مسئولیت اجتماعی؛ تعهدی به امروز و فردا
مسئولیت‌های‌اجتماعی در یک شرکت معدنی مجموعه‌ای از معیارها و ارزش‌هایی است که در راستای دستیابی به استراتژی کلی مدنظر آن شرکت و برآورده شدن اهداف مدیریتی و عملیاتی پروژه‌ها تعریف می‌شود.
در کشورهای توسعه یافته و پیشرو معدنی، مسئولیت اجتماعی به عنوان یک اصل در راستای رفع چالش ها و مشکلات جامعه هدف پذیرفته شده است و همه شرکت معدنی متعهد هستند تا در قبال «حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی»، «حفظ اصول در امور جذب نیرو و بکارگیری آنها»، «ارزش و اهمیت دادن به خواسته های جوامع محلی و مشارکت و همکاری دو جانبه با آنها» و «تولید محصول پاک و با ارزش افزوده بالا» احساس مسئولیت کنند و اقدامات موثر را انجام دهند.
به گزارش صمت، به باور کارشناسان باوجود اینکه در سال های اخیر معدنکاران شرکت های دولتی یا خصوصی فعالیت های ارزنده ای در زمینه مسئولیت های اجتماعی انجام داده اند، اما این فعالیت ها در مقایسه با کشورهای معدنی جهان وسعت چندانی ندارد.
مسئولیتی بر دوش همه
حجت الله فیروزی، سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: اساسا اشخاص حقیقی و حقوقی که نسبت به محیط پیرامونی خود و مسائل و دغدغه های مرتبط با آن احساس وظیفه می کنند، تعهداتی برای مجموعه شان نیز قائل هستند. بسیاری از مردم عادی هم اقداماتی برای بهبود وضعیت منطقه خود انجام می دهند. به گزارش معدن نامه وی گفت: شهروندان یک کشور یا در مقیاس محدودتر، شهروندان یک شهر؛ نسبت به مشکلات و اقدامات موردنیاز در محیط زندگی خود بی تفاوت نیستند و برای مثال در زمینه فقر و بیکاری، مردم مستقل از سیستم های دولتی و وظایف و مسئولیت هایشان، تا حد امکان و در چارچوب اخلاقی برای رفع این موضوع کمک می کنند. در جامعه ما افراد زیادی هستند که این مسئولیت های اجتماعی را به دوش گرفته و خود را متعهد می دانند و برای آن گام های مثبت و مؤثر برمی دارند.
اقدامات بزرگ و تاثیرگذار
فیروزی گفت: در ابعاد بزرگ تر و تاثیرگذارتر، شرکت هایی که در عرصه اقتصادی فعالیت دارند، باید با توجه به شرایط اقتصادی و اختیارات، نقش بزرگ تری در قالب مسئولیت های اجتماعی ایفا کنند و آنها تعهداتی را پذیرفته اند و به آن جامه عمل پوشانده اند. این اقدام امری اخلاقی و تعهدی است که مجموعه ها برای خود قائل شده اند هر چند که در برخی موارد الزامی به انجام آن وجود نداشته است.
وی افزود: شرکت های تولیدی در حوزه صنعت و معدن هم مسئولیت هایی در راستای تامین رفاه عمومی برای خود تعریف کرده اند که مهم و اثرگذار است. برای نمونه در نقاط محروم کشور که شرکت های معدنی در حال استخراج منابع منطقه هستند و یا صنایع معدنی مشغول تولید محصول اند، خدماتی ارائه می شود که البته برای معدنکاران و صاحبان صنایع هزینه چشمگیری نیست اما می تواند منطقه را از محرومیت خارج کند و رفاه و آسایش نسبی را برای ساکنان آن منطقه فراهم آورد.
تعهد در برابر انتفاع
این عضو کمیسیون صنایع و معادن با اشاره به اینکه شرکت ها به واسطه درآمدهایی که به مدد منابع خدادادی از منطقه ای کسب می کنند، تعهداتی نسبت به آن منطقه به عهده دارند، گفت: این تعهدات را می توان به چند بخش تقسیم کرد از جمله حفظ محیط زیست و اکوسیستم که برای مراکز صنعتی یک گزینه بسیار مهم به شمار می آید، رعایت عدالت و شایسته سالاری در استخدام نیروهای موردنیاز، برآورده کردن تمامی نیازهای ضروری کارمندان و خانواده های آن ها، رفتار درست و انسانی با تمامی افراد مرتبط و همچنین تعهد در قبال رعایت حقوق مصرف کنندگان در صورت تولید کالا یا ارائه خدمت.
فیروزی افزود: علاوه بر این شرکت ها به صورت جزئی تر، با اقداماتی چون ایجاد یا ترمیم جاده های دسترسی منطقه، ایجاد یا بهسازی مدارس، لوله کشی آب شرب و... می توانند در رفع محرومیت مناطق موثر باشند.
