صحبت از انقلاب صنعتی و هوش مصنوعی و... که در شرایط کنونی جهان را دربرگرفته، عجیب نیست، اما در مقابل اگر به صورت کلان به موضوع نگاه کنیم در بسیاری از زمینه‌های اقتصاد و صنعت هم عقب مانده‌ایم و باید بر آنها متمرکز شویم. در یک نگاه جامع‌تر، واقعیت این است که ما اصول اولیه، نه‌تنها تولید، بلکه مونتاژ خودرو را هم نمی‌دانیم. وقتی صحبت از اصول اولیه مونتاژ می‌شود در این مسیر حلقه‌های گوناگونی مانند واردات مواد اولیه، طراحی و تولید قطعه، زنجیره تامین... در کنار هم تشکیل یک زنجیره را تشکیل می‌دهند که بخش قابل‌توجهی از این حلقه‌ها به‌دلیل تحریم‌ها و همچنین سوءمدیریت دچار مشکل هستند. وقتی درباره خودروهای معمولی داخلی و چینی که تکنولوژی چندان پیشرفته‌ای هم ندارند، دچار مشکل هستیم، صحبت از هوشمندسازی صنعت خودرو دور از دسترس می‌نماید. پس وقتی صحبت از هوشمندسازی می‌کنیم، بهتر است قدری تامل کنیم و ببینیم کجا هستیم. ما در صنعت خودرو نخست باید اصول پایه مونتاژ یک خودرو را به‌درستی پیاده کنیم. وقتی می‌توانیم از مرحله مونتاژ عبور کنیم و به تولیدکننده خودرو تبدیل شویم که طراحی صفر تا صد تمام قطعات و تکنولوژی‌ها از خودمان باشد و در صنعت خودرو مولد باشیم. در شرایطی که مونتاژکار هستیم و برای خودروهای که سال‌هاست در داخل تولید می‌کنیم، نیازمند واردات مواد اولیه و قطعات هستیم، تولیدکننده محسوب نمی‌شویم. در این شرایط، صحبت از هوشمندسازی صنعت خودرو و تولید خودروهای هوشمند، عجیب و دور از دسترس است.

بین خواستن تا فراهم شدن ابزار و زیرساخت برای تحقق خواسته، فاصله بسیار است. هوشمندسازی و تولید خودرو هوشمند خوب است، اما آیا ابزار آن را در اختیارداریم؟ خیر نداریم. اینکه می‌خواهیم به وضعیت خوب و مدرنی برسیم و نگاه‌مان تحول‌گرایانه باشد، جنبه مثبت موضوع است، اما در این شرایط، با وجود ناکافی‌بودن زیرساخت‌ها برای توسعه صنعت، بدهی و زیان صنعت خودرو و وضعیت تحریم‌ها و مشکلات ارز، تحقق آن بعید به نظر می‌رسد. از زمانی که ای‌سی‌یو به خودروها اضافه شد، به‌نوعی هوش به صنعت خودرو راه یافت که دست‌کم به بیش از ۲۰ سال گذشته بازمی‌گردد. هر قدر گذشت، بر تعداد ای‌سی‌یوهای مورداستفاده در خودروها اضافه و برای خودروهای جدید، سیستم الکترونیکی پیشرفته‌تری به‌کار گرفته شد. این رویکرد چه برای خودروهای بنزینی و چه برقی، کاربرد دارد. هوشمندسازی کلمه کلی است که هم آپشن‌ها از فنی تا ایمنی و هم استانداردهای خودرویی را در برمی‌گیرد. این روندی است که در جهان دنبال می‌شود. هوشمندسازی صنعت خودرو و همچنین تولید خودروهای هوشمند در کشورمان، در شرایط تحریم و با کمترین ارتباطات بین‌المللی به‌ویژه در ارتباط با کشورهایی که در صنعت خودرو برتر هستند، امکان‌پذیر نیست. برقراری ارتباطات یکی از ابزارهای بسیار کلیدی در هوشمندسازی خودروهاست تا بتوانیم به دانش جهانی این بخش دسترسی داشته باشیم. وقتی به اینترنت جهانی و یک‌سری اپلیکیشن‌ها دسترسی نداریم، قطعا نمی‌توانیم قدم در این مسیر بگذاریم. هر وقت پیش‌نیازها را توانستیم فراهم کنیم، می‌توانیم از حوزه‌های های‌تک و پیشرفته‌تر و حتی خودروهای برقی صحبت کنیم. فراهم نبودن زیرساخت‌ها، در دسترس نبودن تکنولوژی، تامین نشدن قطعات و عدم‌باورپذیری، موانع بزرگی در مسیر حرکت صنعت خودرو ما به سمت هوشمندسازی است. با شرایطی که داریم شاید تا ۲۰ سال دیگر، تولید خودروهای هوشمند به مرحله اولیه برسد. به‌طور کلی، هر تکنولوژی در هر زمینه‌ای وارد کشور شود، یکی از اصول اولیه آن، تامین‌کنندگان قطعات یدکی و قطعه‌سازان هستند، چون فروش خودرو بدون خدمات پس از فروش معنایی ندارد. ما در این بخش نیز درحال‌حاضر ضعف‌های بزرگی داریم که نباید نادیده گرفته شود. وقتی در سطح کلان و زیرساختی حرکت جدیدی در صنعت خودرو نمی‌بینیم صحبت از برقی‌سازی هم آرمانی دور به‌شمار می‌رود. اینکه وزیر صمت رویکرد تحول‌گرایانه دارد، اتفاق خوبی است، اما حرکت واقعی نیازمند ابزارهای کلانی است که فراهم‌سازی بخش قابل‌توجهی از آنها به اقتصاد سیاسی بستگی داد؛ اینکه بتوانیم ارتباط گسترده با کشورهای جهان داشته باشیم، بتوانیم سرمایه‌گذار خارجی جذب کنیم، بستر صنعت خودرو را بروزتر کرده و ضمن گسترش دادن آن، از تکنولوژی‌های صاحب سبک صنعت خودرو استفاده کنیم. در شرایط تحریم و نبود روابط بین‌المللی، صحبت از هوشمندسازی تیتر جذابی است که گذاراست و به نتیجه خاصی منجر نمی‌شود.در نهایت اینکه گام نخست برای حرکت صنعت خودرو در مسیر جدید همگام با تغییر و تحولات جهانی، پذیرش این واقعیت است که باید از واردات و مونتاژ اصولی خودروهای برقی و هوشمند شروع کنیم. اگر گام نخست را اصولی برداریم تا حدودی از آنچه در صنعت خودرو جهان می‌گذرد، عقب نخواهیم ماند و از سوی دیگر، کم‌کم مسیر را برای داشتن صنعت خودرویی مدرن و در عین حال توانمند و مولد باز خواهیم کرد.