چرا فرمان خودرو سفت می‌شود؟
فرمان خودرو ازجمله بخش‌هایی است که راننده به‌صورت مداوم با آن سروکار دارد. بنابراین توجه به آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و عملکرد مناسب فرمان خودرو علاوه بر راحتی راننده موجب حس امنیت و عملکرد دقیق خودرو می‌شود.
این روزها بسیاری از خودروها مجهز به فرمان هیدرولیک هستند، هرچند که پیش از آن‌یک سری از خودروها فرمان مکانیکی داشتند. این در حالی است که پای فرمان برقی به برخی از محصولات تولید داخل بازشده است. در این میان ممکن است پس از مدتی کار کردن، مشکلاتی برای فرمان خودرو به وجود آید. یکی از آزاردهنده‌ترین موارد سفت شدن فرمان است که برای راننده عذاب‌آور می‌شود. روزگار خودرو در این گزارش به بررسی علل سفت شدن فرمان خودرو و راه‌حل رفع این مشکل پرداخته است.
فرمان خودرو نیز همانند سایر بخش‌ها نیاز به نگهداری و تنظیمات مناسب دارد. در غیر این صورت با مشکلات گوناگونی مواجه می‌شود که یکی از آن‌ها سفت شدن است.
لاستیک و رینگ
یکی از ساده‌ترین مواردی که می‌تواند باعث ایجاد سفتی در فرمان و سخت شدن حرکت فرمان شود، باد لاستیک‌ها است. درصورتی‌که باد لاستیک کم شده باشد با سفت شدن فرمان مواجه می‌شوید چراکه میزان اصطکاک لاستیک با زمین افزایش‌یافته و برای حرکت لاستیک‌ها نیروی بیشتری صرف خواهد شد. درنتیجه بهتر است در نخستین مرحله باد لاستیک‌ها را چک کنید.
علاوه بر این سایز رینگ و لاستیک نیز در این خصوص تأثیر دارد. درصورتی‌که لاستیک خودرو و رینگ آن را تعویض کرده باشید و از نمونه‌های پهن‌تر استفاده کنید احتمالاً باعث سفت‌تر شدن فرمان می‌شود. استفاده از تایر با آج درشت نیز از سایر موارد است که به سیستم فرمان خودرو فشار وارد می‌کند.
تسمه، پمپ و روغن هیدرولیک
در مرحله بعد اگر هیچ‌کدام از این موارد باعث سفت شدن فرمان شما نشده بود باید سراغ تسمه هیدرولیک بروید. تسمه هیدرولیک وظیفه انتقال نیرو به پمپ هیدرولیک را دارد. اگر برای این تسمه مشکلاتی نظیر شل شدن، فرسودگی یا پاره شدن به وجود آید، فرمان خودروی شما به‌سختی تکان می‌خورد. هر موقع با این موارد مواجه شدید به‌سرعت نسبت به تعویض تسمه اقدام کنید.
در کنار تسمه هیدرولیک، روغن هیدرولیک نیز ازجمله گزینه‌هایی است که باید نسبت به آن توجه ویژه داشته باشید.
این در حالی است که تصور بسیاری از افراد این است که روغن‌موتور نیاز به تعویض دارد اما سایر روان کارها نظیر روغن گیربکس و روغن هیدرولیک نیز نیاز به تعویض دارد. روغن هیدرولیک در حقیقت وظیفه روان کاری فرمان خودرو را بر عهده دارد. پیشنهاد می‌شود که روغن هیدرولیک خودرو به هر ۲ سال یک‌بار تعویض شود. اگر سطح روغن کاهش پیداکرده باشد نیز فشار در سیستم فرمان ایجاد می‌شود پس بهتر است کمی از همان روغن به آن اضافه کنید.
همچنین صدای جیغ هنگام چرخش فرمان یکی از علائم کاهش سطح روغن است. درنتیجه بهتر است این نوع صداها را جدی بگیرید.