وی گفت: بخشی دیگر از این خدمات با عنوان خیرخواهانه به شکل سرپرستی و پرداخت معاش کودکان بی سرپرست منطقه امکان پذیر است و در بحث سلامت با ایجاد مکان هایی برای اسکان بی خانمان ها یا مکانی برای سالمندان در منطقه مستقر و کمک به درمانگاه های آن محقق می شود.
فیروزی در ادامه گفت: البته هر شرکتی در وهله اول با نگاه حمایتی که به کارمندان بومی خود دارد، می تواند در ارتقاء شرایط اقتصادی آن محدوده نقش بسزایی ایفا کند.
امانت داری برای آیندگان
فیروزی با اشاره به اینکه محیط زیست و منابع طبیعی امانتی الهی است که نه تنها برای ساکنان منطقه، بلکه باید برای تمام کشور و نسل های آینده حفظ شود، گفت: مسئولیت اجتماعی شرکت ها و سازمان ها در حفاظت از محیط زیست، بر کاهش اثر زیان بار و مخرب عملکرد و تولیدات شرکت ها بر محیط زیست تمرکز دارد.
وی اظهارکرد: شرکت ها با هدف کاهش تولید عوامل مضر بر طبیعت به واسطه تولید محصولات، باید در مراحل تولید نوآوری داشته و سعی کنند با رعایت قوانین و موازین مربوط به حفاظت از محیط زیست، تولیدات خود را به گونه ای توسعه دهند که با محیط زیست سازگار باشد و زباله ها و دود حاصل از فعالیت آنها باعث آلودگی محیط زیست نشود. وی ادامه داد: دخیل کردن ملاحظات زیست محیطی و اجتماعی ناشی از اقدامات شرکت ها در فرآیند کار تولیدکنندگان بسیار اهمیت دارد.
به گفته این نماینده مجلس عرصه مسئولیت های اجتماعی فصل بزرگی از اقدامات را شامل می شود که هر شرکت موظف است وابسته به توانایی و حیطه اختیارات خود به آن ورود کند و به لحاظ اخلاقی، تعهدات خود به جامعه را بپردازد.
بی توجهی معادن به مسئولیت اجتماعی
کیومرث سرمدی واله، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی از بی توجهی برخی صاحبان معادن به مسئولیت اجتماعی گلایه کرد و گفت: معادن و کارخانجات فرآوری که در مناطق مختلف در سطح کشور مستقر شده اند و از امکانات منطقه استقراریافته استفاده می کنند، طبق قانون موظف اند بخشی از درآمد خود را به آبادانی و کارهای عام المنفعه در همان منطقه اختصاص دهند.
به گزارش دنیای معدن وی افزود: درحال حاضر، هم در سطح کلان و هم به صورت منطقه ای موضوع بی توجهی معادن و کارخانجات فرآوری به مسئولیت اجتماعی را مورد توجه قرار داده ایم.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه با ورود به این موضوع حرکت های مثبت و سازنده ای آغاز شد و کارخانجات و معادن پای کار آمدند.
ترمیم جاده و بهسازی روستا
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس افزود: در نخستین گام کارخانجات و معادن، در شهرستان اسدآباد همدان، کارخانجات و معادن مستقر در منطقه زیرسازی و آسفالت مسیر تردد روستائیان را به عنوان مسئولیت اجتماعی خود آغاز کردند.
سرمدی بهسازی روستاهای مجاور مناطق معدنی را هم از جمله اقدامات مرتبط با مسئولیت احتماعی دانست و گفت: در این راستا نام 4 روستا را به کارخانجات و معادن مستقر در شهرستان ارائه داده ایم تا این کارخانجات به مسئولیت اجتماعی خود عمل کنند و نسبت به بهسازی این روستاها اقدام کنند.
به گفته این نماینده مجلس بهسازی روستای یاد شده به اعتباری افزون بر ۱ . ۵ میلیارد تومان نیاز دارد که این هزینه را کارخانجات و معادن شهرستان تقبل کرده اند.
سخن پایانی
شرکت ها و فعالان حوزه معدن و صنایع معدنی برای اینکه در کسب وکار خود موفق باشند، باید مسئولیت خود را در قبال محیط زیست منطقه، جامعه و تمام کسانی که تحت تاثیر فعالیت های شرکت قرار می گیرند، رعایت کنند. زمانی که یک شرکت به معنی واقعی کلمه به اهداف و ضرورت ایفای مسئولیت های اجتماعی خود در یک منطقه از کشور واقف باشد و به آن عمل کند، با مشکلات و موانع زیست محیطی، اعتراضات و کارشکنی های جوامع محلی روبه رو نخواهد شد، بلکه به عکس زمینه را برای فعالیت شرکت معدنی فراهم خواهند کرد.
