با اطمینان بالا تجهیزات‌مان را راه‌اندازی کنیم.

وی گفت: ارزش قراردادی و سرمایه‌گذاری در بخش حفاری، سکو‌های دریایی، خطوط لوله و تأسیسات خشکی این طرح ۵.۲ میلیارد دلار بوده که از سوی شرکت ملی نفت ایران تامین و پرداخت شده است.

طرح توسعه فاز ۱۴ پارس جنوبی به دو بخش خشکی و فراساحل تقسیم می‌شود. بخش خشکی این طرح شامل تأسیسات پالایشگاهی است و بخش فراساحلی شامل ۴ سکوی گازی (دو سکوی اصلی و دو سکوی اقماری)، ۴۴ حلقه چاه و دو رشته خط لوله ۳۲ اینچ است که گاز را از دریا در فاصله ۱۰۵ کیلومتری ساحل کنگان به پالایشگاه منتقل می‌کند و در عمل فرآیند شیرین‌سازی گاز را در بخش خشکی انجام می‌دهد.

هم‌اکنون ظرفیت تولید گاز میدان پارس جنوبی به ۷۰۰ میلیون مترمکعب در روز و در روز‌های سرد سال نیز مصرف بخش خانگی و تجاری به ۶۰۰ میلیون مترمکعب در روز هم رسیده است، همین آمار حاکی از نقش مهم پارس جنوبی در تولید گاز ایران است.

میدان گازی پارس جنوبی میدان مشترک گازی میان ایران و قطر است؛ بنابراین هر چه تولید از فاز‌های پارس جنوبی زودتر شروع شود به همان میزان به نفع ایران است و ورود این میزان گاز به شبکه سراسری سبب پایداری تولید گاز و افزایش رفاه شهروندان در بخش خانگی و صنعتی می‌شود.

سخن پایانی

میدان نفتی و گازی پارس جنوبی (در قطر: گنبد شمالی) بزرگ‌ترین میدان گازی جهان است، که در خلیج‌فارس و به‌طور مشترک، در آب‌های سرزمینی ایران در حدود ۳۳ درصد (استان بوشهر) و قطر حدود ۶۷ درصد واقع شده ‌است. همچنین این میدان دارای ذخایر نفتی قابل‌توجهی است که از سوی ایران طرح لایه‌های نفتی پارس جنوبی نامیده می‌شود و از طریق حفر ۷ حلقه چاه و کشتی فراورشی و صادراتی کوروش با ظرفیت ذخیره حدود ۷۰۰ هزار بشکه نفت خام بهره‌برداری از نفت آن میدان در حال اجراست. از سمت قطر نیز با همکاری شرکاء خارجی با حفر ۳۳۰ حلقه چاه و تا نیمه سال ۲۰۲۲ از طریق دو پایانه صادراتی شناور آسیا و افریقا که هرکدام ظرفیت ذخیره بیش از دو و نیم میلیون بشکه نفت خام را دارند برداشت نفت در حال انجام است. ایران و قطر از ابتدای برداشت از این میدان مشترک همواره در رقابت برای برتری در میزان بهره‌برداری از منابع هیدروکربنی این میدان بودند.

این میدان در سال ۱۹۷۱ کشف شد و بهره‌برداری از آن در سال ۱۹۸۹ آغاز شد. حجم ذخیره در جای گاز طبیعی میدان پارس جنوبی حدود ۵۱ تریلیون مترمکعب و ذخیره قابل برداشت آن ۳۶ تریلیون مترمکعب برآورد می‌شود. هم‌اکنون (۱۳۹۷) به‌طور متوسط روزانه یک میلیارد و ۲۱۰ میلیون مترمکعب گاز طبیعی از این میدان استخراج می‌شود، که ۶۱۵ میلیون مترمکعب در روز توسط شرکت ملی نفت ایران و روزانه ۶۰۰ میلیون مترمکعب نیز توسط قطر پترولیوم تولید می‌شود.