تحقیقوتوسعه حرف اول و آخر تولید خودرو
حدود ۸۰ درصد یک خودرو بهلحاظ ارزش مربوط به قطعات آن و حداقل کیفیت خودرو هم تا ۸۰ درصد مربوط به کیفیت قطعات آن است. یک خودرو باکیفیت خودرویی است که در آن از قطعات باکیفیت استفاده شده باشد؛ بنابراین اگر کیفیت قطعات مناسب نباشد، محصول نهایی هم نمیتواند کالایی باکیفیت باشد.
در حالحاضر بخشی از مسئله کیفیت خودرو مربوط به کیفیت قطعات مورداستفاده در آن است اما بخش دیگری از کیفیت آن، به فرآیند مونتاژ برمیگردد. دانش مونتاژ، دانشی حساس و مهم بوده و اگر قطعات بهدرستی کنار هم مونتاژ نشوند، هم کیفیت خودرو زیرسوال میرود و هم کیفیت قطعه را از بین میبرد.
اگر قطعات بدنه خوب باشند اما بهدرستی مونتاژ نشوند، سروصدای داخل اتاق خودرو ممکن است موضوع را به قطعهسازان مرتبط کند اما اینگونه نیست که بدنه مناسب تولید نشده، بلکه در بحث مونتاژ مشکلاتی وجود داشته و براساس دانش مونتاژ انجامنشده است؛ بنابراین به این موضوع برای کیفیت خودرو باید توجه شود.
ارتباط آلایندگی و کیفیت قطعات موضوع دیگری است که میتوان دو عامل مهم در اینباره عنوان کرد؛ موتور خودرو و سوخت. باید موتوری تولید شود که با استفاده از سوخت باکیفیت مانند سوخت با استاندارد یورو ۶ احتراق مناسبی داشته و البته سوخت مورداستفاده در آن هم باید باکیفیت باشد.
در حالحاضر خودروهای وارداتی بهویژه آنهایی که نرخ بالایی دارند، دارای موتورهای پیشرفتهای هستند اما باید از سوخت باکیفیت هم استفاده کنند. اگر برای این موتورها سوخت باکیفیت استفاده نشود با موتور پیکان تفاوتی نخواهند داشت، چون در نهایت دودی که از اگزوز آنها خارج میشود، آلاینده است. بنابراین هم موتور خودرو باید براساس طرحی پیشرفته تولید شده باشد و هم سوختی که مصرف میشود، باید مناسب و باکیفیت باشد. اینکه کیفیت نظر مشتریان را جلب نکرده به این برمیگردد که باید نخست کیفیت قطعات و دیگر کیفیت مونتاژ لحاظ شود.
اگر قطعه کیفیت مناسبی نداشته باشد محصول نهایی کیفیت لازم را نخواهد داشت. در بحث مونتاژ هم اگر درست عمل نشود، همینطور. اگر در هر دو بخش مشکل داشته باشیم، در نهایت وضعیت فعلی صنعت خودرو و کیفیت محصولات رقم خواهد خورد.
از سوی دیگر، سخنانی که درباره مدل خودروها و ارتقای کیفی قطعات مطرح میشود اینکه چرا کیفیت محصولات متناسب با استانداردهای روز جهان در حوزه صنعت خودرو نیست، عنوان میکنند که این موضوع به مدل خودرو برمیگردد و تا زمانیکه خودرویی مربوط به ۳ دهه قبل است، نمیتوان انتظار داشت کیفیت قطعات یا خودرو افزایش یابد، نوعی بهانه آوردن است.
نمونه وارداتی برخی مدلهای قدیمی که در حالحاضر در کشور تولید میشوند، بسیار باکیفیتتر از نوع داخلی آن است. به چند دلیل، دانش تولید قطعات در ایران هنوز به سطح بینالمللی نرسیده و قطعهسازان داخلی باید بپذیرند که در دانش فنی استفاده از ماشینآلات پیشرفته در مقیاس اقتصادی تولید، ضعف دارند. اگر بخواهیم قطعهای باکیفیت و نرخ مناسب تولید و عرضه کنیم باید دانش فنی مناسب را در اختیار داشته و مجهز به ماشینآلات و تجهیزات پیشرفته باشیم.
سرمایهگذاری سنگین نیاز است و البته باید مراکز تحقیق و توسعه پیشرفته هم فعالیت داشته باشند. پول نیاز است و در اندازههایی که امروز بیشتر واحدهای قطعهسازی ما هستند، پاسخگو بسیاری از این موارد نیست. برای همین مسئله است که تاکید داشتم و دارم که ادغام باید در قطعهسازی انجام شود.
واحدها باید در هم ادغام شوند تا توان مالی آنها بالا رفته و بتوانند روی دانش فنی و ماشینآلات سرمایهگذاری و در نهایت هم محصول با کیفیتی تولید کنند.
در ادامه، رقابت با تولیدکنندگان میلیونی در جهان است که در شیوههای تولید ما را راهنمایی کند.
چالش موجود در صنعت خودرو اینکه این صنعت با روندی کند به سوی فناوری حرکت میکند به دولتی بودن کارخانجات خودروسازی برمیگردد. در این شرایط، حس رقابت وجود ندارد و انحصار حاکم است؛ بنابراین انگیزه لازم برای تولید محصول باکیفیت با توجه به فناوری جهانی را ندارد. در حالیکه بخش خصوصی دلنگرانی زیادی برای حفظ مشتری و سودآور بودن تولید دارد، در حوزه کیفیت تمام تلاش خود را بهکار میگیرد که در فضای رقابتی بتواند به حیات خود ادامه دهد.
اما فرآیند دولتی بودن در صنعتی مانند صنعت خودرو باعث شده دولت در هر شرایطی اجازه ندهد تولید متوقف شود، حتی اگر تولید سودده نباشد یا توان رقابت با محصولات مشابه خود را نداشته باشد.
ضروری است در حوزه ساختار صنعت خودرو اصلاحات اساسی انجام شود تا تحقیق و توسعه حرف اول و آخر را در تولید و کیفیت محصولات بزند.