پمپ هیدرولیک نیز بخش دیگری از سیستم فرمان محسوب می‌شود که خرابی آن باعث ایجاد فشار خواهد شد. کاهش توان پمپ هیدرولیک نیز منجر به سفت شدن فرمان می‌شود و بهتر است این مورد را در مراحل آخر تست کنید. هرچند که این مورد در خودروهای با کارکرد بالا رخ می‌دهد و از نشانه‌های آن زوزه و جیغ در هنگام چرخاندن فرمان است که البته با گاز دادن چرخش فرمان راحت‌تر می‌شود. این نکته را باید گفت که اگر در سیستم هیدرولیک خودرو هوا وجود داشته باشد نیز فرمان به‌سختی چرخانده می‌شود.
جعبه‌فرمان
اگر هیچ‌یک از موارد بالا باعث سفت شدن فرمان خودروی شما نشده بود، احتمالاً جعبه‌فرمان خودرو مشکل دارد. آسیب دیدن قطعه مارپیچی که در جعبه‌فرمان وجود دارد می‌تواند باعث سفت شدن فرمان خودرو شود.
چک کردن روغن هیدرولیک
روغن‌موتور ازجمله مواردی است که صاحبان خودروها معمولاً به آن اهمیت زیادی می‌دهند و پس‌ازآن روغن گیربکس از دیگر مواردی است که ممکن است به آن توجه شود. این در حالی است که به مواردی ازجمله روغن هیدرولیک عموماً توجهی نمی‌شود درصورتی‌که این روان کار نیز باید با فواصل معین در خودرو تعویض شود. اگر روغن هیدرولیک کم باشد فرمان خودرو به‌سختی می‌چرخد و سفت می‌شود و درنهایت ممکن است آسیب‌هایی نیز به سیستم فرمان وارد شود.
مخزنی برای روغن هیدرولیک در خودروها در نظر گرفته می‌شود که به‌صورت استوانه‌ای و از جنس فلز یا پلاستیک است. این مخزن معمولاً دارای درجه‌بندی است یا از کلمات HOT و COLD در آن استفاده‌شده که می‌توانید از این طریق میزان روغن را در حالت گرم و سرد چک کنید.
برای چک کردن میزان روغن باید گیج روغن را بیرون بکشید و ابتدا آن را توسط دستمال پاک‌کنید و دوباره آن را داخل مخزن فروببرید و سپس میزان روغن را چک کنید. علاوه بر چک کردن میزان روغن به رنگ آن نیز توجه داشته باشید چراکه روغن خوب باید دارای شفافیت و رنگ مایل به‌صورت باشد.
درصورتی‌که رنگ‌روغن هیدرولیک به سمت قهوه‌ای یا سیاه رفته باشد باید به تعمیرگاه مراجعه کنید تا ضمن تعویض روغن، بخش‌های مختلف سیستم فرمان را نیز بررسی کند.
نوع روغن هیدرولیک، درجه گرانروی، برند مورد تأیید، حجم آن و زمان تعویض در دفترچه راهنمای خودرو ذکر می‌شود. اگر روغن هیدرولیک خودرو کاهش‌یافته باشد، می‌توانید روغن مناسب را با در نظر گرفتن سرد یا گرم بودن خودرو سرریزکنید. ممکن است در برخی مواقع به‌شدت نیاز به تعویض روغن هیدرولیک داشته باشید، کفته می‌شود که این امکان وجود دارد که از روغن گیربکس یا واسکازین می‌توان برای روغن هیدرولیک نیز استفاده کرد اما به‌صورت کلی این کار پیشنهاد نمی‌شود.
سخن پایانی
قیمت روغن هیدرولیک در ارزان‌ترین حالت ممکن در مدل‌های ۱ لیتری حدود ۳۵ هزار تومان است و گران‌ترین مدل باقیمت ۴۰۰ هزار تومان در بازار فروخته می‌شود. پمپ هیدرولیک نیز برای خودروهای داخلی حدود ۱.۵ الی ۲.۵ میلیون تومان قیمت دارد. همچنین تسمه هیدرولیک نیز برای تولیدات داخلی تقریباقیمتی بین ۸۰ تا ۲۰۰ هزار تومان دارد.
