«بـهـار» در فـصـل رکـود
«خیابان سمیه» ساعت ۱۱ صبح؛ هنوز خیلی از مغازه‌ها رغبتی به بالادادن کرکره مغازه خود ندارند و چراغ کسب آنها خاموش است. خیابان پر از تاکسی‌های زردرنگ و موتورهایی است که از کنار ماشین‌ها لایی می‌کشند. از پشت شیشه برخی از مغازه‌ها مانکن‌های کودکانه با آن لبخند‌های ژکوندشان خودنمایی می‌کنند؛ ناخودآگاه لبخندی روی لبم می‌آید. قدم‌زنان به سمت مقصد می‌روم.
«خیابان سمیه» ساعت ۱۱ صبح؛ هنوز خیلی از مغازه‌ها رغبتی به بالادادن کرکره مغازه خود ندارند و چراغ کسب آنها خاموش است. خیابان پر از تاکسی‌های زردرنگ و موتورهایی است که از کنار ماشین‌ها لایی می‌کشند. از پشت شیشه برخی از مغازه‌ها مانکن‌های کودکانه با آن لبخند‌های ژکوندشان خودنمایی می‌کنند؛ ناخودآگاه لبخندی روی لبم می‌آید. قدم‌زنان به سمت مقصد می‌روم. آفتاب زمستانی کمی از سوز سرما کم کرده و خودنمایی می‌کند. در مسیر مقصد، مغازه‌ها تک‌وتوک باز هستند و برخی آستین بالا زده و با یک دستمال و شیشه پاک‌کن به جان شیشه‌های ویترین افتاده‌اند. هرازگاهی نیز بوی ناب اسپند می‌آید و مغازه‌ای که غرق در دود است؛ شاید برای دور از نظر رقیبان ماندن و شروع یک روز پرفروش. «خیابان بهار» مقصد تازه بازارگردی صمت است.محله بهار یکی از محله‌های مرکز تهران است که از شرق به خیابان شریعتی، از غرب به خیابان بهار، از شمال به خیابان بهار شیراز و از جنوب به خیابان انقلاب اسلامی منتهی می‌شود. خیابان بهار به دو قسمت جنوبی از خیابان انقلاب تا خیابان طالقانی و شمالی از خیابان طالقانی تا خیابان بهار شیراز تقسیم می‌شود. برج بهار و بورس لباس بچه در خیابان بهار جنوبی واقع است. در صورتی که قصد خرید حضوری دارید و به‌دنبال بهترین فروشگاه‌های سیسمونی در تهران هستید، بهتر است به خیابان بهار مراجعه کنید. خیابان بهار را می‌توان قدیمی‌ترین بورس سیسمونی نوزاد در تهران دانست. این خیابان نسبت به دیگر مراکز خرید ملزومات کودک، شناخته‌شده‌تر و محصولات آن دارای تنوع بیشتری است، اما این محصولات قیمت‌های بالاتری نیز دارند. پس اگر بودجه شما برای خرید سیسمونی اقتصادی است، بهتر است گزینه خیابان بهار را کنار بگذارید و به سراغ مراکز خرید دیگری بروید. برای خرید سیسمونی در نخستین مرحله باید بودجه موردنیاز را تهیه کنید. اگر می‌خواهید حداقل هزینه ممکن را برای خرید سیسمونی کنید، باید از برخی خریدهای اضافی صرف‌نظر کنید. پس مهم‌ترین قسمت تهیه لیست سیسمونی است. لیست سیسمونی موردنیاز خود را تهیه و سپس برای خرید اقدام کنید. تهیه لیست به شما کمک می‌کند تا از خریدهای اضافی خودداری کنید. ۴ گروه از اصلی‌ترین لوازمی که باید تهیه کنید، شامل لباس، لوازم بهداشتی و مراقبتی، کالسکه و کریر، تخت و کمد است. در اینجا لازم است اشاره‌ای به یکی از رسوم قدیمی داشته باشیم؛ خرید سیسمونی توسط خانواده دختر. رسمی قدیمی که بسیاری از خانواده‌ها به آن پایبند هستند و تهیه اقلام موردنیاز برای نوزاد تازه به‌دنیا آمده را برعهده می‌گیرند. اما اکنون با وضعیت بد اقتصادی دیگر شرایط متفاوت شده و بسیاری از عروس و دامادها خودشان سیسمونی نوزادشان را تهیه می‌کنند، زیرا خانواده‌ای که هنوز از بار سنگین تهیه جهیزیه کمر راست نکرده باید به فکر خرید سیسمونی باشد و باتوجه به افزایش شدید قیمت‌ها و چشم‌وهم‌چشمی‌ها بار دیگر کمرشان زیر بار خرید سیسمونی نیز خم می‌شود. البته این روزها کافی است سری به شبکه‌های اجتماعی بزنید تا حسابی شاهد فخرفروشی مادران در انتظار فرزند باشید که پز سیسمونی خریداری‌شده برای نوزادشان را می‌دهند. هرچند تحمیل این هزینه سنگین به خانواده دختر کار پسندیده‌ای نیست، اما این آداب جدید و فخرفروشی‌ها نیز آثار زیانباری را به جامعه تحمیل خواهد کرد.
