اصلی‌ترین مشکل مصرف بنزین در کشور، مصرف بیش از دو برابر استاندارد بنزین در خودروهای ایرانی است که کشور را از مازاد روزانه ۵۵ میلیون لیتر بنزین محروم کرده است. واقعیت این است که مازاد تولید بنزین در صورت باکیفیت بودن خودروهای داخلی موجب افزایش بیش از ۱۵ میلیارد دلاری درآمد ارزی کشور از محل صادرات بنزین می‌شد، اما وضعیت بد مصرف داخلی بنزین، منجر به حذف کامل این درآمد شده است.افزایش ناترازی بنزین و ادامه آن، به واردات بنزین ختم می‌شود. وابستگی به واردات بنزین، همراه با عدم‌تطابق بین تولید و هزینه، نه‌تنها امنیت انرژی را به خطر می‌اندازد، بلکه بر بودجه دولتی نیز فشار مالی می‌آورد. ایران که تا سال گذشته، صادرکننده بنزین بود، در سال ۱۴۰۳ با کمبود شدید بنزین روبه‌رو خواهد شد. برآوردهای اولیه حاکی از کسری بیش از ۲۰۰ هزار میلیارد تومانی در بخش یارانه انرژی است که تاثیر قابل‌توجهی بر بودجه خواهد گذاشت. این کسری ناشی از افزایش چشمگیر بیش از ۱۱۰ هزار میلیارد تومانی تبصره هدفمندی یارانه‌هاست که کسری بودجه را تشدید کرده است. فوریت ایجاد تعادل در این کسری در لایحه بودجه ۱۴۰۳ نیازمند اقدامات فوری و سختگیرانه است.

عامل اصلی افزایش مصرف بنزین، صنعت خودرو کشور است، چراکه خودروهای داخلی دارای راندمان سوخت پایینی هستند و میانگین مصرف بنزین آنها بیش از سه برابر میانگین جهانی است. کاهش این مصرف بیش از حد سوخت نیاز به اصلاح صنعت خودرو و تغییر به سمت سوخت‌های جایگزین بنزین دارد.تاکید می‌کنم صنعت خودرو مقصر کمبود بنزین و تشدید آن است و عدم‌پایبندی این صنعت به استانداردهای جهانی در تولید خودرو منجر به مصرف سوخت بسیار فراتر از استانداردهای بین‌المللی شده است. علاوه بر این، وابستگی شدید به بنزین در سبد سوخت خودروهای سواری کشور این موضوع را تشدید می‌کند. مصرف بیش از دو برابر استاندارد بنزین در خودروهای ایرانی به‌تنهایی ما را از مازاد ۶۰ میلیون لیتر بنزین در روز محروم می‌کند. این وضعیت منجر به حذف کامل درآمدهای صادراتی که ارزشی افزون بر ۱۶ میلیارد دلار از صادرات بنزین داشته، شده است.ناترازی بنزین پیامدهای گسترده‌ای دارد. اولا امنیت انرژی را مختل می‌کند، زیرا اتکا به واردات، خودکفایی را تضعیف خواهد کرد.

نوسانات نرخ جهانی نفت و تنش‌های ژئوپلتیکی می‌تواند عرضه بنزین را مختل و ایران را در برابر شوک‌های عرضه آسیب‌پذیر کند. دوم اینکه کسری بودجه ناشی از ناترازی انرژی، اقتصاد را تحت‌فشار قرار می‌دهد و منجر به فشارهای تورمی و بار مالی دولت می‌شود. وجوهی که می‌توانست از صادرات بنزین برای کاهش کسری بودجه ایجاد شود، اکنون از دست رفته و فشار مالی را تشدید می‌کند.برای رفع ناترازی انرژی در بخش بنزین و کاهش کسری بودجه، اقدامات فوری موردنیاز است. به‌عنوان یک استراتژی،‌ دولت باید مشوق‌ها و مقررات سختگیرانه‌تری برای خودروسازان به‌منظور بهبود بهره‌وری سوخت و کاهش مصرف بنزین ایجاد کند. این امر می‌تواند از طریق پذیرش فناوری‌های پیشرفته مانند خودروهای هیبریدی و الکتریکی و اجرای استانداردهای آلایندگی دقیق‌تر به‌دست آید.در این میان، توسعه و پذیرش سوخت‌های جایگزین، مانند گاز طبیعی فشرده (CNG) و هیدروژن، می‌تواند به کاهش وابستگی به بنزین کمک کند. این یک راهکار عملیاتی است و حمایت دولت، از جمله یارانه‌ها و توسعه زیرساخت‌ها، می‌تواند استفاده از این سوخت‌های جایگزین را در حمل‌ونقل تشویق کند.گسترش و بهبود سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی استراتژی دیگری است که می‌تواند وابستگی به وسایل نقلیه شخصی و متعاقبا مصرف بنزین را کاهش دهد. سرمایه‌گذاری در سیستم‌های حمل‌ونقل انبوه کارآمد، از جمله اتوبوس‌ها، قطارها و متروها، می‌تواند جایگزین‌های به‌صرفه و مناسبی برای استفاده از خودروهای فردی باشد.تشویق به تنوع بخشیدن به منابع انرژی فراتر از سوخت‌های فسیلی نیز می‌تواند ناترازی انرژی را کاهش دهد. سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر، مانند انرژی خورشید و باد، می‌تواند جایگزین‌های پایدار و پاکی برای سوخت‌های سنتی ارائه کند.در نهایت اینکه ناترازی انرژی در بخش بنزین کشور، همان‌طور که گفته شد، همراه با کسری بودجه و فشارهای تورمی، نیاز فوری به اقدامات اصلاحی را برجسته‌تر کرده است و خودروسازان به‌دلیل مصرف بیش از حد سوخت خودروهایی که تولید می‌کنند و اتکای شدید به بنزین، متهم اصلی کمبود بنزین در کشور هستند. هر روز که می‌گذرد عبور از این معضل سخت‌تر خواهد شد؛ از این‌رو این موضوع باید عمیق‌تر دیده شود و از دولت انتظار داریم راهکارهای عملیاتی را هرچه‌سریع‌تر برای حل این بحران آغاز کند.