کف هزینه سیسمونی، ۴۰ میلیون تومان
وارد یکی از پاساژهای قدیمی خیابان بهار می‌شوم. در ورودی پاساژ ماشین حمل کودک رنگی و کوچکی برای اجاره گذاشته شده بود. در این مرکز خرید مغازه‌های بسیار سیسمونی‌فروشی رخ‌نمایی می‌کنند. به سمت یکی از مغازه‌های بزرگ مرکز خرید رفتم. پس از معرفی خود و هدفم از گزارش‌های بازارگردی گپ‌وگفتی با صاحب مغازه داشتم. اولین سوالم این بود:
- وضعیت بازار سال ۱۴۰۲ را چطور ارزیابی می‌کنید؟
- افتضاح، اصلا کلمه دیگه‌ای ندارم که بتونم جاش بذارم. اوضامون خیلی خرابه. مشتری داریما اما خبری از خریدار نیست. میان یه قیمتی می‌گیرن و میرن.
- به‌نظر شما این بازار بی‌مشتری ناشی از چیست؟
- والا هیچی جز گرونی نیست. مردم پولی ندارن که بخوان بابت انواع و اقسام این وسیله‌ها بدن.
- کالاهای شما داخلی هستند؟
- خیر، داخلی‌هارو با این کیفیت کی می‌گیره خانم؟ البته تک‌وتوک توش کار باکیفیتم پیدا میشه‌ها، اما نه، ما بیشتر جنسامون خارجیه. اصلا همچین کارای تولید داخل نداریم.
- باتوجه به اینکه کالاهای شما خارجی هستند، نوسانات نرخ دلار در سال ۱۴۰۲ چقدر موجب افزایش نرخ شده است؟
- هر خرید با خرید بعدی فرق داره. هر ۲ هفته یه بار یه نرخ جدید می‌دن! قیمت هر هفته خرید با خرید قبلی حدودا ۱۰ تا ۱۵ هزار تومان تفاوت دارد و هر بار به این افزایش نرخ افزوده می‌شود.
- نرخ کالسکه‌ها از چه رقمی شروع می‌شود؟ اصلا می‌توان کالسکه را یکی از اقلام مهم سیسمونی به حساب آورد؟
- قیمت کالسکه از ۵ میلیون تومن شروع میشه و تا ۷۰ میلیونم می‌رسه. صندلی ماشینم که الانا خیلی استفاده میشه، از ۴ میلیون داریم تا ۴۰ میلیون؛ اما نه کالسکه و نه صندلی ماشین هیچ‌کدوم واجب نیس.
- قیمت شیشه شیر از چه رقم‌‌هایی شروع می‌شود؟
- نرخ شیشه شیر از ۳۰۰ تومن شروع میشه؛ بستگی به سلیقه‌شون و جیب‌شون داره. ببین الان نمی‌تونی زیاد بگی چی خوبه و چقدر؛ همش بستگی به جیب خریدار داره.
- اگر شخصی فقط بخواهد یکسری اقلام ضروری را تهیه کند، باید چقدر هزینه بپردازد؟
- مثلا شامپو که واجبم هستش قیمتش از ۴۰ تومن شروع میشه تا یک میلیون و ۲۰۰ تومن. بستگی به برندی داره که انتخاب می‌کنی. کسی که بخواد با پایین‌ترین هزینه یه سیسمونی جمع کنه که توش شیشه‌شیر و پستونک و حوله و شامپو و کرم سوختگی باشه باید ۳۰ تا ۴۰ میلیون هزینه کنه.
- باتوجه به شرایط فعلی بازار چه پیش‌بینی از ۱۴۰۳ دارید؟
- با اوضاعی که امسال داشتیم، سال دیگه بدتر میشه که بهتر نمیشه.
صاحب مغازه ناامید از وضعیت اقتصادی بازار هر جمله را با نگاهی به اجناس خود به پایان می‌رساند. شاید این گپ‌وگفت دوستانه یادآور جنس‌هایی شد که مدت‌هاست خریداری برای آنها نیست.
وسایل بچه اول برای بچه‌های بعدی نگه داشته می‌شود
سری به یکی دیگر از مغازه‌های مرکز خرید زدم که در انتهای سالن واقع شده بود؛ مغازه‌ای بزرگ که زیبایی پیش‌بندهای آن من را جذب کرد. وارد مغازه شدم. همکار صاحب مغازه مشغول جمع‌آوری برخی از اجناس در گونی بزرگ بود. خود را معرفی کردم و سر صحبت باز شد که فرد مشغول هم هرازگاهی چشم‌های خود را گرد می‌کرد و به سوالات پاسخ می‌داد. سوالاتم را این‌گونه شروع کردم:
- اگر فردی بخواهد یک سیسمونی تمام‌عیار تهیه کند، باید چقدر هزینه کند؟
- با تخت و کمد و کالسکه حدود ۳۰۰ میلیون تومن.
- -کالاهای شما داخلی هستند؟
- خیلی کم؛ اصلا کسی که میاد بهار خرید می‌کنه، می‌دونه اینجا خارجی‌فروشن و اونایی میان که دنبال کار خوبن. اگر کار ایرانی بخوان باید برن سمت جمهوری و عبدل‌آباد. در کل قشر متوسط رو به بالا برای خرید سیسمونی میاد بهار.
- قیمت سه‌تیکه‌های تشک، بالشت و پتو که تنوع بسیاری هم دارد و از اقلام ضروری محسوب می‌شود، چند است؟
- از ۸۵۰ هزار تومن شروع میشه و به ۸ میلیون هم می‌رسه. پتو دورپیچ هم داریم که تا یک سال استفاده میشه و قیمت کالاهای این دسته از ۹۸۰ تومن شروع میشه.
- وضعیت فروش اجناس خارجی باتوجه به نوسانات نرخ دلار چطور است؟
- قیمت‌ها برای سال ۱۴۰۳ بالا میره و ۲۵ درصد افزایش نرخ رو حتما داریم. مراکز پخش از اول سال تا الان ۶۰ درصد افزایش نرخ داشتن و خیلیاشونم الان که اوضاع دلار خرابه فروش رو بستن، اما داخلیا نه، شاید حدود ۲۰ درصد تو سال ۱۴۰۲گرون شده باشن.
- قیمت وان‌های حمام کودک از چه رقمی شروع می‌شود؟
-نرخ وان‌های ساده از ۸۵۰ تومن شروع میشه، اما وانای پایه‌دار از یک میلیون و ۲۰۰ شروع میشه تا ۴ میلیون.
- وضعیت مشتری‌ها هنگام خرید چطور است؟
- وضعیت خیلی بد شده؛ من انقدر مشتری دارم که میاد میگه تو رو خدا با ما راه بیا، من پارسال جهیزیه دخترمو دادم هنوز قسطش تموم نشده باید سیسمونی بدم. اما خب یکم این رسم‌و‌رسوم‌ها کم شده و خیلی از مشتری‌های ما کسانی هستن که بچه‌دار نشدن اما هرچند وقت یکبار میان و خرید می‌کنند خرد خرد.
- مشتریان شما معمولا چند فرزند دارند؟
- الان دیگه زمونه عوض شده. اکثرا کسایی میان که یه بچه دارن و حالا دومی تو راهه؛ دیگه تازه‌عروس و دومادا با این وضعیت اقتصادی داغون تن به بچه‌دار شدن نمی‌دن. اونم فکر کردی چه جوری میان خرید؟ بیشتر مشتری‌ها وسیله‌های بچه اول رو نگه داشتن برای دومی؛ از پتو و حوله بگیر تا وان حموم.
- اگر شخصی فقط بخواهد یکسری اقلام ضروری را تهیه کند، چقدر هزینه لازم است؟
- با اقلام کم، اما باکیفیت حدود ۱۵ میلیون آب می‌خوره براشون.
- باتوجه به شرایط فعلی بازار چه پیش‌بینی از بازار ۱۴۰۳ دارید؟
- هر سال بدتر از پارسال. هر سال مردم دستشون تنگ‌تر میشه.
وارد مغازه شدم و خودم را معرفی کردم. دست‌هایش را بالا کرد و با خنده‌ای که بر لب داشت گفت: «بنویس خانم، بنویس بیچاره شدیم از این بازار». تمام مدت مصاحبه خنده از لبانش نمی‌افتاد.
کاش بازار تغییر کند
سری به یکی از لباس‌فروشی‌های بزرگ پاساژ زدم. دختر جوانی مشغول تا کردن لباس‌های نوزاد است که تنوع و زیبایی آنها حسابی در قفسه‌ها دلبری می‌کند. بعد از معرفی خود وارد گپ‌وگفت با این خانم جوان می‌شوم.
- وضعیت بازار در سال ۱۴۰۲ چطور بود؟
- اصلا خوب نبود؛ مشتری هستا، نه که نباشه، اما خب فروش خاصی نداریم.
- شما پوشاک بچه تا چه سنی دارید؟
- از سایز صفر تا یک سال و نیم.
- وضعیت نرخ اجناس چطور بود؟ چقدر دچار افزایش نرخ شد؟
- والا از اول سال تا الان شاید رو هر جنسی از ۱۵۰ تا ۳۰۰ تومن اضافه شده.
- هر چند وقت یک بار تغییر اجناس مغازه و افزایش موجودی دارید؟
- ببین بازار خرابه، مشتری نداریم، اما خب جنسا نمیشه هی جلو چشم باشه؛ جنسی که هی جلو چشم باشه قدیمی محسوب میشه. اگرم فروش نره می‌بریم انبار، اما خب همین هزینه انبار هم خیلی زیاده.
- به‌نظرتون مردم چقدر قادر به تامین هزینه‌های سیسمونی هستند؟
- الان وضع فرق داره. شاید فقط ۲۰ درصد افراد بتونن از پس این خرجا بر بیان؛ همه چی خیلی گرون شده. الان دیگه همین لباس بچه از لباس ادم بزرگ گرون‌تره.
- تا حالا امکان داشته در همین بازار راکد، یک روز فروش خیلی خوبی داشته باشید؟
- آره؛ اما باز هم شرایط خیلی با سال‌های قبل فرق داره. ببین مثلا روزی بوده ۳۰ میلیون فروش داشتیم، اما خب شاید این فقط برای شب عید باشه. در کل بخوای حساب کنی تو اون فروش خوبه هم سود خاصی نداریما.
خانم فروشنده همین‌طور که مشغول تا کردن لباس‌ها بود، در نهایت سری تکان داد و با لبخندی گفت: «چه می‌دونم؛ ایشالا که بازار یه تکونی بخوره».
برای تخت و کمد
مغازه آخری که برای پرس‌وجو از وضعیت بازار آن را انتخاب کردم، در فروش تخت و کمد بچه فعال بود و به‌قول فروشنده کارهای آن شرکتی و وارداتی بود. رنگ‌های ملایم تخت و کمدها و دکوری‌هایی که در کنار آنها قرار داشت حسابی دلتان را می‌برد. صاحب مغازه مشغول خوردن صبحانه بودکه خود را به او معرفی کردم و سر صحبت باز شد.
- وضعیت بازار در سال ۱۴۰۲ چطور بود؟
- والا معلومه دیگه؛ خیلی بد. الان کسی بچه نمیاره خانم. اونی هم که میاره هر وسیله‌ای رو نمی‌تونه بخره. البته مشتری هم داریم که حسابی تو خرید سیسمونی ترکونده، اما تعدادشون خیلی کمه. معمولا نمیان برای نوزاد تخت و کمد بگیرن و از همین تختای کنار تخت مادر استفاده می‌کنن که قیمتش از ۴ میلیون تومن شروع میشه.
- قیمت کارهای شما از چقدر شروع و به چه رقمی ختم می‌شود؟
- از ۱۳ میلیون تا ۸۰ میلیون تومن؛ بستگی داره بودجه طرف چقدر باشه، اما معمولا تو سیسمونی خیلی ساله که بیشتریا تخت و کمد نمی‌گیرن و زیاد واجب نمی‌دونن.
املت خوش‌رنگ و لعابی که هر لحظه بیشتر از قبل به سرد شدن نزدیک می‌شد، مجال صحبت بیشتر را به ما نداد.
سخن پایانی
اغلب خانواده‌هایی که برای خرید سیسمونی به خیابان بهار می‌آیند، چندان مشکل مالی برای تامین وسایل موردنیاز خود ندارد و همین که بچه‌دار شده‌اند نوعی تغییر در روند زندگی آنها است. اما در شرایط کنونی که بسیاری از افراد به فکر تامین مخارج سنگین زندگی هستند، کسبه خیابان بهار نیز با اجناس لاکچری خود بازاری بی‌مشتری دارند و بسیاری از اجناس آنها خاک می‌خورد.
